Την κοινή τους βούληση για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εξέφρασαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τις κοινές τους δηλώσεις μετά τη συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας. Η συνάντησή τους διήρκεσε πάνω από 1,5 ώρα, υπερβαίνοντας τον χρόνο που είχε προβλεφθεί βάσει του προγράμματος.
Οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν στάθηκαν στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας, ενώ επεσήμαναν πως τους τελευταίους μήνες οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι, αν και αναφέρθηκαν και στις διαφορές των δύο χωρών. Ο κ. Μητσοτάκης έλαβε τον λόγο εκ νέου μετά την τοποθέτησή του Τούρκου προέδρου, σχολιάζοντας την αναφορά του κ. Ερντογάν περί «τουρκικής μειονότητας», ενώ σε άλλο σημείο, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «διαφωνούμε στο Κυπριακό».
Ελλάδα και Τουρκία, Τουρκία και Ελλάδα, οφείλουν να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφορές τους, που είναι γνωστές, να τις συζητούν με ειλικρίνεια και να αναζητούν συνέχεια λύσεις. Κι αν αυτές δεν γεφυρώνονται, πάντως να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις.
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) December 7, 2023
«Όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ»
Ελλάδα και Τουρκία οφείλουν να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφορές τους και να αναζητούν λύσεις, δήλωσε ο πρωθυπουργός λαμβάνοντας πρώτος τον λόγο. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι προτίθεται να επισκεφθεί την άνοιξη την Άγκυρα, κατόπιν πρόσκλησης του Τούρκου προέδρου, ενώ τόνισε ότι «η γεωγραφία και η ιστορία μας έταξαν να ζούμε στην ίδια γειτονιά, συγκυρίες μας έφεραν απέναντι, όμως αισθάνομαι χρέος να φέρουμε τα κράτη δίπλα – δίπλα. Οφείλουμε στο όνομα των επόμενων γενιών να χτίσουμε ένα αύριο που, σε αυτά τα ήρεμα νερά, θα φυσήξει ένας ούριος άνεμος».
Είπε επίσης ότι, με την υπογραφή Διακήρυξης σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας, οι δύο χώρες θα προχωρήσουν σταδιακά και στα επόμενα βήματα, διευρύνοντας τη θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), αλλά και την οικονομική συνεργασία. «Θα εντείνουμε την οικονομική μας συνεργασία, θα επεκτείνουμε τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου όταν οι συνθήκες ωριμάσουν μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, που σύμφωνα με την Ελλάδα συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αρθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Με πυξίδα πάντοτε το διεθνές δίκαιο και ειδικά το Δίκαιο της Θάλασσας που αποτελεί τον πιο ασφαλή πλοηγό στη διευθέτηση των διεθνών διαφορών» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε ότι το 1930 υπεγράφη στην Άγκυρα Σύμφωνο Φιλίας και σημείωσε ότι είναι ενεργή η παρακαταθήκη των Ισμέτ Ινονού και Ελευθέριου Βενιζέλου. «Τότε ο Ισμέτ Ινονού είχε δηλώσει πως καμία διαφορά δεν μπορεί πια να χωρίσει τα δύο έθνη μέσα από την προσέγγιση να διαδραματίσουν έναν σπουδαίο ρόλο. Ενώ από την πλευρά του ο Ελ. Βενιζέλος ο πρωθυπουργός της Ελλάδος είχε αναφέρει ‘ερχόμεθα να τείνομεν ειλικρινώς το χέρι και να δηλώσομεν ότι ο μακραίων ανταγωνισμός ετερματίσθη οριστικώς’. Δυστυχώς γεγονότα και ιστορικά πάθη εμπόδισαν τη θέληση των δύο ηγετών από το να γίνει αυτό πραγματικότητα», τόνισε ο πρωθυπουργός επισημαίνοντας πως η παρακαταθήκη τους παραμένει ενεργή και περισσότερο επίκαιρη από ποτέ λόγω των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε.
«Σήμερα, 100 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης συνάπτεται διακήρυξη περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας. Η διακήρυξη επιβεβαιώνει τη σχέση φιλίας και αναδεικνύει τις δυνατότητες συνεργασίας» επεσήμανε.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για ξεχωριστή μέρα, καθώς ύστερα από 7 χρόνια συνέρχεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Είπε πως υπάρχει πρόθεση να αναζητηθούν νέοι δημιουργικοί δρόμοι. «Αντιμετωπίσαμε πρωτόγνωρες προκλήσεις που δεν γνωρίζουν σύνορα – πανδημία, πόλεμο, φυσικές καταστροφές» ανέφερε, ενώ τόνισε ότι «οι διμερείς σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις, που κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα και μαζί τους την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο». «Τους τελευταίους μήνες βαδίζουμε σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός και τόνισε ότι «Ελλάδα και Τουρκία οφείλουν να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφορές τους και να αναζητούν λύσεις. Και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, πάντως να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις».
Και με βάση αυτές τις παραδοχές θα προχωρήσουμε σταδιακά και στα επόμενα βήματα. Με συναντήσεις των δύο αντιπροσωπειών θα διευρύνουμε τη θετική μας ατζέντα, θα εντείνουμε την οικονομική μας συνεργασία, θα επεκτείνουμε τα Μέτρα Οικοδόμησης της Εμπιστοσύνης. https://t.co/7qvPfGZAnH pic.twitter.com/eXBwuvoEdS
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) December 7, 2023
«Ρεαλιστικός ο στόχος να φτάσει τα 10 δισ. το διμερές εμπόριο»
Όπως είπε, ο οδικός χάρτης που υιοθετήθηκε κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους περιλάμβανε πολιτικό διάλογο, θετική ατζέντα και ΜΟΕ. Χαρακτήρισε πολύ παραγωγικό το κλίμα των συνομιλιών και επεσήμανε ότι «βρισκόμαστε για 3η φορά σε 6 μήνες». «Σήμερα, στο ανώτατο συμβούλιο συνεργασίας κάνουμε αποτίμηση των προσπαθειών που οδηγούν σε νέες συμφωνίες σε πολλά επίπεδα» τόνισε και μίλησε για σύσφιξη οικονομικών σχέσεων, μεταξύ άλλων. Όπως είπε, είναι ρεαλιστικός στόχος να φτάσει τα 10 δισ. το διμερές εμπόριο μέσα στα επόμενα 5 χρόνια.
Βίζα σε Τούρκους υπηκόους για 10 ελληνικά νησιά όλο το χρόνο
«Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε σημαντική μείωση ροών ως αποτέλεσμα της αποτελεσματικής φύλαξης συνόρων και της καλύτερης συνεργασίας των αρχών των δύο χωρών» είπε ο κ. Μητσοτάκης. Αναφέρθηκε στη σταθερή υποστήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ενώ είπε ότι η Ελλάδα στηρίζει τη χορήγηση θεωρήσεων ώστε η νέα γενιά της Τουρκίας να αναπτύξει στενότερες σχέσεις με την Ε.Ε.
Είπε επίσης ότι δόθηκε έγκριση από την Κομισιόν ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σε Τούρκους υπηκόους να επισκέπτονται όλο το χρόνο 10 ελληνικά νησιά για επτά ημέρες. Όπως είπε, πρόκειται για πρωτοβουλία με ισχυρό μήνυμα, ενώ χαρακτήρισε γέφυρα φιλίας τα νησιά και τις μειονότητες.
«Διαφωνούμε στο Κυπριακό»
Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε ότι «διαφωνούμε στο Κυπριακό». «Για εμάς το λέω καθαρά, δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ» τόνισε.
Πρόσθεσε, δε, ότι «θα πρέπει να επανεκκινήσει ο διάλογος από εκεί που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα απ’ αυτόν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος».
«Παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης η Θράκη, ο προσδιορισμός της μειονότητας ως μουσουλμανικής καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης»
Σχολιάζοντας τις αναφορές του κ. Ερντογάν περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη, ο κ. Μητσοτάκης έλαβε τον λόγο εκ νέου και είπε ότι η Θράκη είναι παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων.
«Και οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας έχουν – και αγωνιζόμαστε πάντα να διασφαλίζουμε στην πράξη – ίσες ευκαιρίες. Σε αυτή την κατεύθυνση αγωνιζόμαστε. Ο προσδιορισμός της ιδιότητας της μειονότητας ως μουσουλμανικής καθορίζεται από την ίδια τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος δικό μας, της ελληνικής έννομης τάξης, είναι να διασφαλίζουμε και να ενισχύσουμε αυτό το κλίμα της αρμονικής συνύπαρξης. Και θέλω να σας διαβεβαιώσω, και όλους τους μουσουλμάνους συμπολίτες μας, πως προς αυτή την κατεύθυνση η ελληνική κυβέρνηση θα εξακολουθεί να δουλεύει νυχθημερόν».
Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε εξάλλου ότι με τον κ. Ερντογάν εξέτασαν και όλες τις εξελίξεις στην περιοχή αλλά και στον κόσμο: «Εξελίξεις που μας προβληματίζουν, στη Μέση Ανατολή, στην Ουκρανία, στον Καύκασο. Πάντα οφείλουμε να συγκλίνουμε στην ανάγκη τήρησης της διεθνούς νομιμότητας. Στην καταδίκη δηλαδή κάθε μορφής επιθετικότητας, εξτρεμισμού και τρομοκρατίας ανεξάρτητα με τη μορφή με την οποία αυτή εκδηλώνεται. Στον απόλυτο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών και στην προστασία των αξιών του ανθρωπισμού με ειδική έμφαση στην προστασία των αμάχων».
Ερντογάν: Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μία θάλασσα ειρήνης
Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «είμαστε δύο χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα στις δύο χώρες, πόσω μάλλον σε δύο ‘αδέρφια’. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση αυτών των προβλημάτων».
«Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μία θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας» πρόσθεσε, εκφράζοντας την εκτίμηση πως «δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας τόσο μεγάλο που να μην μπορεί να επιλυθεί, αρκεί να κινηθούμε με καλή πίστη». «Επιθυμούμε να γίνουμε παράδειγμα σε όλον τον κόσμο με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε» πρόσθεσε.
Ο κ. Ερντογάν χαρακτήρισε ωφέλιμες τις συζητήσεις που είχε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Όπως είπε, στη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη συζητήθηκαν τα επόμενα βήματα για την ανάπτυξης της συνεργασίας των δύο χωρών. «Με τη διακήρυξη της Αθήνας περί σχέσεων φιλίας επιβεβαιώσαμε τη βούλησή μας για την ανάπτυξη των σχέσεών μας» συμπλήρωσε.
Γνωστοποίησε ακόμη πως στη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη συμφώνησαν να αυξηθεί στα 10 δισ. δολ το διμερές εμπόριο από 5 δισ. δολ. σήμερα. Πρόσθεσε επιπλέον πως «επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας και στον τουριστικό και πολιτιστικό τομέα».
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο συζητήθηκε ακόμη «πώς μπορούμε να εξελίξουμε τη συνεργασία στο πεδίο καταπολέμησης της τρομοκρατίας». «Διατύπωσα για μία ακόμη φορά την προσδοκία μας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου. Υπογράμμισα πως απαιτείται προσοχή προκειμένου να μην σχηματιστούν παρόμοιοι καταυλισμοί που θα δίνουν καταφύγιο σε τρομοκράτες στην Ελλάδα.
Οι αναφορές Ερντογάν στα περί «τουρκικής μειονότητας» και στο Κυπριακό
Κατά τη δήλωσή του ο κ. Ερντογάν επανέφερε τα περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη. «Η ‘τουρκική μειονότητα’ στην Ελλάδα και η ρωμέικη μειονότητα στην Τουρκία είναι δομικά στοιχεία του ανθρώπινου και του πολιτιστικού μας πλούτου. Η ηρεμία και η γαλήνη των μειονοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις. Διατύπωσα προσδοκίες για τις βελτιώσεις που απαιτούνται από το διεθνές δίκαιο όσον αφορά την κατάσταση της ‘τουρκικής μειονότητας’ της Δυτικής Θράκης» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό είπε πως η επίτευξη μίας δίκαιης, μόνιμης και βιώσιμης λύσης θα είναι προς όφελος όλης της περιοχής.
Διαβάστε αναλυτικά τι είπε ο Ταγίπ Ερντογάν:
Ερντογάν: Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μία θάλασσα ειρήνης
Διαβάστε επίσης:
Επίσκεψη Ερντογάν: Ο διάλογος της Κ. Σακελλαροπούλου με τον Τούρκο πρόεδρο
Τ. Ερντογάν σε Κ. Σακελλαροπούλου: Να μιλήσουμε βλέποντας το γεμάτο μέρος του ποτηριού
Έκλεψε την παράσταση ο Πίνατ κατά την άφιξη Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου
