Με στόχο να συντηρηθούν τα ήρεμα νερά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις – σε μια εποχή πολλαπλών προκλήσεων στην περιοχή – θα συναντηθούν αύριο στην Άγκυρα αντιπροσωπείες των δύο χωρών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Πρόκειται για ένα σημαντικό ραντεβού, καθώς ζητούμενο είναι να γίνουν βήματα προς τα εμπρός, παρά τη διαφορετική οπτική που υπάρχει σε μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
Με βάση τον οδικό χάρτη, η επόμενη ημερομηνία που «κυκλώνεται» στο ημερολόγιο είναι η 7η Δεκεμβρίου, καθώς θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας. Μάλιστα – αν μέχρι τότε δεν υπάρξουν εκπλήξεις από την πλευρά της Άγκυρας – αναμένεται να υπογραφούν συμφωνίες για όσα θέματα έχει μέχρι τότε υπάρξει πρόοδος.
«Υπάρχουν αμοιβαία επωφελή πεδία στα οποία μπορούμε να συνεργαστούμε» ανέφερε στο Politico ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και υπογράμμισε πως «ακόμα και αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε όσον αφορά στην κύρια διαφορά μας, που είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, μπορούμε να το κάνουμε με πολιτισμένο τρόπο, χωρίς διενέξεις και χωρίς απειλές προς την Ελλάδα, όπως έκανε η Τουρκία τον τελευταίο χρόνο». Το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως «δεν χρειάζεται για να συνομιλείς με κάποιον, να μοιράζεσαι την κοσμοθεωρία του», καθιστώντας βέβαια σαφές πως θέματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας είναι εκτός ατζέντας.
Σε πρώτη φάση επιχειρείται να μπει μπροστά μια θετική ατζέντα, δηλαδή να συζητηθούν θέματα που μπορεί να φέρουν πιο κοντά Ελλάδα και Τουρκία, όπως για παράδειγμα η οικονομία, το περιβάλλον κ.α. Δεν περνά επίσης απαρατήρητο πως το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει βήματα και στο μεταναστευτικό με μείωση των ροών και εκτιμάται πως οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν περαιτέρω σε αυτό το θέμα. Όπως επισήμανε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, τον Οκτώβριο υπήρξε μια μείωση των ροών κατά 43% και τον Νοέμβριο εκτιμάται ότι η πτώση θα ξεπεράσει το 70%.
Παράλληλα, στην κυβέρνηση εκτιμούν πως η επίτευξη προόδου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα είναι τελικά προς όφελος και του Κυπριακού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε την Παρασκευή με τον Κύπριο πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη, και σημείωσε πως το Κυπριακό «αποτελεί εθνική προτεραιότητα», υπογραμμίζοντας παράλληλα πως «η θέση περί δύο κρατών είναι παντελώς απαράδεκτη για εμάς».
Σε ποιο κοινό απευθύνεται ο Ερντογάν
Να μιλήσει στο μουσουλμανικό ακροατήριο και να εμφανιστεί ως ισχυρός παίκτης στην περιοχή επιδιώκει ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή έχει επιστρέψει σε μια ρητορική με αντιδυτικά χαρακτηριστικά, ενώ στο «κόκκινο» είναι οι σχέσεις του με το Ισραήλ.
Ενδεικτικό της απόφασης του Τούρκου προέδρου να στραφεί προς το μουσουλμανικό κόσμο είναι πως πρόσφατα συναντήθηκε με τον Ιρανό πρόεδρο, επιμένοντας πως μπορεί να παίξει ρόλο εγγυητή για τη διευθέτηση της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Σε επίπεδο ρητορικής, χθες ανέβασε εκ νέου τους τόνους, καθώς αναφέρθηκε στα τεκταινόμενα στην περιοχή, στην κοινή σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου και του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας που διεξάγεται στη Σαουδική Αραβία.
Πώς κινείται η Αθήνα
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο εκτιμούν πως η κρίση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να δώσει θετική ώθηση στον ελληνοτουρκικό διάλογο, καθώς οι δύο χώρες έχουν κάθε συμφέρον να μην επεκταθεί αυτή η κρίση. Ωστόσο, αναγνωρίζεται πως ο Τούρκος πρόεδρος παραμένει ένας απρόβλεπτος παίχτης και μένει να φανεί ποια στρατηγική θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα.
Στο μεταξύ η ελληνική πλευρά έχει το βλέμμα στραμμένο στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή και αυτό που υπογραμμίζεται είναι πως η χώρα αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και ασφαλείας στην περιοχή. Σε εξέλιξη είναι και η συζήτηση για τη δημιουργία θαλάσσιων ανθρωπιστικών διαδρομών για τους αμάχους στη Γάζα, θέμα το οποίο συζητήθηκε την Πέμπτη στη Διεθνή Ανθρωπιστική Διάσκεψη που φιλοξενήθηκε στο Παρίσι.
Να σημειωθεί πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης την τελευταία εβδομάδα συνομίλησε τηλεφωνικά με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, συναντήθηκε με τον γάλλο πρόεδρο, αλλά επίσης είχε τετ α τετ και με τον πρωθυπουργό της παλαιστινιακής αρχής. Αυτό που υπογραμμίζεται από την κυβέρνηση είναι πως πρέπει να αρχίσει η συζήτηση για μία πολιτική λύση και πως «η ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους αποτελεί προϋπόθεση για μακροχρόνια ειρήνη στην περιοχή και η λύση των δύο κρατών είναι η μόνη δυνατή οδός που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα».
Αύριο ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στη Γερμανία, όπου θα έχει την Τρίτη συνάντηση με τον καγκελάριο, Όλαφ Σολτς. Να σημειωθεί πως στη Γερμανία πρόκειται να μεταβεί την Παρασκευή και ο Τούρκος πρόεδρος και στη συνάντηση που θα έχει με τον κ. Σολτς αναμένεται να συζητηθούν μεταξύ άλλων οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
