Να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και να μην χαθεί το momentum θέλει η κυβέρνηση, που παρακολουθεί με προσοχή τη στάση του Τούρκου προέδρου μετά το ξέσπασμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει υιοθετήσει μια ρητορική με αντιδυτικά χαρακτηριστικά, ενώ – μετά από μία σειρά δηλώσεων που έχει κάνει τις τελευταίες εβδομάδες- έχει οδηγήσει στα άκρα τις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ.
Ουσιαστικά ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί να μιλήσει πρωτίστως σε ένα μουσουλμανικό ακροατήριο και για μια ακόμα φορά προσπαθεί να εμφανιστεί η χώρα του ως περιφερειακός «παίκτης». Μέχρι τώρα πάντως δείχνει να μην επιθυμεί να επιστρέψει το κλίμα έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αν και είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις σε βάθος χρόνου, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παραμένει απρόβλεπτος.
Στην Αθήνα τηρούν στάση αναμονής και θέλουν να διατηρηθούν τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο και να συνεχιστεί ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών. Σε πρώτη φάση η συζήτηση έχει ξεκινήσει από τα «εύκολα» και στο τραπέζι έχουν μπει θέματα που μπορεί να φέρουν κοντά τις δυο χώρες, όπως η οικονομία, το περιβάλλον κ.α.
Κανονικά οι διμερείς επαφές
Με βάση τον οδικό χάρτη που έχει χαραχθεί το Νοέμβριο θα γίνουν οι διμερείς επαφές για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και στις 7 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.
Εκεί στόχος είναι να υπογράφουν οι συμφωνίες σε όσα θέματα καταγράφει πρόοδος, με τις δυο πλευρές να συζητάνε μεταξύ άλλων και το μεταναστευτικό. Μάλιστα φαίνεται πως η Άγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα κάνει κάποια βήματα και τα στοιχεία δείχνουν πως τον Οκτώβριο υπάρχει μείωση ροών σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (μένει βέβαια να φανεί αν αυτό θα έχει συνέχεια).
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση με τον Φράνσις Φουκουγιάμα στο πλαίσιο του 27ου ετήσιου συνεδρίου «Economist Government Roundtable» αναφέρθηκε στη στάση που τηρεί ο Τούρκος πρόεδρος όσον αφορά στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή.
«Στη λάθος πλευρά της ιστορίας»
Ειδικότερα είπε πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Εντογάν είναι στη λάθος πλευρά της ιστορίας όταν αρνείται να καταδικάσει τη στάση της Χαμάς, σημείωσε όμως παράλληλα πως πρέπει να διατηρηθεί στο θετικό momentum στις ελληνοτουρκικές σχέσεις Αυτό που επισημαίνεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως το γεγονός πως διαφωνούμε σε αυτό το θέμα, δεν πρέπει να επηρεάσει το πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου και τα σημαντικά βήματα προόδου τα οποία έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες.
Οι κινήσεις της Αθήνας όσον αφορά στη Μέση Ανατολή
Μια σειρά κινήσεων έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα, με την κυβέρνηση να εστιάζει στο ρόλο που διαδραματίζει η χώρα ως παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Πριν από περίπου δέκα ημέρες ο πρωθυπουργός συμμετείχε στη Σύνοδο Ειρήνης στο Κάιρο, στη συνέχεια επισκέφθηκε το Ισραήλ, ενώ ακολούθησε επικοινωνία με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής
Την προηγούμενη εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρθηκε στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στη θέση της Ελλάδας, που συνοψίζεται σε τέσσερα κεντρικά σημεία:
- Πρώτον σημείωσε πως το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στη νόμιμη αυτοάμυνα, πάντα σύμφωνα με το Διεθνές και το Ανθρωπιστικό Δίκαιο.
- Δεύτερον αναφέρθηκε στη Γάζα και στην ανάγκη να ανοίξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι και, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο, να υπάρξει και μία «ανθρωπιστική παύση», έτσι ώστε να μπορέσουν οι άμαχοι να προστατευθούν και να φτάσουν οι απαραίτητες προμήθειες.
- Τρίτον υπογράμμισε πως υποχρέωσή μας είναι να εξασφαλίσουμε να μην επεκταθεί αυτή η σύγκρουση, έτσι ώστε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να επηρεάσει τη Μέση Ανατολή.
- Τέταρτον τόνισε πως η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη σε μία λύση δύο κρατών για να αντιμετωπιστεί το παλαιστινιακό πρόβλημα.
Στη συζήτηση που είχε χθες με τον Φράνσις Φουκουγιάμα ο πρωθυπουργός ανέφερε πως «στο μυαλό μου, μόνη λύση μπορεί να είναι η αναβίωση του διαλόγου για δύο κράτη. Δηλαδή το δικαίωμα των Παλαιστινίων να έχουν το δικό τους κράτος, χωρίς να απειλούν το δικαίωμα του Ισραήλ να έχει το δικό του κράτος».
Προσέθεσε ακόμα δεν μπορεί κανείς να φαντάζεται λύση της κρίσης χωρίς στρατηγική ήττα της Χαμάς και πως η Παλαιστινιακή Αρχή έχει αποδείξει ότι είναι αποτελεσματική στη διοίκηση στη Δυτική Όχθη.
Παράλληλα η Αθήνα διερευνά τη δυνατότητα δημιουργίας ανθρωπιστικού θαλάσσιου διαδρόμου για τη μεταφορά αγαθών πρώτης ανάγκης στην περιοχή.
Διπλωματικές πηγές τονίζουν πως για το σχέδιο αυτό, το οποίο είναι επιχειρησιακά σύνθετο η ελληνική κυβέρνηση συζητά με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, καθώς και με ευρωπαίους εταίρους και διεθνείς οργανισμούς.
Υπενθυμίζεται πως σχετική αναφορά είχε κάνει την Παρασκευή ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που είχε σημειώσει ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν «θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο» με βάση την Κύπρο προς τη Γάζα.
