Αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες για την προετοιμασία και διενέργεια των αυτοδιοικητικών εκλογών της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023 παρέχονται με εγκύκλιο 52 σελίδων που εξέδωσε το υπουργείο Εσωτερικών.
Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη:
Στο πρώτο μέρος παρέχονται πληροφορίες για τις ημερομηνίες διεξαγωγής των εκλογών και έναρξης της προεκλογικής περιόδου, καθώς και για θέματα σχετικά με τους εκλογικούς καταλόγους, τα δικαιώματα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, τη δήλωση και την ανακήρυξη των υποψηφιοτήτων.
Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αμέσως μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου έως την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας.
Το τρίτο μέρος αναφέρεται στα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, ενώ αναλύεται ο τρόπος ψηφοφορίας και η διαδικασία διαλογής των ψήφων και μετάδοσης των αποτελεσμάτων των εκλογών.
Η εγκύκλιος
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο οι αυτοδιοικητικές εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών θα διεξαχθούν την Κυριακή, 8 Οκτωβρίου 2023, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4804/2021 «Εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 90) και του π.δ. 26/2012 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών» (Α΄ 57).
Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δημάρχου ή περιφερειάρχη δεν συγκεντρώσει πλειοψηφία με ποσοστό μεγαλύτερο του 43% + 1 ψήφος του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία θα επαναληφθεί την επόμενη Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023 από ώρα 07.00 έως ώρα 19.00, στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους δικαστικούς αντιπροσώπους και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων.
Σε περίπτωση μη διεξαγωγής της επαναληπτικής ψηφοφορίας για οποιοδήποτε λόγο την Κυριακή,15 Οκτωβρίου 2023, αυτή διεξάγεται την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
Ποιοι ψηφίζουν
Το δικαίωμα του εκλέγειν για τις δημοτικές αρχές και τις αρχές των δημοτικών κοινοτήτων έχουν όλοι οι δημότες του δήμου που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και οι πολίτες άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του οικείου δήμου.
Το δικαίωμα του εκλέγειν για τις περιφερειακές αρχές έχουν όλοι οι δημότες των δήμων της περιφέρειας που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους αυτών και οι πολίτες άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους δήμων της περιφέρειας.
Εκλογικοί κατάλογοι
Οι εκλογικοί κατάλογοι με τους οποίους θα διεξαχθούν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023 περιλαμβάνουν τις μεταβολές που συντελέστηκαν από τους δήμους έως και την 30η Ιουνίου 2023. Στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι οι Έλληνες και Ελληνίδες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το δέκατο έβδομο (17ο) έτος της ηλικίας τους και δεν έχουν στερηθεί του δικαιώματος του εκλέγειν
Η διαδικασία της ψηφοφορίας
Οι εκλογείς προσέρχονται στην αίθουσα ψηφοφορίας ένας – ένας, ή σε ολιγάριθμες ομάδες, ή όπως ειδικότερα ορίζει η εφορευτική επιτροπή, η οποία αναγνωρίζει την ταυτότητά τους και επαληθεύει την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο. Η αναγνώριση των εκλογέων για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.
Ειδικότερα για τα διαβατήρια, επισημαίνεται ότι αρκεί και ελληνικό διαβατήριο που έχει λήξει η ισχύς του. H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας.
Τι γίνεται με τους διπλοεγγεγραμμένους
Σε περίπτωση τυχόν διπλοεγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους, υπάρχει δίπλα στα στοιχεία του διπλοεγγεγραμμένου εκλογέα η ένδειξη Δ. Κατά την ψηφοφορία, ο διπλοεγγεγραμμένος εκλογέας υπογράφει ενώπιον του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής έντυπη υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει ότι, έχοντας υπόψη την παρ. 2 του άρθρου 113 του π.δ. 26/2012, έλαβε γνώση ότι είναι διπλοεγγεγραμμένος και δεν ψήφισε, ούτε προτίθεται να ψηφίσει την ημέρα αυτή σε άλλο εκλογικό τμήμα του δήμου. Με αυτές τις έντυπες υπεύθυνες δηλώσεις, εφοδιάζονται όλα τα εκλογικά τμήματα, μαζί με το λοιπό εκλογικό υλικό.
Όσοι δεν είναι εγγεγραμμένοι
Εκλογείς που χωρίς να έχουν στερηθεί του εκλογικού τους δικαιώματος, δεν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα έως το τέλος της ψηφοφορίας, σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του δήμου, στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένοι.
Συνεπώς, οι Έλληνες και Ελληνίδες πολίτες που είναι γραμμένοι σε δημοτολόγια δήμου και δεν είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των οικείων Ο.Τ.Α. έχουν τη δυνατότητα έως και το πέρας διεξαγωγής της ψηφοφορίας της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023, να απευθυνθούν στο δήμο, στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένοι και να ζητήσουν πιστοποιητικό εγγραφής τους στα δημοτολόγια, προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα
Ετεροδημότες – Απόδημοι
Οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών και αποδήμων ισχύουν μόνο για τις βουλευτικές εκλογές, τις εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα δημοψηφίσματα. Στις εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών οι εκλογείς δύνανται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στους δήμους, στους εκλογικούς καταλόγους των οποίων είναι εγγεγραμμένοι.
Για τα ΑΜΕΑ
Όσον αφορά τις διευκολύνσεις εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα η εγκύκλιος του υπουργείου αναφέρει:
α) Εκλογείς, οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. κυοφορούσες γυναίκες, υπερήλικες, άτομα με αναπηρία, ασθενείς κ.λπ., καθώς και όσοι καλύπτουν υπηρεσιακές ανάγκες, όπως αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας ή υπάλληλοι που εκτελούν υπηρεσία για τις εκλογές, πρέπει να ψηφίζουν με απόλυτη προτεραιότητα. Για το σκοπό αυτό, απευθύνονται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να τους εξυπηρετήσουν.
β) Εκλογείς οι οποίοι λόγω σωματικής αδυναμίας δεν μπορούν να διεκπεραιώσουν αυτόνομα τις προβλεπόμενες ενέργειες της ψηφοφορίας, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν τη συνδρομή του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής ή άλλου μέλους της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να την παράσχουν (άρθρο 83 παρ. 3 του π.δ. 26/2012).
γ) Σύμφωνα με την παρ. 3Α του άρθρου 83 του π.δ. 26/2012, προβλέπεται, με ευθύνη του οικείου δήμου, η προετοιμασία και λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας, στο οποίο δεν καθίσταται δυνατό όλα τα εκλογικά τμήματα να βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και να πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας Ατόμων με Αναπηρία (Α.μεΑ.).
Ο χώρος υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα βρίσκεται στον ισόγειο όροφο του καταστήματος ψηφοφορίας, είναι προσβάσιμος σε άτομα με κινητικά προβλήματα, διαθέτει ειδική ράμπα εφόσον χρειάζεται, πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές πυρασφάλειας, διαθέτει αναρτημένο διακριτό και ευδιάκριτα αναγνώσιμο τίτλο για την εύκολη αναγνώρισή του από τους εκλογείς και τους συνοδούς αυτών και είναι εφοδιασμένος με διαχωριστικό ψηφοφορίας (παραβάν). Στον χώρο αυτό επιτρέπεται η είσοδος σκύλων βοηθείας (οδηγών) ατόμων με αναπηρία.
Στον χώρο αυτόν παρευρίσκεται υπάλληλος του οικείου δήμου ή της περιφέρειας, εφόσον ο αριθμός των δημοτικών υπαλλήλων δεν επαρκεί. Ο αρμόδιος υπάλληλος ορίζεται με απόφαση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη και έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία του χώρου, την υποδοχή των εκλογέων που προσέρχονται σε αυτόν και την επικοινωνία με τον δικαστικό αντιπρόσωπο.
Σταδικά τα αποτελέσματα για την συμμετοχή
Για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για την πορεία της εκλογικής διαδικασίας, κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας, οι δικαστικοί αντιπρόσωποι οφείλουν να μεταδίδουν στο υπουργείο Εσωτερικών τον αριθμό των ψηφισάντων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η μετάδοση γίνεται αποκλειστικά με χρήση της συσκευής ασφαλούς μετάδοσης αποτελεσμάτων (SRT). Τα χρονικά διαστήματα, καθώς και ο τρόπος μετάδοσης, έχουν καθοριστεί με την απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών υπ’ αρ. 75787/13.09.2023 (Β΄ 5419), ως εξής:
Α) 1η μετάδοση: από 11:00 έως 11.30 ώρα Ελλάδας,
Β) 2η μετάδοση: από 14:00 έως 14.30 ώρα Ελλάδας,
Γ) 3η μετάδοση: από 17:00 έως 17.30 ώρα Ελλάδας
