Συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες θα έχει απόψε το βράδυ, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη.
Ο Κύπριος Πρόεδρος θέλει να μάθει ποιες είναι οι προθέσεις του κ. Γκουτέρες για το Κυπριακό. Ιδιαίτερα μετά την επανάληψη με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν ότι η Αγκυρα συζητά μόνο την απαράδεκτη «λύση» των δύο κρατών στην Κύπρο. «Η αναγνώριση της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» ως ανεξάρτητου κράτους είναι το μόνο βήμα, το πιο αποτελεσματικό βήμα που θα συμβάλει στη λύση του Κυπριακού», είπε ο Τούρκος πρόεδρος , προσθέτοντας πώς η Αγκυρα δεν «αναγνωρίζει καμία άλλη επιλογή».
Με απλά λόγια, ο Ερντογάν δεν συζητά πλέον κάθε σκέψη για «διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία»- τη λύση δηλαδή που έχει γίνει αποδεκτή εδώ και μισό αιώνα σε όλες τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν πάντως ότι σε μια ένδειξη καλής θέλησης, ο κ. Χριστοδουλίδης αναμένεται να τονίσει την ετοιμότητά του για συναντήσεις με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ, αλλά κυρίως, να ζητήσει από τον ΓΓ του ΟΗΕ τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό. Μια κίνηση, που άλλωστε υποστηρίζουν όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Την ανάγκη διορισμού ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για το Κυπριακό τόνισε μάλιστα και ο Κινέζος Αντιπρόεδρος Χαν Ζιένγκ, με τον οποίο συναντήθηκε χθες ο κ. Χριστοδουλίδης στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κίνας στα Ηνωμένα Έθνη.
Τον άμεσο διορισμό απεσταλμένου για το Κυπριακό υποστηρίζει και η Ρωσία, σύμφωνα με τις θέσεις της για το Κυπριακό όπως κατατέθηκαν στο πλαίσιο της 78ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Συγκεκριμένα η Ρωσία αναφέρει πως «ένας άμεσος διορισμός Ειδικού Απεσταλμένου ή Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος θα τύχει έγκρισης και θα λογοδοτεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας, θα συνέβαλλε στην επανέναρξης μιας πλήρους διαπραγματευτικής διαδικασίας».
Αρνείται η Άγκυρα
Η τουρκική πλευρά δείχνει πάντως πώς δεν ενδιαφέρεται για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό, παρά μόνο στη βάση των «δύο κυρίαρχων κρατών. «Είναι πλέον ξεκάθαρα κατανοητό», ισχυρίστηκε ο Ερντογάν, «ότι οι φόρμουλες ομοσπονδίας δεν είναι ρεαλιστικές και δεν θα λειτουργήσουν. Η απόρριψη αυτής της πραγματικότητας δεν είναι τίποτε άλλο από την επιβολή μη λύσης στο νησί». Άλλωστε ο Τούρκος πρόεδρος απέφυγε να συναντηθεί στη Νέα Υόρκη με τον ΓΓ του ΟΗΕ, δείχνοντας την γενικότερη άρνηση της τουρκικής πλευράς για κινήσεις στο Κυπριακό.
«Το ορόσημο του Σεπτεμβρίου για το Κυπριακό, όπως το καθόρισε χρονικά ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν φαίνεται να δίνει οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Τουλάχιστον με βάση τα όσα έχουν διαδραματιστεί τα τελευταία 24ωρα στη Νέα Υόρκη», γράφει η κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης». «Ο Ερντογάν με τη θέση του για διεθνή αναγνώριση της ‘ΤΔΒΚ’, ουσιαστικά κατεδάφισε επί του παρόντος, τις όποιες εικασίες για αλλαγή του κλίματος που θα βοηθούσε τον Γενικό Γραμματέα να προσεγγίσει πιο παραγωγικά τις εξελίξεις, στη βάση και της στάσης των πλευρών», εκτιμά και ο κυπριακός «Φιλελεύθερος».
Από την πλευρά της, η γερμανική FAZ σε άρθρο με τίτλο «Η Τουρκία και η Ελλάδα πλησιάζουν», γράφει χαρακτηριστικά: Είναι αξιοσημείωτο ότι και οι δύο πλευρές, τουλάχιστον δημόσια, αγνόησαν το επίμαχο ζήτημα της Κύπρου. Τουρκοκύπριοι επιτέθηκαν πρόσφατα σε στρατιώτες με κυανόκρανους εκεί σε μια διαμάχη για έναν μη εξουσιοδοτημένο δρόμο. Τον Σεπτέμβριο, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας συναντήθηκαν στην Άγκυρα και έδωσαν τον τόνο για ένα πιο φιλικό κλίμα. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν μίλησε για μια «νέα, πιο θετική εποχή» στις σχέσεις. Ωστόσο, εν όψει των εδαφικών διαφορών εδώ και δεκαετίες, δεν υπάρχει καμία ευδιάκριτη κίνηση», σημειώνει η Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Φυσικά, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε στον Ερντογάν από το βήμα του ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «το Κυπριακό παραμένει, δυστυχώς, στον πυρήνα του, ένα ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής, κατά παράβαση των θεμελιωδών αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Η δέσμευσή μας για την κυριαρχία της Κύπρου, την εδαφική ακεραιότητά της και τη λύση ενός κράτους, στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι ακλόνητη». Ο κ. Μητσοτάκης κατέστησε σαφές ότι «η εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και αμοιβαία αποδεκτής λύσης του Κυπριακού εξακολουθεί να είναι κύρια προτεραιότητα για την Ελλάδα. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε απολύτως τις προσπάθειες υπό την ηγεσία του ΟΗΕ για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, πάντα στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Το φάντασμα του Νταβός
Πολλά θα κριθούν βέβαια στην επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη –Ερντογάν στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη και μέχρι τότε ίσως να μην υπάρξει καμία κινητικότητα στο Κυπριακό.
Αρκετοί διπλωμάτες πάντως θυμούνται τελευταία το «φάντασμα του Νταβός»- τη συμφωνία «για μη πόλεμο» δηλαδή, των τότε πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας, Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ.
Πέντε μήνες αργότερα, στις 6 Ιουνίου 1988, ο Ανδρέας Παπανδρέου, σε μια αποστροφή του λόγου του στη βουλή, είπε τη φράση: «Αφήσαμε το Κυπριακό στο ράφι», προκαλώντας την έντονη αντίδραση του τότε αρχηγού της ΝΔ, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Για να υποχρεωθεί τελικά ο Ανδρέας Παπανδρέου να αναφωνήσει το περίφημο «Mea culpa» (δικό μου λάθος).
Τρίτος δρόμος;
Ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Γιουσούφ Κανλί, σε άρθρο του στην ιστοσελίδα Yetkin report, διερευνά το ενδεχόμενο αν μπορεί να υπάρξει ένας «τρίτος δρόμος» για την επίλυση του Κυπριακού: «Λόγω του χάσματος μεταξύ των απόψεων των δύο πλευρών για την Κύπρο και της άκαμπτης στάσης των μερών στις δικές τους απόψεις, δεν υπάρχει ούτε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση, γνωστή και ως παράμετρος του ΟΗΕ, που υποστηρίζεται από τους Ελληνοκύπριους, ούτε οι φόρμουλες λύσης των δύο κρατών που απαιτεί η τουρκοκυπριακή ηγεσία και υπερασπίζεται πλήρως η Άγκυρα. Η ιδέα ότι πρέπει να αναζητηθούν τρόποι έρχεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο. Διαφορετικά, φαίνεται ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν θα μπορέσουν να επανεκκινήσουν, και ακόμη κι αν γίνει, οι πιθανότητες επιτυχίας θα είναι κοντά στο μηδέν».
Ο Τούρκος δημοσιογράφος, αποκαλύπτει ότι «υπάρχει μια άλλη άποψη, η οποία προηγουμένως εκφράστηκε μόνο από Βρετανούς διπλωμάτες κεκλεισμένων των θυρών: Εάν δεν υπάρξει “πλήρης λύση” είναι δυνατόν, ξεκινώντας από τη συνεργασία σε μικρά και ανθρωπιστικά ζητήματα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα πιο δύσκολα προβλήματα. Η ιδέα της «προετοιμασίας κατάλληλης ατμόσφαιρας» άρχισε πρόσφατα να συζητείται από διπλωμάτες του δυτικού κόσμου.
Ως εκ τούτου, η πιθανή λύση στο νησί δεν θα πρέπει να είναι μια ομοσπονδιακή Κύπρος ούτε η λύση των δύο κρατών που απαιτεί η τουρκική πλευρά, αλλά ένα «νέο μοντέλο εταιρικής σχέσης» που θα λαμβάνει υπόψη τους δύο λαούς και δύο πολιτικές δομές στο νησί», υποστηρίζει ο Γιουσούφ Κανλί.
Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι υπάρχει «πολιτική αποφασιστικότητα» μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας να ξεκινήσει μια νέα περίοδος οικοδόμησης μέτρων εμπιστοσύνης ή τουλάχιστον μια περίοδος αποφυγής ενεργειών ρήξης της εμπιστοσύνης. Τι θα σημάνει όμως αυτό για το Κυπριακό, μένει να φανεί.
Διαβάστε ακόμη
