Είναι δυνατόν επιστημονικοί φορείς, που με τη δημοσιοποίηση των δεδομένων τους ανέδειξαν ελλείψεις στον κρατικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση πυρκαγιών και πλημμυρών, να περνούν στον έλεγχο του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας; Στο ερώτημα αυτό συνοψίζονται οι αντιδράσεις στην εξαγγελία του πρωθυπουργού ότι Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) θα υπαχθούν στην Πολιτική Προστασία.
«Κάτω από έναν φορέα, θα βρίσκεται όλο το επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Είναι σημαντικό να συνομιλούν οι ειδικοί στην Πολιτική Προστασία. Έχω μιλήσει για την ανάγκη να μπορέσουμε να εμπλέκουμε τις ένοπλες δυνάμεις με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικά πρωτόκολλα, χωρίς τη γραφειοκρατία. Να εκπαιδεύσουμε καλύτερα τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο περιφερειών και δήμων. Για τις πυρκαγιές χρειαζόμαστε περισσότερα συστήματα και τεχνολογία έγκαιρου εντοπισμού, είτε πρόκειται για drones, είτε για δορυφορικές εικόνες», είπε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ο πρωθυπουργός, ενώ υποστήριξε ότι «το επιτελικό κράτος λειτούργησε».
Από την ΕΜΥ δεν έχει υπάρξει προς το παρόν κάποια επίσημη αντίδραση στην απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ωστόσο ο πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Μανώλης Πλειώνης, εξέφρασε την αντίθεσή του.
Η απάντηση του προέδρου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Αν και υπογραμμίζει ότι συμφωνεί με την ανάγκη συστράτευσης όλων των κρατικών φορέων προκειμένου να προφυλαχθούν οι ζωές και οι περιουσίες των συνανθρώπων, ο ίδιος προτείνει ως λύση την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, χωρίς να υπάρξουν διαδικασίες για την υπαγωγή του οργανισμού στο υπουργείο. Θυμίζει μάλιστα ότι έχει καταθέσει σχετική πρόταση από το 2022.
Σημειώνει ακόμη πως θα επιδιώξει συνάντηση με τον πρωθυπουργό το ταχύτερο δυνατόν, ώστε να τον ενημερώσει για τις επανειλημμένες προσπάθειες ώστε να υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και να του εκθέσει τις απόψεις του για το πώς θα μπορούσε η ενεργοποίηση του άρθρου 41 του Ν.4662/2020 (νόμος για την Πολιτική Προστασία) και του άρθρου 25 του Ν.4936/2022 (Κλιματικός νόμος) να αποτελέσει την απαραίτητη θεσμική βάση για ουσιαστική και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των επιστημονικών φορέων.
«Η βασική και θεμελιώδης αποστολή του ΕΑΑ, ως Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου (μάλιστα το 1ο της νεώτερης Ελλάδας), είναι η εκπόνηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε μια εξαιρετικά μεγάλη γκάμα επιστημονικών τομέων, δηλαδή η παραγωγή νέας γνώσης αλλά και η μεταλαμπάδευση της στη κοινωνία. Θα ήταν κοινοτοπία να αναφέρω την κατάκτηση του Δυτικού Πολιτισμού ότι η επιστήμη και η ερευνητική διαδικασία απαιτεί ελεύθερο ακαδημαϊκό περιβάλλον για να πραγματωθεί» τονίζει.
«Μέρος μόνο του πλούτου της γνώσης που παράγεται στο ΕΑΑ μετουσιώνεται σε καινοτόμα εργαλεία και υπηρεσίες, ορισμένα εκ των οποίων αφορούν στην Πολιτική Προστασία. Όσον αφορά αυτό το σκέλος της δραστηριότητας του ΕΑΑ, ήταν και είναι στόχος μας η στενή συνεργασία, με τη γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας παλαιότερα και προσφάτως με το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Αυτό μπορεί να γίνει με προγραμματική συμφωνία ή και με μνημόνιο συνεργασίας, όπως συστηματικά κάνουν και άλλα ερευνητικά κέντρα με αντίστοιχα υπουργεία της θεματικής τους συνάφειας (πχ. το ΕΛΚΕΘΕ με το υπ. Ναυτιλίας)» προσθέτει.
ΣΥΡΙΖΑ: Ο πρωθυπουργός προσπαθεί να φιμώσει τους επιστήμονες
Η εξαγγελία πυροδότησε και την αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, με τον ΣΥΡΙΖΑ να εγκαλεί τον πρωθυπουργό για απόπειρα φίμωσης των επιστημόνων.
«Νομίζαμε ότι τα είχαμε ακούσει όλα από τον κ. Μητσοτάκη στη χθεσινή του ομιλία, σήμερα όμως ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στην αποποίηση ευθυνών. Χωρίς ίχνος ντροπής, δήλωσε ότι το επιτελικό κράτος λειτούργησε στη Θεσσαλία. Δηλαδή αν δεν λειτουργούσε, ποιο θα ήταν το μέγεθος της καταστροφής;», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Στέργιος Καλπάκης και προσθέτει:
«Αφού -κατά τον κ. Μητσοτάκη- η κυβέρνησή του τα έκανα όλα καλά, έριξε τις ευθύνες στους επιστήμονες, που έγκαιρα είχαν προειδοποιήσει για την ένταση της κακοκαιρίας, και ανακοίνωσε ότι ΕΜΥ και Εθνικό Αστεροσκοπείο μεταφέρονται στον έλεγχο της Πολιτικής Προστασίας».
Σχολιάζει δε πως «είναι προφανές ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει καμία πρόθεση να συνεργαστεί με τους επιστήμονες στην αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά μόνος στόχος του είναι να τους φιμώσει, ώστε να μην εκθέτουν με τις προειδοποιήσεις τους την κυβέρνησή του. Αυτός είναι ο δήθεν εκσυγχρονιστής και φιλελεύθερος κ. Μητσοτάκης».
ΠΑΣΟΚ: Πολιτικός λαϊκισμός από τον κ. Μητσοτάκη
Έντονη ήταν η αντίδραση και του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής.
«Είναι σαφές στους πολίτες οτι το «επιτελικό» κράτος της Νέας Δημοκρατίας δεν διαθέτει καμία διαχειριστική επάρκεια και απέτυχε να αναδιοργανώσει τις κρατικές δομές. Ουδείς, συνεπώς, συμμερίζεται την αγωνία του Πρωθυπουργού για το αν στηρίζει τους υπουργούς του ή πότε θα έρθει η ώρα του ανασχηματισμού» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το κόμμα και υπογραμμίζει:
«Η απόφαση του να υπαχθούν στην Πολιτική Προστασία η ΕΜΥ και το Εθνικό Αστεροσκοπείο, οι επιστημονικοί φορείς δηλαδή που ανέδειξαν τη γύμνια του εν λόγω Υπουργείου κατά τη διαχείριση των πυρκαγιών και των πλημμυρών, είναι αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων και του πολιτικού λαϊκισμού του κ. Μητσοτάκη».
