Με προσοχή – και χωρίς να εξάγει βιαστικά συμπεράσματα – παρακολουθεί η Αθήνα τις κινήσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δείχνει να επιστρέφει σε μια ρητορική υψηλών τόνων. Το μέχρι που θα φτάσει μένει να φανεί και πολλά θα κριθούν και από την στάση που θα τηρήσει γενικότερα απέναντι στη Δύση. Τους τελευταίους μήνες υπάρχει μείωση της έντασης ως προς τις παραβιάσεις και παραβάσεις του εναερίου χώρου μας αλλά στην Αθήνα τηρούν στάση αναμονής και δεν έχουν αυταπάτες.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί στις 11 και 12 Ιουλίου στη Λιθουανία. Εκεί μπορεί να γίνει μία ελληνοτουρκική συνάντηση, καθώς μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην γείτονα άνοιξαν δίαυλοι επικοινωνίας.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η «διπλωματία των σεισμών» θα έχει συνέχεια ή αν ο Τούρκος πρόεδρος θα επιστρέψει στην παλιά ρητορική του με το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό ακροατήριο. Οι αναφορές στη «Γαλάζια Πατρίδα» συνεχίζονται και στην Αθήνα γνωρίζουν πως δεν μπορεί από την μία μέρα στην άλλη να αλλάξει στάση η γείτονα. Με την τουρκική άλλωστε οικονομία να κλυδωνίζεται ο κ. Ερντογάν δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψει το αναθεωρητικό αφήγημα, που συσπειρώνει το εσωτερικό του ακροατήριο.
Δεν είναι τυχαίο πως ο Τούρκος πρόεδρος έσπευσε να βρεθεί λίγο μετά την εκλογή του στα Κατεχόμενα και επέμεινε σε μια σκληρή γραμμή στο Κυπριακό. Και ενώ δηλώνει έτοιμος για μια συνάντηση με την ελληνική πλευρά στη Λιθουανία, εμμένει σε μία ρητορική έντασης και δηλώνει πως πρέπει να σταματήσει η χώρα μας τους εξοπλισμούς.
Την ίδια στιγμή ο κ. Ερντογάν συνεχίζει να κάνει ένα βήμα εμπρός και δύο πίσω όσον αφορά στις σχέσεις του με την Δύση. Από την μία πλευρά έχει χαμηλώσει τους τόνους και προχώρησε και σε συγκεκριμένες κινήσεις (όπως η πρόσφατη αποστολή Τούρκων στρατιωτών στο Κόσοβο στο πλαίσιο της διεθνούς στρατιωτικής δύναμης της Ατλαντικής Συμμαχίας). Από την άλλη πλευρά δηλώνει πως δεν έχει αλλάξει άποψη στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και μένει να φανεί αν θα ακολουθήσει στην πορεία ένα …ανατολίτικο παζάρι.
Τι λέει η Αθήνα
Στην ελληνική πλευρά τηρούν στάση αναμονής και περιμένουν να δουν αν το «παράθυρο» που έχει ανοίξει μετά τους σεισμούς θα γίνει «πόρτα» ή απλά ο Τούρκος πρόεδρος θα επιστρέψει στους υψηλούς τόνους. Το μήνυμα που εκπέμπει η Αθήνα είναι πως υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση του κλίματος, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως αλλάζουν οι ξεκάθαρες θέσεις της χώρας μας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως – αν οι κάλπες της 25ης Ιουνίου βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας -θα μπορούσε να γίνει συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο στη Λιθουανία. Σε πρόσφατη συνέντευξη του ανέφερε πως «η Ελλάδα στο γεωπολιτικό επίπεδο έχει να συζητήσει ένα θέμα με την Τουρκία, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας σημείωσε μάλιστα πως «τα θέματα τα οποία βάζει η Τουρκία στο τραπέζι δεν είμαι διατεθειμένος να τα συζητήσω καθόλου. Είναι μη θέματα προς συζήτηση, είτε μιλάμε για την άμυνα των νησιών μας, είτε προφανώς μιλάμε για θέματα που έχουν να κάνουν με κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο». Για να επαναλάβει «αυτά είναι θέματα στα οποία δεν έχουμε να συζητήσουμε κάτι με την Τουρκία. Ελπίζω αυτό ο πρόεδρος Ερντογάν να το αντιληφθεί».
Δεδομένο πάντως είναι πως η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων θα συνεχιστεί ενώ στόχος είναι η περαιτέρω σφυρηλάτηση ισχυρών συμμαχιών που ενισχύουν τον ρόλο της χώρας στη γεωπολιτική σκηνή. Το επόμενο διάστημα θα φανεί και πως θα πορευθεί στο μεταναστευτικό ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που τους προηγούμενους μήνες δεν είχε δείξει διάθεση να εργαλειοποιήσει εκ νέου το θέμα.
Οι εξελίξεις στο μεταναστευτικό
Το τραγικό ναυάγιο με τους δεκάδες νεκρούς έφερε ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη να υπάρξει περαιτέρω ευρωπαϊκή συζήτηση για το μεταναστευτικό. Το κρίσιμο αυτό θέμα αναμένεται να συζητηθεί και στη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει στο τέλος του μήνα.
Μάλιστα η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Ίλβα Γιόχανσον σε συνέντευξή της στο Euronews σημείωσε πως το τραγικό συμβάν δείχνει ότι «χρειάζεται επειγόντως μια μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής της πολιτικής». Υπενθυμίζεται πως πριν από περίπου μια εβδομάδα επετεύχθη ευρωπαϊκή συμφωνία για το μεταναστευτικό, που μεταξύ άλλων προβλέπει εξορθολογισμό της διαδικασίας ασύλου αλλά και υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης.
