Αν νομίζετε ότι η μεταπολεμική Γερμανία τιμώρησε σκληρά τους Ναζί, ξόφλησε τα πολεμικά της χρέη, εγκατέλειψε τα επεκτατικά όνειρα και κατέκτησε με το σπαθί της το ηθικό ανάστημα για να ηγεμονεύει στην Ευρώπη, ίσως χρειαστεί να ξαναδιαβάσετε μερικά κεφάλαια της ιστορίας. Προς αυτή την κατεύθυνση προσφέρεται το βιβλίο «Γιαβόλ: Αίμα, Λήθη και Υποτέλεια» που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις «Εκδόσεις Πεδίο», αναμένοντας να προκαλέσει ένα μικρό σεισμό.
Ο πολύπειρος δημοσιογράφος και αναλυτής Γιώργος Χαρβαλιάς, καταρρίπτει με εντυπωσιακή τεκμηρίωση έναν προς ένα τους δημοφιλείς αστικούς μύθους για την «καλή» δημοκρατική Γερμανία, αναδεικνύοντας τον πραγματικό ρόλο της στο διεθνές προσκήνιο και φωτίζοντας αθέατες όψεις του δωσιλογισμού που δεν επέτρεψαν σε διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις να διεκδικήσουν τις οφειλές από την ναζιστική κατοχή.
Η «άγνωστη ελληνογερμανική ιστορία», όπως ξεδιπλώνεται στις σελίδες του «Γιαβόλ», συνιστά ίσως το πιο χαρακτηριστικό case study μεταπολεμικής δεσποτείας μιας ισχυρής παραδοσιακής δύναμης προς μία εξαρτημένη οικονομικά χώρα της περιφέρειας του Ευρωπαικού Νότου η πολιτική ηγεσία της οποίας δεν είχε την δύναμη να αντισταθεί στις επιταγές των Μεγάλων, ακόμη και πολύ πρόσφατα με την υπαγωγή στα Μνημόνια. Με την μόνη διαφορά, όπως θυμίζει ο Γ. Χαρβαλιάς, ότι στην περίπτωση της Ελλάδας, ολετήρας και πάτρωνας ταυτόχρονα υπήρξε η Γερμανία. Χωρίς σήμερα να αναγνωρίζει, ούτε το συμβατικό της χρέος απέναντι σε μία οικονομία που ουσιαστικά η ίδια καταδίκασε σε τροχιά περιορισμένης ανάπτυξης, με την καταλήστευση της, την περίοδο της κατοχής.
Ανατρέχοντας στο χθες και στο σήμερα ο Γιώργος Χαρβαλιάς, εκτός από διαπιστώσεις προσφέρει και εξηγήσεις. Ξετυλίγει το αθέατο κουβάρι της διαπλοκής οικονομικών συμφερόντων στις δύο ακτές του Ατλαντικού που επέτρεψαν τον «εξαγνισμό εξπρές» του Ναζιστικού τέρατος με την συνταγή «λήθη χωρίς κάθαρση». Ανασύρει στο προσκήνιο το αρχικό σχέδιο του ευπατρίδη, Χένρυ Μόργκενταου, που ήθελε να μετατρέψει την Γερμανία σε απέραντη φάρμα ώστε να μην μπορέσει ποτέ ξανά να αποκτήσει βαριά βιομηχανία. Και αναλύει πώς τα σχέδια αυτά εμποδίστηκαν από ένα ισχυρό φιλογερμανικό λόμπι στην Ουάσιγκτον και την Γουολ Στρίτ με την επίκληση της «Κόκκινης Αρκούδας» και της σοβιετικής απειλής.
«Ο τρόπος γραφής του είναι γνωστός. Άμεσος, αιχμηρός, χωρίς αναστολές και καθωσπρεπισμούς. Μπορεί κάποιος να συμφωνεί ή να διαφωνεί μαζί του, μπορεί να αρέσκεται ή να ενοχλείται από τα γραπτά του. Κανείς όμως δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κρύβει τις θέσεις του ή ότι τις καλύπτει με επαμφοτερίζουσες(γλυκανάλατες)διατυπώσεις», επισημαίνει ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής που προλογίζει το βιβλίο, χαρακτηρίζοντας ανεκτίμητη την συνεισφορά του στην περιγραφή, λεπτομερή εξιστόρηση και θεμελίωση των ελληνικών απαιτήσεων έναντι της Γερμανίας.
Στις σελίδες του «Γιαβόλ» που αναμένεται να προκαλέσει πολλές συζητήσεις οι ελληνικές διεκδικήσεις αναλύονται στο ιστορικό τους βάθος αναδεικνύοντας ένα μεγάλο παράδοξο: Ελάχιστα χρόνια μετά την λήξη του πολέμου οι Γερμανοί προσέγγισαν την Ελλάδα χωρίς κανένα σύμπλεγμα ενοχής, σε μία λογική περασμένα-ξεχασμένα. Αποκαμωμένοι από έναν εμφύλιο πόλεμο, άμεση απόρροια της ναζιστικής κατοχής, οι Ελληνες πολιτικοί προσπέρασαν την γερμανική αναίδεια, ψάχνοντας να βρουν τρόπους οικονομικής ανάταξης της χώρας. Συνέχισαν λοιπόν τις δοσοληψίες με τους Γερμανούς στη λογική business as usual. Aυτή την ξαφνική επαναφορά της «κανονικότητας» στις ελληνογερμανικές σχέσεις, πριν καλά-καλά στεγνώσει το αίμα των αθώων που σκοτώθηκαν στην διάρκεια της Κατοχής είναι ένα κεφάλαιο σκοτεινό και δυσάρεστο που έχει επίσης τις εξηγήσεις του. Αλλά στην πράξη δεν οδήγησε ποτέ σε πλήρη εξομάλυνση. Απλά οι εκκρεμότητες μπήκαν κάτω από το χαλί. Κουκουλώθηκαν.
Το «Γιαβόλ» φρεσκάρει σίγουρα τη μνήμη. Με τρόπο ζωντανό, αλλά και εμπεριστατωμένο. Γιατί όπως εξηγεί ο συγγραφέας του, από τη στιγμή που δεν έχει ρυθμιστεί η μεγαλύτερη συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας, δηλαδή το Αναγκαστικό Δάνειο, δεν μπορούμε να μιλάμε για «περασμένα-ξεχασμένα». Το ιστορικό φορτίο εξακολουθεί να είναι πολύ βαρύ για λογαριασμό της Γερμανίας κάνοντας το ισοζύγιο ηθικής στις δύο χώρες να γέρνει επικίνδυνα…
