Ερώτηση κατέθεσαν 55 βουλευτές/τριες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την έλλειψη πρόσβασης στο πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», γυναικών από πολλές περιφερειακές ενότητες της χώρας.
Ειδικότερα, η ερώτηση κατατέθηκε μετά από πρωτοβουλία της βουλεύτριας Κιλκίς και αν. Τομεάρχη Δικαιοσύνης, αρμόδιας για θέματα ισότητας, Ειρήνης Αγαθοπούλου, με θέμα: «Χωρίς πρόσβαση σε προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του μαστού μέσω του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» οι γυναίκες σε πολλές Περιφερειακές Ενότητες της χώρας».
Στην ερώτηση επισημαίνονται τα σοβαρά προβλήματα πρόσβασης των γυναικών – δικαιούχων του προγράμματος (ηλικίες 50-69) στις διαγνωστικές υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα, ενώ βρίσκεται στον αέρα μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γυναικών, η ηλεκτρονική πλατφόρμα προγραμματισμού των ραντεβού (mastografia.gov.gr) δεν διαθέτει συνεργαζόμενα κέντρα (δημόσια ή ιδιωτικά) σε πολλές περιφερειακές ενότητες της χώρας όπως στις Π.Ε. Ευρυτανίας, Κιλκίς, Φλώρινας, Φωκίδας και πολλών νησιών.
Επίσης, παρατηρείται το φαινόμενο δημοσίων δομών που, ενώ διαθέτουν υλικοτεχνική υποδομή (ψηφιακό μαστογράφο), δε συμμετέχουν στο πρόγραμμα, γεγονός το οποίο παρατηρείται και στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς.
Τέλος, στηλιτεύεται η λογική ενός Εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου που αντί να αίρει τα εμπόδια πρόσβασης στο σύστημα υγείας, στην πραγματικότητα εντείνει τις υγειονομικές ανισότητες εις βάρος των γυναικών εκτός αστικού ιστού. Σε αυτό το πλαίσιο ερωτάται ο Υπουργός για τα μέτρα που προτίθεται να λάβει προκειμένου να είναι διαθεσιμος ο καθολικός και δωρεάν προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού σε όλες τις γυναίκες ανεξαρτήτου τόπου κατοικίας ή/και οποιουδήποτε άλλου παράγοντα.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: Χωρίς πρόσβαση σε προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του μαστού μέσω του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» οι γυναίκες σε πολλές Περιφερειακές Ενότητες της χώρας
Τον Ιούνιο του 2022 ανακοινώθηκε από την Κυβέρνηση της ΝΔ, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η έναρξη του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά». Το πρόγραμμα χαρακτηρίστηκε από τον Υπουργό Υγείας ως η «Κορωνίδα του προγράμματος Σπύρος Δοξιάδης» και συνδέθηκε με τη νομοθέτηση της Κυβέρνησης για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ).
Παρότι η παρουσίαση του προγράμματος έγινε για άλλη μια φορά με επικοινωνιακούς όρους, αυτό χαρακτηρίστηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση ως θετικό βήμα με την έννοια της ενίσχυσης της κουλτούρας πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Διότι, όπως είναι γνωστό, η πρόσβαση όλων των γυναικών σε σύγχρονες ψηφιακές μαστογραφίες είναι διαθέσιμη από το 2017μετά από αίτημα της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά και άλλων 45 βουλευτριών που υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Συγκεκριμένα, από το 2018, σύμφωνα με τον Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του ΕΟΠΥΥ, προβλέπεται η δωρεάν διενέργεια προληπτικής μαστογραφίας «κάθε 2 χρόνια σε γυναίκες ηλικίας από 40- 50 ετών και κάθε χρόνο σε γυναίκες άνω των 50 ετών ή σε γυναίκες άνω των 35 ετών εφ’ όσον ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου» (ΦΕΚ 2315, 19/6/2018).
Σήμερα, ενώ «βρίσκεται στον αέρα» μεγάλη καμπάνια δημοσιότητας και επικοινωνίας του προγράμματος «Φ. Γεννηματά» που περιλαμβάνει τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, καθώς και διαφημιστικές καταχωρήσεις σε πανελλαδικό επίπεδο και στην Περιφέρεια, παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα πρόσβασης των γυναικών – δικαιούχων του προγράμματος (ηλικίες 50-69) στις διαγνωστικές υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα, ενώ οι οδηγίες είναι να προγραμματίσουν οι γυναίκες το ραντεβού τους μέσω του mastografia.gov.gr, η ηλεκτρονική πλατφόρμα δεν διαθέτει τη δυνατότητα προγραμματισμού ραντεβού για πολλές περιφερειακές ενότητες της χώρας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι δεν υπάρχουν συνεργαζόμενα κέντρα (δημόσια ή ιδιωτικά) ή/και ιδιώτες ιατροί στις Π.Ε. Ευρυτανίας, Θάσου, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Λήμνου, Σποράδων, Φλώρινας, Φωκίδας καθώς και σε πολλά νησιά των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων.
Μεγάλη εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι κάποιες δημόσιες δομές υγείας που διαθέτουν ψηφιακό μαστογράφο σε λειτουργία δεν είναι συμβεβλημένες με το πρόγραμμα (π.χ. Γ.Νοσοκομείο Παπαγεωργίου – Θεσσαλονίκης). Τέλος, κάποιες δημόσιες δομές περιφερειακών ενοτήτων που δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα διαθέτουν ψηφιακό μαστογράφο τελευταίας τεχνολογίας που όμως δεν λειτουργεί λόγω έλλειψης ανθρωπίνου δυναμικού (π.χ. Γ. Νοσοκομείο Κιλκίς).
- Επειδή οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια της πανδημίας συχνά παραμέλησαν την φροντίδα της προσωπικής τους υγείας.
- Επειδή σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, οι μαστογραφίες και οι υπέρηχοι στο πλαίσιο του τακτικού προληπτικού ελέγχου μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 50% στη διάρκεια των πρώτων δύο ετών της πανδημίας.
- Επειδή παρατηρείται σημαντική αύξηση των διαγνώσεων καρκίνου του μαστού που συχνά βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.
- Επειδή όλες οι γυναίκες, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους, έχουν δικαίωμα στην δωρεάν και ευχερή πρόσβαση σε διαγνωστικές εξετάσεις.
- Επειδή η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας έχει νόημα όταν δεν υφίστανται παράλληλα σοβαρά εμπόδια πρόσβασης στο σύστημα υγείας, διαφορετικά δημιουργεί υγειονομικές ανισότητες και πολίτες δύο ταχυτήτων.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Με ποια λογική εφαρμόζεται Εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον Καρκίνο του Μαστού χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των γυναικών που ανήκουν στην ομάδα δικαιούχων, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους, σε συνεργαζόμενες δομές;
2. Πόσες και ποιες είναι οι Π.Ε. που δεν διαθέτουν συνεργαζόμενα Διαγνωστικά Κέντρα η/και ιδιώτες ιατρούς;
3. Συμμετέχουν όλες οι δημόσιες δομές υγείας που διαθέτουν υλικοτεχνική υποδομή στο πρόγραμμα κι αν όχι με ποια κριτήρια επιλέγονται κάποιες;
4. Ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει προκειμένου να λειτουργήσουν ψηφιακοί μαστογράφοι δημοσίων δομών που δεν αξιοποιούνται λόγω έλλειψης ανθρωπίνου δυναμικού;
5. Με δεδομένα τα εμπόδια που υφίστανται, πως εξασφαλίζεται από την Κυβέρνηση η απρόσκοπτη και δωρεάν πρόσβαση όλων των γυναικών σε προσυμπτωματικό έλεγχο που όπως διαφημίζεται «αφορά εξετάσεις για όλες τις γυναίκες 50 ως 69 ετών – δηλαδή 1,3 εκατομμύρια γυναίκες»;
