Εκτός ελέγχου είναι η τουρκική προκλητικότητα, που με ευθείες απειλές και με fake news συνεχίζει να διατηρεί το κλίμα έντασης στην περιοχή. Παρά το ό,τι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να κλείσει μέτωπα στη γεωπολιτική σκηνή, είναι εμφανές πως για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης θέλει να διατηρήσει τους υψηλούς τόνους στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Με μια εμπρηστική ρητορική αλλά και με προκλήσεις – όπως το περιστατικό με την τουρκική ακταιωρό που εισήλθε σε ελληνικά χωρικά ύδατα- η τουρκική πλευρά δείχνει αποφασισμένη να επιμείνει στην αναθεωρητική της ατζέντα. Το μέχρι που είναι διατεθειμένη να φτάσει η Άγκυρα μένει να φανεί, ωστόσο οι τελευταίες κινήσεις της δείχνουν πως δεν διστάζει να ρισκάρει ακόμα και το ενδεχόμενο ενός επεισοδίου.
O Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει να ρίχνει λάδι στη φωτιά της έντασης, ξεδιπλώνοντας την αναθεωρητική του ατζέντα. Αυτή τη φορά προχώρησε σε νέες προκλητικές δηλώσεις σχετικά με την εκτόξευση του πυραύλου Tayfun, αναφέροντας πως η Αθήνα είναι μέσα στην εμβέλεια του. Συνέχισε δε στην ίδια ρότα, προαναγγέλοντας γεωτρήσεις και εμμένοντας στο τουρκολιβυκό «μνημόνιο» παρά τις διεθνείς αντιδράσεις.
Λάδι στη φωτιά της έντασης έριξε και ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, λέγοντας πως «να ξεκαθαρίσω κάτι: όχι μόνο στα 12 μίλια, δεν θα επιτρέψουμε τη μονομερή επέκταση των χωρικών υδάτων πέραν των 6 μιλίων, ούτε ένα μίλι. Δεν είναι δυνατόν να επιτρέψουμε έστω κι ένα μίλι παραπάνω κι ας είναι μικρότερη η επέκταση» ισχυρίστηκε ο κ. Τσαβούσογλου. Συνέχισε σε ανάλογο ύφος λέγοντας πως «δεν αναγνωρίζουμε την ελληνική κυριαρχία στα νησιά που δεν παραχωρήθηκαν με συνθήκες», ενώ επανήλθε στα περί αποστρατικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Ωστόσο παρά το ό,τι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τραβά διαρκώς το σχοινί της έντασης, δεν θέλει είναι να χρεωθεί στη διεθνή σκηνή την αποκλειστική ευθύνη για το αδιέξοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως επιχειρήθηκε από την γείτονα να γίνει το άσπρο – μαύρο και να παρουσιαστεί μία εντελώς διαφορετική εκδοχή για το πρωτοφανές περιστατικό με την ακταιωρό. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτή η προσπάθεια, καθώς η τουρκική πλευρά επιδίδεται σε μια εκστρατεία παραπληροφόρησης όσον αφορά στο μεταναστευτικό, προσπαθώντας να καλύψει την προσπάθεια της να εργαλειοποιήσει ένα τόσο ευαίσθητο θέμα.
Τα αίτια της κλιμάκωσης
Δύο αίτια «βλέπει» πίσω από την τουρκική κλιμάκωση η Αθήνα. Πρώτον ο Τούρκος πρόεδρος πιεσμένος από την άσχημη πορεία της οικονομίας της χώρας του επιδιώκει να στρέψει τη συζήτηση σε άλλα θέματα. Με μια ρητορική υψηλών τόνων εναντίον της Ελλάδας εκτιμά πως μπορεί να συσπειρώσει ένα σκληροπυρηνικό ακροατήριο, το οποίο χρειάζεται στο δρόμο προς τις εκλογές που θα γίνουν το 2023.
Δεύτερον ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτίμησε πως μπορεί να αξιοποιήσει τη συγκυρία για να ενισχύσει τη ρόλο της χώρας του στη γεωπολιτική σκακιέρα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως σε μια σειρά θεμάτων – όπως πρόσφατα με το θέμα των σιτηρών- επιδιώκει να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία.
Ωστόσο το γεγονός πως η αναθεωρητική του ατζέντα δεν βρίσκει ευήκοα ώτα εντείνει τον εκνευρισμό του. Είναι χαρακτηριστικό πως σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς ζήτησε το Βερολίνο να επιστρέψει στην «ουδετερότητα» σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Είναι εμφανές πως η ξεκάθαρη στάση που έχει πάρει η Γερμανική πλευρά προκαλεί εκνευρισμό στην Άγκυρα. Την ίδια στιγμή καμία εξέλιξη δεν έχει υπάρξει στο θέμα των F 16 και η τουρκική πλευρά αναμένει και τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ για να να δει πως θα εξελιχθεί το τοπίο.
Με ψυχραιμία απαντά η Αθήνα και αυτό που επισημαίνεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως η χώρα μας έχει θωρακίσει την αμυντική της ικανότητα και έχει αναβαθμίσει την αποτρεπτική της ισχύ. Στο διπλωματικό σπριντ που είναι σε εξέλιξη αυτό που τονίζεται είναι πως η χώρα μας αποτελεί παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και μάλιστα σε μια εποχή που ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε πως αναθεωρητικά σχέδια δεν μπορούν να βρουν υποστηρικτές.
Η Ελλάδα έχει ανοικτό το παράθυρο στο διάλογο και πάντα κλειστή την πόρτα στις προκλήσεις και στις απειλές της εδαφικής της ακεραιότητας σημειώνεται από την κυβερνητική πλευρά , που συνεχίζει την διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας. Στην πρόσφατη επίσκεψη του σε χώρες της Βαλτικής ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη στάση της Άγκυρας και στον αντίκτυπο που έχουν οι κινήσεις της γειτονικής χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικότερα μίλησε για ενέργειες που υπονομεύουν τη σταθερότητα στην περιοχή και επανέλαβε ότι ο μόνος τρόπος για την επίλυση του ζητήματος των θαλασσίων ζωνών είναι το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.
