«Η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας δεν βιώνει μόνο τις συνέπειες μιας παγκόσμιας κρίσης, αλλά μια ειδική, μια πιο επώδυνη, μια πρόσθετη κρίση. Το εκρηκτικό μείγμα των ακραίων τιμών και των αδύναμων εισοδημάτων. Βιώνει την ακρίβεια Μητσοτάκη», τόνισε η Έφη Αχτσιόγλου, τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, στη συζήτηση του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2023.
Και συνέχισε: «Η κρίση της ακρίβειας δεν χτυπά την ελληνική κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που χτυπά τους πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών, στην Ελλάδα εδώ και πάνω από έναν χρόνο εξελίσσεται μια ακραία συνθήκη. Κάποιοι σωρεύουν ανεξέλεγκτα υπερκέρδη, κερδοσκοπούν σε βάρος της πλειονότητας της κοινωνίας, όταν τα λαϊκά νοικοκυριά δεν μπορούν να βγάλουν όχι απλώς τον μήνα, αλλά ούτε το δεκαπενθήμερο. Ο κ. Μητσοτάκης είναι υπεύθυνος για την αισχροκέρδεια που λεηλατεί καθημερινά το εισόδημα των εργαζομένων».
Η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. παρέθεσε στοιχεία που αποδεικνύουν την ακραία συνθήκη που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες:
«1. Σύμφωνα με τη Eurostat η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη στην τιμή ηλεκτρικής ενέργειας προ φόρων και επιδοτήσεων στο α’ εξάμηνο του 2022. Αυτό είναι το πλέον κρίσιμο δεδομένο. Γιατί δείχνει ότι ως πολίτες πληρώνουμε τα περισσότερα από οποιουσδήποτε άλλους στην Ευρώπη στις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας είτε απευθείας από την τσέπη μας είτε δια του Κρατικού Προϋπολογισμού. Είναι ακριβώς αυτή η πηγή της αισχροκέρδειας, που μαρτυρά ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακραία.
2. Η Ελλάδα έχει το τρίτο υψηλότερο κόστος ενέργειας στην ΕΕ μετά και τις επιδοτήσεις σε όρους αγοραστικής δύναμης των πολιτών.
3. Σε όρους αγοραστικής δύναμης η Αθήνα είναι ακριβότερη από 21 πρωτεύουσες στην ΕΕ στη λιανική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
4. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, ενώ η αγοραστική δύναμη των πολιτών στην Ελλάδα βρίσκεται στο 0,84 κατατάσσοντας τη χώρα μας 5η από το τέλος στην ΕΕ.
Την ίδια ώρα η Ελλάδα βρίσκεται στην Τρίτη θέση στην ΕΕ στον πληθωρισμό ενέργειας και ο γενικός δείκτης πληθωρισμού για τον Σεπτέμβρη βρίσκεται στο 12%, πολύ πιο πάνω και σταθερά πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μ.ο.
Η κατάσταση, δε, για τα λαϊκά και μεσαία στρώματα είναι ακόμη χειρότερη διότι στα βασικά είδη ανάγκης οι αυξήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες.
5. Ένας εργαζόμενος στην Ελλάδα χρειάζεται να δαπανά δύο κατώτατους μισθούς τον χρόνο για να καλύψει τις αυξήσεις στο ρεύμα.
Η αγοραστική μας δύναμη είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη την ώρα που τόσο οι τιμές όσο και οι διαρκείς αυξήσεις αυτών είναι από τις υψηλότερες ή και οι πλέον υψηλές αν δούμε μόνο την ενέργεια στην Ευρώπη.
Γι’ αυτό και στην Ελλάδα άνω του 50% των νοικοκυριών έχουν οφειλές στους λογαριασμούς ενέργειας. Ποσοστό που όχι μόνο είναι το υψηλότερο στην ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν διπλάσιο από την αμέσως επόμενη χώρα στην κατάταξη».
Στη συνέχεια η κ. Αχτσιόγλου αναφέρθηκε στις επιλογές της κυβέρνησης η οποία: «1. Δεν παρεμβαίνει ρυθμιστικά στην αγορά ενέργειας, ώστε να τεθεί πραγματικό πλαφόν στις τιμές, να παταχθεί η αισχροκέρδεια και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του.
2. Δεν μειώνει κρίσιμους έμμεσους φόρους, όπως ο ΦΠΑ στα τρόφιμα και ο ΕΦΚ στα καύσιμα για να ελεγχθεί το κόστος ιδίως για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Μέτρα που πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη εφαρμόζουν εδώ και καιρό.
3. Επιδοτεί το ανεξέλεγκτο κόστος ενέργειας, όχι απλώς ανεχόμενη αλλά ουσιαστικά στηρίζοντας τη σώρευση υπερκερδών στις εταιρείες ενέργειας. Πώς το επιδοτεί; Από τα αυξημένα φορολογικά έσοδα που έχει το κράτος εξαιτίας των εκρηκτικών τιμών. Δηλαδή από τα χρήματα των φορολογουμένων. Τα χρήματα, δε, των επιδοτήσεων αυτών καταλήγουν και πάλι στις εταιρείες ενέργειας που συνεχίζουν να σωρεύουν υπερκέρδη. Έτσι λειτουργεί εδώ και μήνες ένας φαύλος κύκλος διαρκούς τροφοδότησης της αισχροκέρδειας.
Τα στοιχεία που δίνει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2022 επιβεβαιώνουν αυτή την πολιτική:
– Τα φορολογικά έσοδα γενικώς το 2022 είναι αυξημένα κατά 6,4 δισ.
– Ιδίως όμως τα έσοδα από ΦΠΑ είναι αυξημένα κατά 4 δισ. ή κατά 23,3% σε σχέση με πέρυσι.
– Τα έσοδα από ΦΠΑ αποτελούν τη μερίδα του λέοντος της συνολικής αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Ακριβώς αυτή η έκρηξη αποτυπώνει τη σάρωση του εισοδήματος των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων από την ακρίβεια και την πολιτική της κυβέρνησης να μην χτυπά την αισχροκέρδεια, να μην μειώνει έμμεσους φόρους».
«Η κυβέρνηση δεν καταλαβαίνει τον ελέφαντα στο δωμάτιο»
Απαντώντας στις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών υπογράμμισε ότι «η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αυτή η αύξηση των φορολογικών εσόδων είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης, κάνοντας ότι δεν καταλαβαίνει τον ελέφαντα στο δωμάτιο, δηλαδή τον ΦΠΑ. Η αύξηση εσόδων από ΦΠΑ είναι πάνω από 7 φορές μεγαλύτερη από την αύξηση εσόδων από τον φόρο επιχειρήσεων. Μιλάμε για εντελώς άλλη τάξη μεγέθους.
Μην εμπαίζετε τους πολίτες. Είναι προφανές ότι με ανάπτυξη 5,3% (και εκτίμηση για κατανάλωση 7,2%) αυτή η εκρηκτική αύξηση στα έσοδα από ΦΠΑ (23,3%), προέρχεται από την ακρίβεια.
Ακρίβεια την οποία η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται για να σωρεύσει έσοδα και να εμφανιστεί εν συνεχεία με υποτιθέμενο κοινωνικό προφίλ να δώσει επιδοτήσεις».
Η κ. Αχτσιόγλου επισήμανε ότι «τον Μάρτιο του 2022 μετά από την ασφυκτική πίεση του ΣΥΡΙΖΑ για τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, ο κ. Μητσοτάκης, που στην αρχή ούτε καν τα αναγνώριζε, δεσμεύτηκε για φορολόγηση αυτών κατά 90%. Πόσα χρήματα έχει μέχρι στιγμής εισπράξει το δημόσιο από τη φορολόγηση των υπερκερδών αυτών; Μηδέν, ούτε ένα ευρώ. Τα υπερκέρδη αυτά δεν έχουν φορολογηθεί. Και πόσα είναι αυτά τα υπερκέρδη; Είναι 2,2 δισ. για την περίοδο απ’ τον Ιούλιο του 21 μέχρι και τον Ιούνιο του 22, δηλαδή για έναν χρόνο, με βάση την έκθεση τομέα ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, 927 εκ. για ένα εξάμηνο με βάση τη ΡΑΕ. Τι φορολογήσατε τελικά απ’ αυτά; Τι πήρε το δημόσιο ταμείο; Απολύτως τίποτα. Και δεν είναι μόνο τα υπερκέρδη στην ηλεκτροπαραγωγή.
Ασύλληπτα είναι και τα υπερκέρδη στον κλάδο των πετρελαίων, στα διυλιστήρια και την εμπορία πετρελαίου:
1,79 δισ. τα υπολογίζει η ίδια η Κομισιόν μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2022 και ζητά να φορολογηθούν. Ούτε ένα ευρώ δεν έχετε πάρει ούτε απ’ αυτά.
Αλλά και στο φυσικό αέριο, η ΔΕΠΑ Εμπορίας εμφάνισε το 2021 υπερκέρδη 300 εκατ. Ούτε αυτά έχουν φορολογηθεί».
Για τον μηχανισμό που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2022 δήλωσε ότι «είναι ένας μηχανισμός που υποτίθεται θα μείωνε την τιμή του ρεύματος και τελικά το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν 57% πάνω τον Σεπτέμβρη. Με την ιδιωτικοποιημένη από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ΔΕΗ να καθοδηγεί την κούρσα των αυξήσεων, αντί να πιέζει προς τα κάτω τις τιμές.
Τι πραγματικά κάνει αυτός ο μηχανισμός; Θέτει ένα όριο τιμής ανά τεχνολογία στους ηλεκτροπαραγωγούς που βρίσκεται πολύ πιο πάνω από το κόστος παραγωγής, ως εκ τούτου οι εταιρείες και σ’ αυτό το στάδιο εξακολουθούν κανονικά να σωρεύουν υπερκέρδη. Αυτός ο μηχανισμός επιτρέπει κέρδος που φτάνει τα 40ευρώ/μεγαβατώρα στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο.
Οι εταιρείες έχοντας ήδη διασφαλίσει υπερκέρδη χρεώνουν πάνω από το πλαφόν και το κράτος τους ζητά να επιστρέψουν όσα εισέπραξαν πάνω απ’ το πλαφόν.
Παράδειγμα: κόστος παραγωγής 20, πλαφόν στα 80, εταιρείες χρεώνουν 100 και επιστρέφουν το ποσό μεταξύ 80 και 100.
Την ίδια στιγμή, η απουσία οποιουδήποτε πλαφόν στη λιανική έχει μεταφέρει το πάρτι της αισχροκέρδειας εκεί, 485 εκατ. ευρώ τα υπερκέρδη στην ηλεκτρική ενέργεια μόνο για τον Σεπτέμβρη!
Τι κάνει τελικά αυτός ο μηχανισμός; Οδηγεί στην επιστροφή ενός μόνο μέρους εσόδων που ούτως ή άλλως αδίκως χρεώθηκαν στους πολίτες αφού πριν οι εταιρείες έχουν διασφαλίσει ήδη σημαντικά υπερκέρδη στη χονδρική και εξακολουθούν ανενόχλητες να σωρεύουν ασύλληπτα υπερκέρδη στη λιανική.
Αυτό κάνει ο υποτιθέμενος μηχανισμός ρύθμισης. Νομιμοποιεί τα υπερκέρδη!
Τι δεν κάνει αυτός ο μηχανισμός; Δεν εμποδίζει τη δημιουργία υπερκερδών όπως ψευδώς είπε ο κ. Μητσοτάκης στη βουλή την Παρασκευή.
Και φυσικά δεν αποτελεί κάποιου είδους μηχανισμό φορολόγησης των υπερκερδών όπως αιωρείται στη δημόσια συζήτηση».
Για τις επιδοτήσεις σημείωσε ότι «η κυβέρνηση έφτιαξε έναν κουμπαρά 9,5 δισ. που χρηματοδοτείται βασικά από τους πολίτες, από τον οποίο πληρώνονται οι επιδοτήσεις που καταλήγουν και πάλι στις εταιρείες. Έτσι λειτουργεί ένας φαύλος κύκλος τροφοδότησης της αισχροκέρδειας από πολλαπλές πηγές που λεηλατούν το εισόδημα των πολιτών. Αυτή είναι η πολιτική της κυβέρνησης, η πολιτική που στηρίζει τα υπερκέρδη ολιγοπωλίων, την ώρα που η κοινωνία φτωχοποιείται».
«Η Ελλάδαμία από τις 4 χώρες στην ΕΕ που αυξήθηκε το ποσοστό πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας»
Για τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι:
«1. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει ραγδαία επιδείνωση τα τελευταία τρία χρόνια στο -6,7% ΑΕΠ και παραμένει στα ίδια αρνητικά επίπεδα και φέτος. Σύμφωνα με έκθεση του ΔΝΤ η Ελλάδα κατατάσσεται προτελευταία θέση στην αναπτυγμένη Ευρώπη.
2. Το ιδιωτικό χρέος εκτινάσσεται: 3,7 δισ. αυξημένες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία μέσα σε μία χρονιά και 5,4 δισ. αυξημένες οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
3. Αναφορικά με τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης: Οι πραγματικές πληρωμές που έχουν γίνει μέχρι στιγμής δεν ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι όλη και όλη η ρευστότητα προς την πραγματική οικονομία. Το χειρότερο βέβαια είναι ο σχεδιασμός των προγραμμάτων του Ταμείου. Ένας σχεδιασμός που διογκώνει περαιτέρω τις ανισότητες στην οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πρώτα 455 εκατ. των χαμηλότοκων δανείων πηγαίνουν σε μόλις 13 επιχειρηματικούς ομίλους, την ώρα που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι σχεδόν στο σύνολό τους αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμό.
Αυτή η πολιτική της κυβέρνησης δεν είναι μια παρέκκλιση, είναι στρατηγική. Γι’ αυτό και η Ελλάδα είναι μία από τις 4 χώρες στην ΕΕ που από το 2019-2021 αυξήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας. Γι’ αυτό και ο δείκτης κοινωνικών ανισοτήτων αυξάνεται στη χώρα μας από το 2019 και μετά, ενώ μειωνόταν το προηγούμενο διάστημα επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή την πολιτική η κυβέρνηση σκοπεύει να συνεχίσει και το 2023, όπως μαρτυρά και το προσχέδιο του Προϋπολογισμού.
Χωρίς καμία παρέμβαση στην αγορά.
Καμία αλλαγή στην τακτική της απέναντι στην αισχροκέρδεια.
Καμία μείωση στους έμμεσους φόρους».
Για την πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στους συνταξιούχους υπογράμμισε ότι «ο κ. Μητσοτάκης προπαγανδίζει ως δικά του επιτεύγματα μέτρα που είναι νομοθετημένα και ισχύουν εδώ και καιρό, όπως η αύξηση των συντάξεων από 1.1.2023 , αύξηση που προβλέφθηκε με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ από το 2017. Δεν ξέρω αν αναζητά ο κ. Μητσοτάκης τα εύσημα επειδή δεν κατήργησε και αυτή την παροχή που δικαιούνται οι συνταξιούχοι. Όπως έκανε με τη 13η σύνταξη, και τα αναδρομικά τους. Αποτελεί όμως ακραία πρόκληση να έχετε κόψει 5 δισ. από τους συνταξιούχους αυτά τα χρόνια που κυβερνάτε και να επαίρεστε γιατί δεν κόβετε και τα 600 εκατ. των προβλεπόμενων από χρόνια αυξήσεων».
«Η πολιτική της ΝΔ δεν δίνει διέξοδο»
Κλείνοντας την ομιλία της η κ. Αχτσιόγλου ανέφερε ότι «η πολιτική της ΝΔ όχι μόνο δεν δίνει διέξοδο αλλά πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα για την κοινωνική πλειοψηφία.
Απέναντι σ’ αυτή τη στρατηγική της ΝΔ που άκρως κυνικά εξέφρασε ο κ. Πέτσας, με τη φράση «όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει», από πλευράς μας καταθέσαμε ένα συνολικό αντιπαραθετικό πρόγραμμα:
Που αντιμετωπίζει και τις δύο πλευρές της κρίσης ακρίβειας, το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο τιμών αλλά και τα καθηλωμένα εισοδήματα με ξεκάθαρες θέσεις.
Ήμασταν σαφείς ως προς τις παρεμβάσεις
– Για πραγματικό πλαφόν στην τιμή και πλαφόν στο κέρδος των παραγωγών ενέργειας στο 5%.
– Μείωση ΕΦΚ στα καύσιμα στον χαμηλότερο συντελεστή της ΕΕ και του ΦΠΑ στα τρόφιμα στο 6%.
– Αύξηση κατώτατου μισθού και ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ώστε να αποκατασταθεί η αγοραστική δύναμη.
– Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος κ.α.
Ήμασταν σαφείς και ως προς τις πηγές χρηματοδότησης:
Την πραγματική φορολόγηση όλων των υπερκερδών στον τομέα της ενέργειας, την ακύρωση υποτιθέμενων μεταρρυθμίσεων όπως η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, αλλά και την αύξηση του φόρου σε υψηλά μερίσματα.
Η ΝΔ επιδόθηκε σε μια επιχείρηση τρομοκράτησης των πολιτών με ψέματα περί μεγάλου δημοσιονομικού κινδύνου αν εφαρμοστεί το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Και έτσι άθροισε βιαστικά 12 δισ. ευρώ στην πρόταση ως επιδότηση στους παραγωγούς ενέργειας, θεωρώντας ότι εμείς θα κάνουμε το ίδιο με αυτήν.
Αγνόησε τα έσοδα από τη φορολόγηση των υπερκερδών θεωρώντας αυθαίρετα και πάλι ότι εμείς θα κάνουμε το ίδιο με αυτήν, ότι δηλαδή δεν θα εισπράξουμε ούτε ένα ευρώ.
Και αμφισβήτησε το κόστος μόλις τριών από το σύνολο των μέτρων με προφανείς διαστρεβλώσεις: όπως να αθροίσει το μικτό και όχι το καθαρό κόστος της αύξησης των μισθών στο δημόσιο.
Κινήσεις πανικού. Προφανώς γιατί η ΝΔ καταλαβαίνει ότι το πρόγραμμα αυτό απαντά στις λαϊκές ανάγκες.
Προφανώς γιατί και ο κ. Μητσοτάκης, παρότι δεν μπορεί να συναισθανθεί τις τραγικές επιπτώσεις της πολιτικής που εφαρμόζει, διαισθάνεται το οριακό σημείο στο οποίο έχει φτάσει η ανοχή της κοινωνίας.
Ο Προϋπολογισμός του 2023 στην πραγματικότητα δεν θα εφαρμοστεί.
Διότι οι πολίτες θα δώσουν τη δυνατότητα σε μια προοδευτική κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, δημόσιας παρέμβασης στην αγορά, εξασφάλισης της κοινωνικής συνοχής και εγγύησης της δικαιοσύνης παντού. Στην κοινωνία, στην οικονομία, στο κράτος».
