Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
[email protected]
Την ευκαιρία να παρουσιάσει τον σημαίνοντα ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα μέσα σε ένα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό και παράλληλα να αναδείξει την τουρκική προκλητικότητα είχε ο πρωθυπουργός στην Ουάσινγκτον. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τη Δευτέρα τετ α τετ με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ενώ χθες έκανε μια βαρύνουσα ομιλία με πολλαπλούς συμβολισμούς στο αμερικανικό Κογκρέσο.
Υπήρξε αδιαμφισβήτητα μια ιστορική ευκαιρία για τον πρωθυπουργό να παρουσιάσει τις ελληνικές θέσεις και να περιγράψει την Ελλάδα ως μια σύγχρονη χώρα με λόγο και ρόλο στα τεκταινόμενα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μια χώρα που μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις, στην ενέργεια, στην οικονομία και στην σταθερότητα στην περιοχή.
O Κυριάκος Μητσοτάκης απηύθυνε στο Κογκρέσο μια βαθιά πολιτική αλλά και αξιακή ομιλία για την Δημοκρατία και την Ελευθερία. Ανέδειξε τους ισχυρούς δεσμούς που ενώνουν μέσα στο πέρασμα των χρόνων τις δύο χώρες αλλά ταυτόχρονα αναφέρθηκε στο μέλλον και στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στο γεωπολιτικό σκηνικό.
Με αφορμή τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία ο πρωθυπουργός τόνισε πως δεν μπορεί να υπερισχύσει ο αναθεωρητισμός, φωτογραφίζοντας την τουρκική πλευρά. Ωστόσο επέλεξε να μην κάνει ονομαστική αναφορά στην Άγκυρα και να μην εμφανιστεί η χώρα ως «παραπονούμενη» αλλά να τονιστεί πως αποτελεί αξιόπιστο εταίρο και παράγοντα σταθερότητας.
Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως δεν έδωσε μια σαφή εικόνα των προκλητικών κινήσεων της Άγκυρας. Στην Ουάσινγκτον ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις τουρκικές υπερπτήσεις στο Αιγαίο, τον αναθεωρητισμό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τα … όνειρα της Άγκυρας για την «Γαλάζια Πατρίδα» αλλά και στο Κυπριακό (καθιστώντας σαφές πως λύση δύο κρατών δεν θα γίνει αποδεκτή).
Ειδικότερα έστειλε σαφές μήνυμα – εν μέσω χειροκροτημάτων στο Κογκρέσο – πως «δεν θα ανεχθούμε παραβιάσεις της κυριαρχίας μας και τις υπερπτήσεις πάνω από τα κατοικημένα νησιά, οι οποίες πρέπει να πάψουν άμεσα». Παράλληλα έκανε ένα ακόμα βήμα σημειώνοντας πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος αστάθειας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού στην περιοχή.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές και στις επαφές που είχε στη Γερουσία ο πρωθυπουργός παρουσίασε χάρτες με τις υπερπτήσεις των τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά, με το μέγεθος της παραβατικότητας της Άγκυρας να προκαλεί εντύπωση στα μέλη της Γερουσίας. Η αίσθηση που αποκόμισε η ελληνική αποστολή είναι πως είναι δύσκολο να περάσει από το Κογκρέσο οποιαδήποτε αίτημα για αναβάθμιση ή πώληση νέων F 16 στην Τουρκία
Την ίδια στιγμή η Αθήνα ετοιμάζεται να αποκτήσει – μέχρι το 2028 – τα F 35, με την Άγκυρα να μην έχει πρόσβαση σε αυτά τα μαχητικά πέμπτης γενιάς. Ιδιαίτερα θετικά αποτιμάται το ενδιαφέρον που έχει δείξει η εταιρεία παραγωγός των μαχητικών Lockheed Martin για να επενδύσει προσεχώς στην ΕΑΒ (να διευκρινιστεί πάντως πως δεν γίνεται λόγος για το πλειοψηφικό πακέτο).
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι έκδηλη η ικανοποίηση για τα αποτελέσματα που είχε ο κύκλος επαφών του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, καθώς σε μια εποχή γεωπολιτικής ρευστότητας η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως αξιόπιστος εταίρος. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι η Ελλάδα «επέστρεψε δυναμικά στο παγκόσμιο και περιφερειακό γίγνεσθαι, ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη» και αναγνωρίζεται ως μια χώρα «που κρατάει τα κλειδιά της ειρήνης και της ενεργειακής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή».
Το ενεργειακό «χαρτί»
Η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, ώστε να μεταφέρει φυσικό αέριο αλλά και υδρογόνο αργότερα από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη. Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα που εξέπεμψε η ελληνική πλευρά κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, όπου καταγράφηκε συναντίληψη των δύο χωρών για τις εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο.
Τώρα τα βλέμματα στέφονται στη Σύνοδο Κορυφή της Ε.Ε. στο τέλος Μαΐου, όπου θα συζητηθούν οι επόμενες κινήσεις στην ενεργειακή σκακιέρα. Για παράδειγμα πως έχουν κατατεθεί προτάσεις για την αξιοποίηση των αδιάθετων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και για την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου διεθνώς.
Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή ένα εθνικό σχέδιο δράσης, ωστόσο έχει επισημάνει πως ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα αποτελεί ευρωπαϊκή απάντηση. Και αναμένει τις επόμενες ευρωπαϊκές αποφάσεις, καθώς προχωρά ο στόχος για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
