Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
[email protected]
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, η κυβέρνηση, εκτός από τις κινήσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα, καλείται να αντιμετωπίσει και μια σειρά θεμάτων που έχουν ανοίξει εντός συνόρων. Η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, αλλά και η εξεύρεση εναλλακτικών πηγών – ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο – αποτελούν βασικές προτεραιότητες. Ταυτόχρονα αναζητείται «ομπρέλα προστασίας» για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις απέναντι στο τσουνάμι ανατιμήσεων.
O πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως θα δοθεί «επίδομα ακρίβειας» στους ευάλωτους, ενώ τα μέτρα στήριξης στο ενεργειακό πεδίο θα παραταθούν. Με τα σύννεφα πάνω από την ελληνική οικονομία να πυκνώνουν, είναι πάντως δύσκολο να γίνουν προβλέψεις και στο οικονομικό επιτελείο «ξαναγράφουν» τον προϋπολογισμό μέσα σε ένα ρευστό σκηνικό.
Τα στοιχεία για την ανάπτυξη το 2021 που έφτασε το 8,3% άνοιξαν μια χαραμάδα αισιοδοξίας, ωστόσο δεδομένο είναι πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ρίχνει βαριά σκιά στην πορεία της οικονομίας τη φετινή χρόνια. Άλλωστε τα πρώτα «καμπανάκια» είχαν χτυπήσει από τον Ιανουάριο – δηλαδή πριν από την έναρξη του πολέμου – καθώς ο πληθωρισμός είχε σκαρφαλώσει στο 6,2%.
Μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό τα «μέτωπα» στα οποία εστιάζει η κυβέρνησης είναι τρία:
1. Η αντιμετώπιση του κύματος των ανατιμήσεων, που απειλεί τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. «Η ακρίβεια είναι παγκόσμιο φαινόμενο και μην έχετε καμία αμφιβολία ότι θα υποστούμε και εμείς στην Ελλάδα συνέπειες. Και θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να περιορίσουμε τις αρνητικές τους επιπτώσεις» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης.
Τα μέτρα στήριξης στο ενεργειακό πεδίο θα μείνουν σε ισχύ για όσο διάστημα απαιτηθεί, ενώ κεντρικός στόχος παραμένει να υπάρξει μια ευρωπαϊκή απάντηση στο κύμα ανατιμήσεων. Παράλληλα, θα δοθεί μία έκτακτη ενίσχυση για τη στήριξη των πλέον ευάλωτων – μία «επιταγή ακρίβειας» – και οι ανακοινώσεις θα γίνουν μέσα στον Μάρτιο. Όσον αφορά στους χαμηλόμισθους, τον Μάιο θα μπει σε εφαρμογή η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού, το ύψος της οποίας θα κλειδώσει το επόμενο διάστημα, ανάλογα βέβαια και με την πορεία της οικονομίας.
Από εκεί και πέρα, στο κυβερνητικό στρατόπεδο αναζητούνται τρόποι για να μη μείνει πίσω το σχέδιο των φοροελαφρύνσεων, αν και σε αυτή τη συγκυρία είναι δύσκολο να βρεθεί ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος. Μέσα στον μήνα έρχεται προς ψήφιση το νομοσχέδιο για τον ΕΝΦΙΑ, με το οικονομικό επιτελείο να μιλά για μειώσεις που αφορούν στο 80% των νοικοκυριών.
Παράλληλα, αναζητούνται και πρόσθετα μέτρα στήριξης, τα οποία θα «κλειδώσουν» το επόμενο διάστημα, ανάλογα με τα μηνύματα από το δημοσιονομικό πεδίο. Μεταξύ άλλων, εκπονείται συγκεκριμένο σχέδιο με στόχο φτηνότερη στέγη, κυρίως για τους νέους.
2. Η διασφάλιση ενεργειακής επάρκειας σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Όπως τονίζεται από την κυβέρνηση, η Ρεβυθούσα ανεφοδιάστηκε με νέο φορτίο υγροποιημένου αερίου και οι εταιρείες αερίου έχουν ήδη κινηθεί για την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων LNG. Παράλληλα, εφόσον χρειαστεί, o αγωγός ΤΑΡ στη βόρεια Ελλάδα είναι ικανός να δεχθεί περισσότερα φορτία. Τέλος, σε απόλυτη εφεδρεία βρίσκονται υδροηλεκτρικά και λιγνιτικά εργοστάσια, αλλά και μονάδες που μπορούν να μετατρέψουν το καύσιμό τους από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο.
Να σημειωθεί πως, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός στο Βουλή, η χώρα προτίθεται να προχωρήσει, με ιδιωτικά κεφάλαια, στην κατασκευή και δεύτερου σταθμού υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου, το FSRU, στην Αλεξανδρούπολη.
Σε αυτή τη χρονική στιγμή στόχος είναι να μειωθεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ήδη τον Ιανουάριο η χώρα μας κάλυψε το 47% της εγχώριας ζήτησης με LNG από τη Ρεβυθούσα και το 20% μέσω του αγωγού TAP, ενώ το ρωσικό αέριο υποχώρησε για πρώτη φορά στο 33%.
3. Η εκπόνηση ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Αυτό που επισημαίνεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι μονόδρομος. Ουσιαστικά, φεύγοντας από τον λιγνίτη, το φυσικό αέριο αποτελεί μεταβατικό σταδίου, με στόχο στο τέλος τη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Παράλληλα, βαρύτητα δίνεται στην επιτάχυνση του σχεδιασμού για ένα καλώδιο ηλεκτρικής σύνδεσης Ελλάδος-Αιγύπτου. Αυτό σημαίνει ότι θα φθάνει στη χώρα από την Αίγυπτο φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, που θα παράγεται από τον ήλιο.
Όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές, το έργο παρέχει εναλλακτική μεγάλων προμηθειών πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας για την Ευρώπη. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως ο στρατηγικός χαρακτήρας της συνεργασίας αυτής για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης – που θα μετατρέψει την Ελλάδα σε κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας – έχει αναγνωριστεί τόσο από την Ε.Ε., όσο και από τις ΗΠΑ.
