Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου
Με εσωτερικούς ελέγχους και χωρίς τη συμμετοχή συνταγματικά ανεξάρτητων αρχών ή διεθνών οργανισμών θα διερευνηθούν οι καταγγελίες για σωρεία παράνομων επαναπροωθήσεων (pushbacks) προσφύγων στην Ελλάδα, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Μετανάστευσης, Νότης Μηταράκης.
Κληθείς σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου να ξεκαθαρίσει τις αποφάσεις της κυβέρνησης για τον τρόπο διερεύνησης καταγγελιών περί βίαιων επαναπροωθήσεων ο κ. Μηταράκης ανακοίνωσε ότι ζήτημα θα αντιμετωπισθεί με εσωτερικούς ελέγχους από τα υπουργεία και με έρευνες της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) και της ελληνικής δικαιοσύνης. Με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες των τελευταίων ημερών ότι η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να διερευνηθεί το θέμα από αρμόδιο διεθνή οργανισμό όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αλλά ούτε από κάποια συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη. Υπενθυμίζεται ότι ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διεξαγάγει αυτεπαγγέλτως έρευνες για το εν λόγω ζήτημα από το 2017 και μετά, δηλαδή τόσο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί ΝΔ.
Ποια είναι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ιδρύθηκε από την σημερινή κυβέρνηση με τον Ν.4622/2019 περί «επιτελικού κράτος» και ουσιαστικά αποτελεί αρχή-ομπρέλα στην οποία υπάγονται τα ελεγκτικά σώματα της δημόσιας διοίκησης. Ο επικεφαλής της τοποθετείται από την κυβέρνηση μέσω διαδικασίας μοριοδότησης. Τους τελευταίους μήνες η Εθνική Αρχή Διαφάνειας συνεργάζεται στενά με το υπουργείο Μετανάστευσης καθώς οι δύο πλευρές έχουν υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με επίκεντρο το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και γνώμονα την ενίσχυση της διαφάνειας και την πρόληψη και αποτροπή φαινομένων κακοδιοίκησης, απάτης και διαφθοράς. Επίσης, βάσει του εν λόγω μνημονίου η Εθνική Αρχή Διαφάνειας παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη και τεχνογνωσία στο υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου.
Διεθνείς πιέσεις για διερεύνηση των pushbacks
Η απόφαση για διεξαγωγή έρευνας για τις παράνομες επαναπροωθήσεις ελήφθη από τον κ. Μηταράκη σε συνέχεια των έντονων σχετικών πιέσεων που ασκεί στην Ελλάδα (και στην Κροατία) η αρμόδια επίτροπος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον. Αρχικά ο υπουργός Μετανάστευσης είχε αρκεστεί σε ρηματικές διαψεύσεις των εν λόγω καταγγελιών αλλά τελικά, μετά από νέα παρέμβαση της κυρίας Γιόχανσον, ανακοίνωσε ότι θα δώσει εντολή για έρευνα στην Ελλάδα. «Αποσαφήνισα πως δεν θα δεχτώ η Ελλάδα να μην κάνει έρευνα γι’ αυτό» είχε τονίσει η κυρία Γιόχανσον και είχε σημειώσει ότι «εναπόκειται στις εθνικές αρχές να ερευνήσουν τις περιπτώσεις όπου έχουν καταγγελθεί pushbacks».
Πιέσεις στις ευρωπαϊκές χώρες να τερματίσουν τις παράνομες επαναπροωθήσεις ασκεί και το Συμβούλιο της Ευρώπης. «Είναι καιρός οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να θέσουν ένα τέρμα σε κάθε νομοθετική ή πολιτική πρωτοβουλία που θα επέφερε μια απόπειρα κανονικοποίησης των επαναπροωθήσεων» ανέφερε προ λίγων ημερών η επίτροπος ανθρώπινων δικαιωμάτων στο Συμβούλιο της Ευρώπης η Ντούνια Μιγιάτοβιτς. Το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο στις αρχές Οκτωβρίου με τη δημοσίευση πολύμηνης έρευνας 10 μεγάλων διεθνών ειδησεογραφικών οργανισμών η οποία καταγράφει τη διεξαγωγή παράνομων επαναπροωθήσεων στο Αιγαίοι με τη συμμετοχή μάλιστα μελών του Λιμενικού Σώματος.
