Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
Μέσα σε ένα ρευστό ευρωπαϊκό σκηνικό η κυβέρνηση εκτιμά πως μπορεί να ισχυροποιήσει την θέση της, ποντάροντας στις στενές σχέσεις με το Παρίσι και κοιτώντας προς το Βερολίνο για τη δημοσιονομική χαλάρωση. Σε αυτή τη χρονική συγκυρία το βάρος πέφτει στην ενίσχυση των συμμαχιών ως ανάχωμα στην τουρκική προκλητικότητα, με την Ελλάδα και της Γαλλία να συγκροτούν ένα ισχυρό μέτωπο όπως φάνηκε από την διευρυμένη αμυντική συμφωνία. Ωστόσο το επόμενο διάστημα θα δοθεί μία ακόμα “μάχη” με τον ευρωπαϊκό νότο να πιέζει για ένα πιο ευέλικτο οικονομικό πλαίσιο και να “κοιτά” προς το Βερολίνο και τους νέους συσχετισμούς που δημιουργούνται από τις γερμανικές εκλογές.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο επισημαίνουν πως η στρατηγική εταιρική σχέση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας αλλάζει ραγδαία τα δεδομένα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά παράλληλα αποτελεί και ένα σημαντικό βήμα προς την αυτονομία της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη σε μία Ευρώπη “που επιτέλους θα ευθυγραμμίσει την γεωπολιτική της ισχύ με την οικονομική της δύναμη”.
Το .. μικρό ΝΑΤΟ κα η αυτοδύναμη Ευρώπη
Οι εξελίξεις αυτές συνδέονται άμεσα με τις κινήσεις που γίνονται από ισχυρούς παίκτες στη διεθνή σκακιέρα και την μετατόπιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος στον Ειρηνικό. Το .. μικρό ΝΑΤΟ που δημιουργείται μετά τη συμφωνία ΗΠΑ, Αυστραλίας και Ηνωμένου Βασιλείου ( το λεγόμενο AUKUS) λειτούργησε ως επιταχυντής των συζητήσεων για μία κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Η συζήτηση για το … ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ έχει ανοίξει έστω και σε πρώιμο στάδιο, με την Αθήνα να υποστηρίζει ένθερμα κινήσεις για μία αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη που όπως τονίζεται «θα υπερασπίζεται τα συμφέροντα της στην ευρύτερη γειτονιά».
Το σημαντικότερο σημείο της συμφωνίας Ελλάδας- Γαλλίας δεν είναι άλλο από την ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον της επικράτειας ενός εκ των δύο συμβαλλομένων μερών. Διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως είναι η πρώτη φορά που τέτοια ρήτρα περιέχεται σε διμερή συμφωνία της Ελλάδας με Ευρωπαίο εταίρο ή σύμμαχο στο ΝΑΤΟ και βεβαίως δημιουργεί νέο περιβάλλον όσον αφορά την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της χώρας.
«Κλειδί» η νέα κυβέρνηση στη Γερμανία
Την ίδια στιγμή σε «άγνωστο Χ» εξελίσσεται η στάση που θα κρατήσει το Βερολίνο στο εσωτερικό της Ε.Ε. , καθώς το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών δρομολογεί νέα δεδομένα. Η Αθήνα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τα τεκταινόμενα στη Γερμανία για ένα επιπλέον λόγο που σχετίζεται με την οικονομία στη μετά COVID εποχή.
Διακαής πόθος της ελληνικής πλευράς αλλά και των άλλων χωρών του ευρωπαϊκού νότου είναι να υπάρξει ελαστικοποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας που έχει «παγώσει» λόγω της πανδημίας αλλά θεωρητικά επιστρέφει το 2023. Σε περίπτωση που η δημοσιονομική «μάχη» δεν αποδώσει καρπούς η Ελλάδα θα πρέπει να επιστρέψει στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, δηλαδή να επαναφέρει μια σφιχτή δημοσιονομική πολιτική.
Όλα δείχνουν πως οδηγούμαστε σε μια επανάληψη του έργου των «σκληρών» του Βορρά απέναντι σε ένα Νότο που διεκδικεί δημοσιονομικό αέρα. Μια πρώιμη συζήτηση της επόμενης ημέρας έγινε στο πρόσφατο eurogroup στη Λιουμπλιάνα, αν και σε αυτή τη φάση αποφασίστηκε να συνεχιστούν τα υποστηρικτικά μέτρα της οικονομίας, αλλά με πιο στοχευμένο τρόπο.
Κλειδί για τις εξελίξεις θα αποτελέσει η νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, με τις διεργασίες να συνεχίζονται. Η κυβέρνηση «φωτεινός σηματοδότης» – δηλαδή ένα σχήμα με το SPD (κόκκινο χρώμα), τους φιλελεύθερους (κίτρινο χρωμα) και τους Πράσινους θεωρείται ως το βασικό σενάριο, ωστόσο τίποτα δεν έχει κλειδώσει.
Άλλωστε το ζητούμενο δεν είναι μόνο το ποια κόμματα θα συμμετέχουν στο νέο σχήμα αλλά και το πως θα «μοιραστούν» τα υπουργεία. Για παράδειγμα ο 42χρονος πρόεδρος των Φιλελεύθερων Κρίστιαν Λίντνερ έχει χαρακτηριστεί από διεθνή μέσα ως «μικρός ανερχόμενος Σόιμπλε» και θα θέσει ασφαλώς τους όρους του (καμία αύξηση φόρου και δέσμευση για το “φρένο χρέους”). Την ίδια στιγμή οι Πράσινοι μιλούν για αλλαγές στη φορολογία (π.χ. αύξηση του ανώτατου συντελεστή), ενώ εκτιμάται πως θα είναι πιο ευέλικτοι σε μια συζήτηση για το δημοσιονομικό πλαίσιο.
