Του Δημήτρη Χατζηνικόλα
Δύσκολη αποστολή αναμένεται να έχει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην Τουρκία την ερχόμενη Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη.
Κι αυτό διότι, μπορεί η ελληνική διπλωματία και ο κ. Τσίπρας να«παίζουν» το χαρτί του «αγγελιοφόρου» ή του Ευρωπαίου μεσολαβητή, ωστόσο η «στριμωγμένη» στο εσωτερικό της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ αναζητεί εναγωνίως μια συμφωνία με την Τουρκία προκειμένου η τελευταία να αποτελέσει το ανάχωμα των προσφυγικών ροών προς τον ευρωπαϊκό βορρά.
Και γι’ αυτό είναι διατεθειμένη να δώσει πέρα από τα 3 δισ. και το άνοιγμα, τη σταδιακή απελευθέρωση της χορήγησης βίζας και την επανενεργοποίηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με άνοιγμα του Κεφαλαίου 17 εντός του 2015. Πρόκειται για ένα Κεφάλαιο που αφορά στα θέματα της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και δεν έχει άμεση σχέση με το Κυπριακό και τα έξι Κεφάλαια που είχε παγώσει μονομερώς η Λευκωσία.
Τι μπορεί να προσδοκά σε αυτή τη συγκυρία η Αθήνα; Όπως έγινε αντιληπτό στην ελληνική αποστολή στην άτυπη σύνοδο κορυφής της Μάλτας η ελληνική πλευρά επεδίωξε και πέτυχε να «κλείσει» τουλάχιστον λεκτικά το θέμα των κοινών ελληνο-τουρκικών περιπολιών στο Αιγαίο, με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να χαρακτηρίζει «παρεξηγήσιμο» και «ατυχή» τον όρο. Πάντως, ουδείς μπορεί να αποκλείσει πίσω από τον αποδεκτό όρο «συντονισμένες ενέργειες στο Αιγαίο», με κορμό τη Frontex, να επανέλθει το αίτημα για από κοινού φύλαξη του Αιγαίου.
Επίσης ο κ. Τσίπρας βρήκε ανταπόκριση στο αίτημά του να λαμβάνεται υπ’ όψιν η βασική αρχή της Αθήνας ότι «η Ελλάδα είναι σταθμός στον ευρωπαϊκό διάδρομο των προσφύγων προς την Ευρώπη, αλλά η πόρτα ανοίγει στην Τουρκία». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό και αν θα συνδεθεί με το ελληνικό αίτημα τα hotspots να στήνονται σε τουρκικό έδαφος με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση δεν είναι ακόμη γνωστό. Γι’ αυτό η Αθήνα συνδέει τη βοήθεια των 3 δισ. στην Τουρκία με την πρόοδο στην κατασκευή hotspot στη γειτονική χώρα, ενώ θέτει και θέμα απευθείας εγκατάστασης προσφύγων σε χώρες της Ε.Ε. από την Τουρκία – χωρίς να «χρειάζεται» να περάσουν στην Ελλάδα.
Για την χαλάρωση των κανόνων για παροχή βίζας από Τουρκία στην Ε.Ε. η Αθήνα ζητεί να υπάρξει συμφωνία επανεισδοχής από την Ε.Ε. στην Τουρκία – κάτι που όμως δεν δέχεται η Άγκυρα.
Τέλος, για το ξεπάγωμα της ενταξιακής διαδικασίας, η ελληνική πλευρά ζητεί τη σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών – μελών και επί της ουσίας της Κύπρου. Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα επιμένει ότι η επίσκεψη του κ. Τσίπρα στην Τουρκία θα είναι προπαρασκευαστική της έκτακτης Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό, στις 29 Νοεμβρίου.
