Δεν γνωρίζω πραγματικά ποιος θα έπρεπε να είναι ο αρμόδιος για να μας πει τι έγινε στην τραγωδία των Τεμπών και να εξηγήσει τα λάθη, τις παραλείψεις και όλους τους παράγοντες εκείνους που προκάλεσαν τη σύγκρουση, την πυρόσφαιρα και την απώλεια 57 ζωών. Γνωρίζω όμως ότι η κυβέρνηση προχώρησε στη σύσταση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και εκείνη παρήγγειλε από τον συγκεκριμένο οργανισμό έρευνα και πόρισμα.
Είναι αυτό το πόρισμα – που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, στις 27 Φεβρουαρίου χαρακτήριζε «εθνική κατάκτηση για την αλήθεια». Το πόρισμα που επικαλέστηκε ως απόδειξη για το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία προσπάθεια συγκάλυψης και αλλοίωσης στοιχείων με το λεγόμενο «μπάζωμα». O Άκης Σκέρτσος στις 28 Φεβρουαρίου, έλεγε πως το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι «ευαγγέλιο για την εθνική αυτογνωσία» και καλούσε τους πάντες να το «διαβάσουν προσεχτικά». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγες ημέρες αργότερα έλεγε από το βήμα της Βουλής. «Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ καταρρίπτει τη θεωρία της συγκάλυψης. Αυτή είναι η αλήθεια».
Το πόρισμα των ειδικών του ΕΟΔΑΣΑΑΜ πράγματι απέδιδε το μπάζωμα και την καταστροφή πολύτιμων στοιχείων στο σημείο της τραγωδίας σε άγνοια, ανικανότητα και ένα αλαλούμ που επικράτησε (και για τα οποία θα πρέπει να λογοδοτήσουν φαντάζομαι κάποιοι) και όχι σε σκόπιμη ενέργεια.
Σήμερα λοιπόν τα κυβερνητικά τρολ, τα φιλοκυβερνητικά μέσα και πάσης φύσεως υπερασπιστές του Μαξίμου παρουσιάζουν ως ψεκασμένους συνωμοσιολόγους όσους υιοθέτησαν αυτό ακριβώς το πόρισμα (που παρήγγειλε και επικαλέστηκε η ίδια η κυβέρνηση!). Σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο και οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος το παρουσίαζαν ως «ευαγγέλιο», αλλά όλοι οι υπόλοιποι έπρεπε να μαντέψουν ότι ήταν ένα πόρισμα «αναξιόπιστο, παραπλανητικό και ανακριβές». Θα έπρεπε να φανταστούν ότι ο ευρωπαϊκός οργανισμός είναι σε κόντρα με εθνικό οργανισμό και με δύο πανεπιστήμια.
Και αφού το πόρισμα ενός δημόσιου οργανισμού από «κατάκτηση αλήθειας» και «ευαγγέλιο για την εθνική αυτογνωσία» που ήταν στα τέλη Φεβρουαρίου έγινε αίφνης… αναξιόπιστο και καταγέλαστο, ποιο πόρισμα να εμπιστευθούμε; Του ιδιώτη Δέδε. Γιατί αυτός, μας λένε, είναι ειδικός. Εν τω μεταξύ ο κ. Δέδες, που είναι μηχανολόγος μηχανικός και όχι χημικός μηχανικός, δήλωνε ο ίδιος στις 16 Μαρτίου του 2024: «Όποιος ασχολείται με το θέμα της ανάφλεξης και της πυρκαγιάς πρέπει να είναι χημικός ή χημικός μηχανικός. Οποιοσδήποτε άλλος είναι αναρμόδιος. Οποιοσδήποτε άλλος είναι αναρμόδιος και είναι υποχρεωμένος να λάβει υπόψη του αυτά τα οποία λέει το Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ) που είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο».
Μας είπε δηλαδή πως ως αναρμόδιος δεν έκανε ο ίδιος έρευνα για την ανάφλεξη. Πού καταλήγουμε; Μέχρι να βγει τουλάχιστον το πόρισμα του ΕΜΠ, τα μόνα πορίσματα που έχουμε δει είναι μη ειδικών και αναρμοδίων.
Συζητάμε λοιπόν επί μήνες για την πυρόσφαιρα, τις θεωρίες συνωμοσίες και τα πορίσματα αναρμοδίων, αλλά όλα τα αίσχη που έχουν έρθει στο φως για την κατάσταση των σιδηροδρόμων, την μη υλοποίηση συμβάσεων, τις ρουσφετολογικές προσλήψεις, το μη εκπαιδευμένο προσωπικό, τις εξαντλητικές βάρδιες, δεν τα συζητάμε.
Από μόνο τους όλα αυτά που έδειξαν ότι μπαίναμε στα τρένα με ατομική μας ευθύνη, σε οποιαδήποτε κανονική χώρα θα είχαν οδηγήσει κάποιους στην πολιτική εξαφάνιση. Αλλά είμαστε στην Ελλάδα και έτσι είναι απλά Δευτέρα, όσοι ασκούν κριτική και ρωτάνε τι έχει γίνει για πιο ασφαλείς σιδηροδρόμους δύο χρόνια τώρα είναι ψεκασμένοι και η κυβέρνηση βγαίνει σταθερά δικαιωμένη. Πρώτη φορά…ξανασυμβαίνει.
Τα είχε άλλωστε πει ο πρωθυπουργός μας από το 2018. «Δεν με ενδιαφέρει η ουσία, αλλά η επικοινωνία». Γλώσσα λανθάνουσα…
Όλα τα παραπάνω πολύ βολικά ήρθαν εν μέσω νέων αντάρτικων στη ΝΔ – που αυτή τη φορά δεν περιορίστηκαν σε βουλευτές, αλλά επεκτάθηκαν και σε υπουργούς.
Μισές αλήθειες
Στο άλλο μεγάλο θέμα της επικαιρότητας, όσο περισσότερο ασχολούμαστε με τους δασμούς του Τραμπ για να καταλάβουμε γιατί σε εμάς που τόσο μας αγαπάει, όπως είπε την 25η Μαρτίου, έριξε πέλεκυ 20% και στην Τουρκία μόνο 10%, τόσο βγαίνουν στο φως οι μισές αλήθειες και τα ξεκάθαρα ψεύδη. Η μισή αλήθεια έχει να κάνει με το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, στη βάση του οποίου εγκαλεί τις άλλες χώρες για «βιασμό» της αμερικανικής οικονομίας. Το έλλειμμα απέναντι στην Ε.Ε. λοιπόν αφορά αποκλειστικά το εμπόριο αγαθών. Γιατί στις υπηρεσίες είναι οι Ευρωπαίοι που έχουν ένα τεράστιο έλλειμμα έναντι των Αμερικανών. Και έτσι το συνολικό εμπόριο είναι εν πολλοίς εξισορροπημένο.
Τα ψέματα αφορούν τα στοιχεία που παρουσίασε στον πίνακα, τον οποίο κρατούσε κατά την Ημέρα Απελεύθερωσης. Τα ποσοστά που εμφανίζονταν δίπλα στην κάθε χώρα και τα οποία υποτίθεται αποκάλυπταν τους δασμούς που επιβάλλονται στα αμερικανικά προϊόντα δεν προκύπτουν από καμία επίσημη βάση δεδομένων: ούτε του αμερικανικού κράτους ούτε διεθνούς οργανισμού, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Δηλαδή τα έβγαλαν από το μυαλό τους; Ανήκουστο. Πρώτη φορά… ξανασυμβαίνει.
Κάντο όπως το …Brexit
Δεν μπορούμε όμως να μην σχολιάσουμε και το άλλο. Το Brexit και οι δασμοί του Τραμπ είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: μια αναγνώριση ότι η πλήρης υιοθέτηση των ανοιχτών συνόρων και του ελεύθερου εμπορίου τα τελευταία 30 χρόνια δεν απέδωσαν όπως αναμενόταν.
Οι «ζώνες της σκουριάς», η αποβιομηχανοποίηση, η μείωση των πραγματικών μισθών της εργατικής τάξης και η στασιμότητα της μεσαίας στον ανεπτυγμένο κόσμο, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια έβγαιναν από τη φτώχεια στον αναδυόμενο (κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των χωρών και μεγάλη διεύρυνση των ανισοτήτων στο εσωτερικό) δεν είναι απλά ένα αφήγημα. Είναι μια πραγματικότητα.
Και στις δύο περιπτώσεις βέβαια, αντί για ουσιαστικές λύσεις, έχουμε ηγέτες που προσπαθούν να παρουσιάσουν ως σωτηρία την αυτοκαταστροφή. Οπότε αυτό που βλέπουμε σήμερα – αν και σε μία έκταση και ένταση που σοκάρει – δεν είναι ακριβώς πρωτοφανές. Και αυτό πρώτη φορά… ξανασυμβαίνει.
Η D- Day του χρηματιστηρίου
Μπορεί όλα τα βλέμματα να είναι στραμμένα στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε τα… δικά μας. Ευτυχώς, βέβαια, πρόκειται για ευχάριστες ειδήσεις, καθώς μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα -και συγκεκριμένα την Τρίτη 8 Απριλίου- η ελληνική αγορά περιμένει την ενδιάμεση αξιολόγηση του FTSE Russell, ο οποίος είναι πιθανό να δώσει ημερομηνία για την επαναφορά του Χ.Α. στο κλαμπ των Αναπτυγμένων Αγορών, βάζοντας τέλος στη «μαύρη κηλίδα» που άνοιξε η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.
Μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τον Moody’s, ο FTSE Russell -ένας από τους τρεις παρόχους που αξιολογούν το ελληνικό χρηματιστήριο- έχει ελεύθερο… πεδίο, προκειμένου να οδηγήσει τη Λεωφόρο Αθηνών στις Αναπτυγμένες Αγορές, (το Χ.Α. είναι το μοναδικό στην Ε.Ε. που ανήκει στις Αναδυόμενες και όχι στις Αναπτυγμένες Αγορές). Και το πρώτο βήμα προς αυτόν τον στόχο είναι η ενδιάμεση αξιολόγηση της 8ης Απριλίου. Μην ξεχνάμε ότι, με βάση την αξιολόγηση του FTSE Russell, το Χ.Α. πληροί όλα τα κριτήρια για αναβάθμιση, συμπεριλαμβανομένης πλέον και της πιστοληπτικής ικανότητας, η οποία πρέπει να ανήκει στην επενδυτική κατηγορία και να μην έχει αρνητικό outlook.
Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε εξέλιξη προς την κατεύθυνση της επαναφοράς στις Αναπτυγμένες Αγορές αποκωδικοποιείται ως ένα θετικό βήμα για το Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς θα «ξεκλειδώσει» την πρόσβαση σε μια «δεξαμενή» κεφαλαίων κυρίως παθητικών funds (δηλαδή αυτών που ακολουθούν παθητικά συγκεκριμένους δείκτες), αξίας άνω των 12-15 τρισ. δολαρίων, τα οποία επενδύονται αποκλειστικά σε μετοχές των Αναπτυγμένων Αγορών.
Το αντίστοιχο ποσό στις Αναδυόμενες Αγορές ανέρχεται σε 2-3 τρισ. δολάρια. Επομένως, μιλάμε για μια τεράστια διαφορά ως προς τις δυνατότητες αξιοποίησης. Την ίδια στιγμή, στα θετικά συγκαταλέγεται αφενός η ποιότητα των κεφαλαίων, καθώς πρόκειται για επενδύσεις με πιο μακροπρόθεσμο προσανατολισμό, αφετέρου η ενίσχυση της ρευστότητας και του ημερήσιου τζίρου. Επίσης υπάρχει και το ζήτημα του πρεστίζ, το οποίο είναι εξίσου σημαντικό.
Και η αγορά χωρίς … συντάξεις
Πέρα από τα χρηματιστηριακά βέβαια μας απασχολούν και τα της τσέπης μας. Ευρύτερες αντιδράσεις προκαλεί το ημερολόγιο καταβολής των συντάξεων του μηνός Μαΐου, καθώς, όπως ανακοίνωσε ο ΕΦΚΑ, οι πληρωμές θα γίνουν από τις 24 έως τις 28 Απριλίου, δηλαδή μετά το Πάσχα.
Οι συνταξιούχοι έχουν εξαγγείλει κινητοποίηση για τις 11 Απριλίου, µε αίτηµα την καταβολή των συντάξεων πριν από το Πάσχα. Εκτός από τους συνταξιούχους, διαμαρτύρονται και οι έμποροι, οι οποίοι βλέπουν ότι θα λείψουν από την πασχαλινή αγορά πάνω από 2 δισ. ευρώ. Από την πλευρά του, ο διοικητής του ΕΦΚΑ, Αλέξανδρος Βαρβέρης, εξήγησε ότι η πληρωμή δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα από τις 25 Απριλίου, γιατί το σύστημα πληρωµών χρειάζεται τουλάχιστον ένα 20ήμερο ώστε να είναι σε θέση να καταβάλει συντάξεις στις 17 Απριλίου.
