Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
«Το ευρωπαϊκό πλοίο είναι σε φουρτούνα και κάποια στιγμή θα αρχίσουν να πετούν τους πιο αδύναμους επιβάτες στη θάλασσα». Η δήλωση ανήκει στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ντόναλντ Τουσκ, αλλά δεν είναι πρόσφατη.
Ήταν το 2009, όταν από τη θέση του πρωθυπουργού της Πολωνίας εξέφραζε την αγωνία του για την απουσία αλληλεγγύης.
Είχε μάλιστα προσκαλέσει τους ηγέτες οκτώ χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ για μίνι προ-σύνοδο, λίγο πριν από την επίσημη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η πρωτοβουλία προκάλεσε δυσφορία στους κόλπους της Ένωσης, με αρκετούς να επισημαίνουν ότι βαθαίνει τις διαχωριστικές γραμμές. Πολλά έχουν αλλάξει σε επτά χρόνια, αλλά οι «φουρτούνες» και οι διαχωριστικές γραμμές είναι εδώ.
Αν τότε ήταν το «ανατολικό μπλοκ», σήμερα τις αντιδράσεις προκαλεί το «club Med» και η πρόσκληση της Αθήνας, στην οποία ανταποκρίθηκαν οι ηγέτες της δεύτερης και τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας του ευρώ.
Ο Βορράς δεν καλοδέχθηκε την προσπάθεια για μία συμμαχία του Νότου κατά της λιτότητας. Άλλοι είδαν «συνήθη κόλπα» και «προσπάθεια διαίρεσης», άλλοι πολιτικοποίηση της λιτότητας.
Πιο καυστικός όλων ο Γερμανός υπουργός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Όταν συναντιούνται σοσιαλιστές ηγέτες, σπάνια προκύπτει κάτι έξυπνο» σχολίασε.
Βέβαια, τώρα τελευταία, εν μέσω πολλαπλών προκλήσεων, όταν ηγέτες της Ευρώπης -ανεξαρτήτως ιδεολογικής ταυτότητας- συναντιούνται, σπανίως προκύπτει κάτι αποτελεσματικό.
Το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών, η μετάθεση ευθυνών, η αδυναμία κοινού βηματισμού στην προσφυγική κρίση είναι το πλέον χαρακτηριστικό, αλλά όχι μόνο παράδειγμα. Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις έχουμε και στο οικονομικό μέτωπο.
Εάν ρωτούσε κανείς τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε του Βορρά για τις συνθήκες στην Ευρωζώνη, θα μιλούσε για τους «ικανοποιητικούς» ρυθμούς ανάπτυξης του δεύτερου τριμήνου και τη μείωση της ανεργίας, θα τόνιζε πως τα ελλείμματα των περισσότερων χωρών είναι υπό έλεγχο και πως οι τράπεζες -με την εξαίρεση ίσως των ιταλικών- είναι καλύτερα θωρακισμένες έναντι μίας κρίσης.
Ο Ματέο Ρέντσι του Νότου, όμως, θα μιλούσε για την ασθενή και άνιση ανάπτυξη, τις ανισορροπίες, τα επίμονα υψηλά ποσοστά της ανεργίας των νέων και το εκρηκτικό πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων. Θα σχολίαζε ότι η λιτότητα μειώνει τα ελλείμματα, αλλά φουσκώνει τα χρέη πολλών χωρών.
Σε πολλά θα συμφωνούσε και ένας άλλος Ιταλός, ο Μάριο Ντράγκι. Όταν όμως μιλάει κανείς για τα αδιέξοδα της λιτότητας, προτείνει και την εναλλακτική.
Η αύξηση των επενδύσεων και τα σχέδια τόνωσης είναι αναγκαία από όσους έχουν τα περιθώρια. Στις περιπτώσεις, όμως, όπου το ταμείο… είναι μείον, μένουν οι μεταρρυθμίσεις. Και αυτές πρέπει να εξηγήσει επιτέλους κάποιος ποιες ακριβώς είναι και τι επιτυγχάνουν.
