Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
«Η Τουρκία είναι μέρος της Ευρώπης» διεκήρυττε το 1963 ο Γερμανός Χριστιανοδημοκράτης Βάλτερ Χάλσταϊν, πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όταν η γειτονική χώρα υπέγραφε συμφωνία σύνδεσης με την ΕΟΚ.
Πόσοι συμμερίζονται αυτή την άποψη σήμερα; Και πόσοι άραγε πιστεύουν ότι η πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ανοίξει κάποτε για να υποδεχθεί την Τουρκία ως μέλος;
Προσφάτως ο Γερμανός επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ διεμήνυε ότι αυτό δεν θα συμβεί όσο ο Ταγίπ Ερντογάν είναι στην εξουσία.
Ο αυταρχισμός, οι μαζικές διώξεις, ο τρομακτικός… αντιτρομοκρατικός νόμος, η φίμωση των μέσων, το «πραξικόπημα» κατά ελευθεριών και θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν χωρούν στην κοινότητα.
Ωστόσο, στην Κίνα η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ είχε «άκρως εποικοδομητική συνάντηση» με τον Τούρκο ηγέτη, που ήταν εκ των πρωταγωνιστών της Συνόδου του G20.
Και λίγες ημέρες νωρίτερα, κατά την επίσκεψη του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και του Έλληνα επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου, ήταν εμφανής η προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι, να δοθούν διαβεβαιώσεις ότι η Ένωση στηρίζει την Τουρκία και την ευρωπαϊκή προοπτική της. Όλοι θέλησαν πρωτίστως να καθησυχάσουν ότι η συμφωνία για το προσφυγικό είναι βιώσιμη.
Γιατί αυτό και όχι η ευρωπαϊκή πορεία των γειτόνων είναι που καίει. Η αλήθεια είναι ότι η Ε.Ε. (και οι πολίτες της) δεν ήταν ποτέ έτοιμη να υποδεχθεί στους κόλπους της την Τουρκία. Το αποκαλύπτουν δηλώσεις, όπως και οι μετρήσεις της κοινής γνώμης.
Και μπορεί η Άγκυρα επισήμως να υποστηρίζει ότι στόχος είναι η ένταξη στην ευρωπαϊκή κοινότητα το 2023 -έτος, που σηματοδοτεί την 100ή επέτειο από την ίδρυση της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας-, αλλά είναι φανερό ότι η ευρωπαϊκή προοπτική έχει πάψει να ταυτίζεται με το εθνικό συμφέρον, να θεωρείται προτεραιότητα εδώ και χρόνια.
Στο πλαίσιο αυτό, οι όποιες απειλές Ευρωπαίων για πάγωμα της ενταξιακής διαδικασίας φαντάζουν άτοπες και ανίσχυρες.
Γιατί να φοβηθεί κάποιος να χάσει κάτι που έχει προ πολλού συνειδητοποιήσει ότι μάλλον δεν θα συμβεί;
Αυτό που επιθυμούν διακαώς οι Τούρκοι είναι η απελευθέρωση της βίζας. Και αυτό που γνωρίζει πολύ καλά η Ένωση είναι πως τους έχει ανάγκη, γιατί τους έδωσε να κρατήσουν το κλειδί στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Οι δύο πλευρές έχουν μία μακρά ιστορία συγκρούσεων, αλλά και συνεργασίας, αλληλεπιδράσεων και αλληλεξαρτήσεων από το εμπόριο και την οικονομία έως την τέχνη και την κουζίνα. Αυτή η σχέση, όμως, είναι μάλλον καταδικασμένη να μείνει ένας «ατελείωτος αρραβώνας», παρά να εξελιχθεί σε γάμο.
