Οι βάσεις και τα capital controls

του Στράτου Στρατηγάκη

μαθηματικού – ερευνητή

Το δημοψήφισμα και τα capital controls συνέπεσαν χρονικά φέτος με τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων, δημιουργώντας την ανησυχία ότι οι οικογένειες δεν θα δηλώσουν σχολές εκτός έδρας. Η ανησυχία και η αγωνία του κόσμου ήταν μεγάλη, λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης και όλοι είχαμε την απορία πως αυτή θα εκφραστεί στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού.

Στον πίνακα βλέπουμε τις βάσεις σε τρία τμήματα, από τα τμήματα μεσαίας βάσης και όχι φυσικά αξίας, στην Αθήνα και στην πόλη με το ίδιο επιστημονικό αντικείμενο αλλά τη μικρότερη βάση. Στην τρίτη γραμμή βλέπουμε τη διαφορά των βάσεων ανάμεσα στα δύο τμήματα τα τελευταία έντεκα χρόνια. Διαπιστώνουμε ότι φέτος δεν είχαμε πολύ μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στο τμήμα της Αθήνας και της περιφέρειας, όπως φοβόμασταν μετά την επιβολή των capital controls. Στο Μαθηματικό είχαμε άνοιγμα της ψαλίδας, στη Φιλολογία ακόμη μεγαλύτερο άνοιγμα της ψαλίδα, αλλά  στο Οικονομικό μείωση.

Διαπιστώνουμε, όμως, ένα πρώτο άνοιγμα της ψαλίδας  το 2008 με την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και μία δεύτερη  αλλαγή και άνοιγμα της ψαλίδας από το 2011 και μετά, με την είσοδο της Ελλάδας στη στενωπό των μνημονίων, πράγμα που δείχνει ότι η οικονομική κρίση πράγματι επηρέασε τις επιλογές των υποψηφίων, σταδιακά, κάθε χρόνο μειώνεται ο αριθμός των οικογενειών που μπορούν να σπουδάσουν τα παιδιά τους σε άλλη πόλη. Στο τμήμα Μαθηματικών Αθήνας και Σάμου το μακρινό αισιόδοξο 2005  η διαφορά των βάσεων ήταν μόλις 1241 μόρια ενώ φέτος έφτασε τα 3558 μόρια. Στη Φιλολογία η διαφορά των  βάσεων από 2096 έφτασε τα 3423 μόρια. Εντυπωσιακότερα είναι τα στοιχεία για τα Οικονομικά τμήματα. Η διαφορά των βάσεων από 1910 μόρια το 2005 έφτασε στα 3999 μόρια φέτος. Λογικό είναι ότι το 2005 κανείς δεν φοβόταν να στείλει το παιδί του να σπουδάσει στη Σάμο, την Τρίπολη ή την Καλαμάτα, αφού το κλίμα της εποχής ήταν αισιόδοξο και χαρούμενο μετά την εθνική ανάταση των Ολυμπιακών Αγώνων.

Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι στην ψαλίδα μπορεί να συμβάλει και η δυσκολία των θεμάτων, που μπορεί να συσσωρεύσει υποψηφίους σε μία βαθμολογική περιοχή και να δώσει ψευδή αποτελέσματα, αλλά η σταθερότητα του φαινομένου έντεκα χρόνια τώρα δείχνει ότι η διαφορά δεν οφείλεται στα θέματα.

Τελικά, δηλαδή, η πρωτόγνωρη οικονομική κατάσταση που ζήσαμε επηρέασε αλλά όχι υπερβολικά τη δήλωση των σχολών. Αυτό σημαίνει ότι οι οικογένειες δεν πανικοβλήθηκαν από την όλη κατάσταση. Το σημαντικότερο, όμως, συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι αργά, σταδιακά, αλλά συνεχώς, αλλάζει η τάση στην επιλογή σπουδών, καθώς όλο και περισσότερες οικογένειες δεν μπορούν να σπουδάσουν τα  παιδιά τους σε άλλη πόλη, που αποδεικνύει τη συνεχή χειροτέρευση της οικονομικής κατάστασης όλο και περισσότερων οικογενειών.