Από την έντυπη έκδοση
Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Έπειτα από αρκετά αμήχανη συλλαλητηριακή υποδοχή Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ, το πρώτο Σαββατοκύριακο -εκείνο του πρωθυπουργού- δεν προξένησε κραδασμούς. Επιμελημένα, κατέθεσε ότι «έχουμε συμφωνήσει με τους θεσμούς, για ένα ελάχιστο κοινωνικών ελαφρύνσεων» – εξειδικεύοντας «ιδιαίτερα στη μέση τάξη». Και τούτο επισημαίνοντας ότι, έως τώρα, «οι εκτιμήσεις διαψεύδονται προς το καλύτερο» δίνοντας στοιχεία για τις υπεραποδόσεις που οδηγούν σε κάποια ελευθερία κινήσεων.
Η επιλογή λοιπόν ήταν να «απλωθούν» σε ορίζοντα 4ετίας οι εξαγγελίες, πράγμα που είτε σημαίνει ένταξη σε σκιώδες Μεσοπρόθεσμο είτε συμβατότητα με τις δεσμεύσεις για πρωτογενή πλεονάσματα. Ο καθείς κοστολογεί όπως θέλει, πάντως μέτρα όπως η αποκλιμάκωση του ΕΝΦΙΑ, το συμμάζεμα των ασφαλιστικών εισφορών, η φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων (όλα «συγγενή» με τους σχεδιασμούς Μητσοτάκη), μαζί και με την εξαγγελία για επέκταση της επιδότησης ενοικίου αλλά και για ενίσχυση της Βοήθειας στο Σπίτι ή της Ειδικής Αγωγής, από τη στιγμή που αποκτούν πολυετή ορίζοντα επιχειρούν να βγουν από τη λογική των «παροχών».
Η αλήθεια είναι ότι μια λέξη με εξαιρετικά προσβλητικό και ταπεινωτικό περιεχόμενο στοιχειώνει τη ΔΕΘ εδώ και πολλά-πολλά χρόνια: οι «παροχές». Tις συναντούμε και στην εκδοχή «πολιτικής παροχών» ή και στην (υποτίθεται) πιο πονηρεμένη «παροχολογία». Τον θεωρούμε τον όρο αυτό προσβλητικό/ταπεινωτικό καθώς παραπέμπει σε Άρχοντα, που ανοίγει το πουγκί και μοιράζει δώρα στους ανθρώπους του. Δεν ταιριάζει σε σύγχρονες κοινωνίες η εικόνα..
Είναι πικρό, πάντως καταλήγει ευτύχημα που φέτος η σύμπτωση της στριμωγμένης «εξόδου από τα Μνημόνια» με μια δυσάρεστη συγκυρία στις αγορές -θα επανέλθουμε, επειδή κι εδώ επικρατεί σύγχυση- υποχρέωσε τους τενόρους της ΔΕΘ (τον Αλέξη Τσίπρα ήδη, όμως καθώς φαίνεται και τον Κυριάκο Μητσοτάκη το επόμενο Σ/Κ) να κάνουν ένα βήμα πίσω από τη λογική αυτή των παροχών.
Ας μείνουμε όμως λίγο στον πυρήνα της προβληματικότητας της έννοιας «παροχές». ΕΙΤΕ μια αύξηση μισθών/συντάξεων/κοινωνικής στήριξης, ή πάλι μια μείωση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων είναι οικονομικά λειτουργική – οπότε ΔΕΝ αποτελεί παροχή, αλλά επιλογή οικονομικής πολιτικής (Παρένθεση εδώ: μπορεί μια πολιτική διαφοροποίηση του ΕΝΦΙΑ εμένα να με σφάζει γιατί έχω μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία, άρα ο συμπληρωματικός φόρος να με εκτοξεύει. Ή μπορεί μια αύξηση στους κατώτατους μισθούς ή η κατάργηση του βάρβαρου υποκατώτατου να μη με αφορά, καθώς υπερίπταμαι. Αυτό όμως δεν αλλάζει τη βάση των μέτρων). ΕΙΤΕ αντιθέτως, οι ίδιες ή παρόμοιες κινήσεις δυσλειτουργούν -και τούτο ανεξαρτήτως αν γίνονται από πολιτικό κυνισμό ή από αυταπάτη…- οπότε και πάλι δεν πρόκειται για παροχές αλλά για τρύπα στο νερό. Αν δηλαδή σκοτώνεται το ακίνητο, απλώς… χάνουν όλοι. Αν δε υπονομεύονται οι επιχειρήσεις σε φάση κάμψης τότε απλώς ενισχύεται η μαύρη αγορά εργασίας.
Γιατί όμως αναφερθήκαμε στον πικρό συντονισμό των αγορών με την έξοδο από τα Μνημόνια ως παράγοντα που κράτησε/δείχνει να κρατάει πίσω την παροχολογία; Ή, τουλάχιστον, να θέτει σε πολυετή ορίζοντα τα όσα προτείνονται/εξαγγέλλονται/αποφασίζονται; Από τις Βρυξέλλες, την Ευρ. Επιτροπή και τον ESM έχουν έρθει θετικά σημάδια για δυνητική ευελιξία «των εταίρων» ως προς τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα – η κυβέρνηση άμεσα, η χώρα όμως σε βάθος χρόνου! Όμως ακριβώς αυτή η ευελιξία -κυριότατα στο πολιτικό ναρκοπέδιο της περικοπής των συντάξεων- κινδυνεύει να εξατμισθεί (μας δόθηκε το μήνυμα), άμα ξεκινήσουν και προχωρήσουν άγαρμπες μονομερείς κινήσεις. Σ’ αυτό προσαρμόσθηκε ήδη ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ.
Ταυτόχρονα, οι αποδόσεις του 10ετούς είχαν βρεθεί πάνω από 4,65%, τα spreads του πάνω από τα 400bps/μονάδες βάσης προτού ξαναπάρουν κατεύθυνση προς το 4,2%, ακόμη δε περισσότερο οι αποδόσεις του άτυχου του 7ετούς -το τελευταίο που πείσαμε τις αγορές να σηκώσουν στο 3,5%- πέρασαν πάνω από 4%.
Εδώ, να είμαστε δίκαιοι: μέρος μόνο της δυσάρεστης αυτής εξέλιξης είχε να κάνει με Ελλάδα. Ούτε καν με τον κλονισμό Ιταλίας έχει σχέση – καθώς τα ιταλικά ομόλογα διόρθωσαν. Πότε όμως; Όταν η Ρώμη, έστω και 5 Αστέρων/Λέγκας, έδωσε διαβεβαιώσεις ότι δεν θα «ξεφύγει!»… Αντίθετα, τα ελληνικά ομόλογα, έτσι που αντιμετωπίζονται μαζί με των αναδυόμενων αγορών τύπου Τουρκίας ή Λατινικής Αμερικής τα οποία πυροβολούνται ανηλεώς, πάσχουν αυτόν τον καιρό από ένα ιδιαίτερο πρόβλημα: καταγράφουν κάποια διεθνή χαρτοφυλάκια ρίσκου ζημία στα άλλα πονταρίσματά τους; Πουλάνε (όσο έχει κέρδος) ελληνικό χαρτί καλού-κακού να ισοφαρίσουν! Πέφτουν οι τιμές/ανεβαίνουν οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων. Να δούμε τη συνέχεια, όμως. Με κεκτημένο το «η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις δομικές μεταρρυθμίσεις» Τσίπρα στη συνέντευξη Τύπου.
