Πανεπιστήμια: Η απήχηση των νέων τμημάτων

Τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας είναι οι θέσεις, η βάση, τα μόρια του τελευταίου εισαχθέντα δηλαδή, τα μόρια του πρώτου και οι προτιμήσεις των υποψηφίων, πόσοι δηλαδή δήλωσαν το τμήμα ως πρώτη προτίμηση, πόσοι ως δεύτερη ή τρίτη, πόσοι ως άλλη προτίμηση και πόσες συνολικά.

Η συμπεριφορά των τμημάτων δεν ήταν ενιαία. Κάποια από αυτά είχαν πολύ υψηλή ζήτηση. Συγκεκριμένα σε 24 τμήματα ο αριθμός των υποψηφίων που τα δήλωσαν ως πρώτη επιλογή ήταν μεγαλύτερος από τις προσφερόμενες θέσεις κατατάσσοντάς στα περιζήτητα τμήματα. Μερικά παραδείγματα είναι το τμήμα Ψυχολογίας Ιωαννίνων, Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών Αθήνας, το Παιδαγωγικό Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου στα Ψαχνά, Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στα Ψαχνά και Αγροτικής Ανάπτυξης, Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων στα Ψαχνά και αυτό, που διαθέτοντας 80 θέσεις αποτέλεσε την πρώτη επιλογή 376 υποψηφίων, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Από αυτά τα τμήματα μόνο 4 είχαν βάση κάτω από 10.000 μόρια. Σημασία έχουν, όμως, και τα μόρια του πρώτου επιτυχόντα. Ο πρώτος σ’ αυτά τα 4 τμήματα είχε από 12.312 μέχρι 16.385 μόρια, δείχνοντας ότι δικαίως ανήκουν σ’ αυτή την κατηγορία

Άλλα 11 τμήματα κατατάσσονται στα υψηλής ζήτησης με τη διαφορά θέσεων και πρώτης προτίμησης να είναι μέχρι 50. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα τμήματα Τουρισμού στην Κέρκυρα, Χημείας στην Καβάλα, Χημικών Μηχανικών στην Κοζάνη, Λογοθεραπείας στην Καλαμάτα.

Στον αντίποδα τα τμήματα που αποτέλεσαν των πρώτη επιλογή λιγότερων από 20 υποψηφίων ήταν 26, με το τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής στο Μεσολόγγι να αποτελεί την πρώτη προτίμηση μόλις ενός υποψηφίου. Από αυτά τα 26 τμήματα τα 3 είχαν βάση μεγαλύτερη από 10.000 μόρια και σε άλλα 3 όλοι οι επιτυχόντες είχαν λιγότερα από 10.000 μόρια.

Στον πίνακα βλέπουμε σε πόσα από τα νέα τμήματα η διαφορά των μορίων του πρώτου από τον τελευταίο ήταν μεγαλύτερη από 7.000 μόρια. Περιλαμβάνει τους επιτυχόντες, τα μόρια του πρώτου τη βάση και τη διαφορά τους και τον αριθμό των υποψηφίων που δήλωσαν το τμήμα ως πρώτη επιλογή. Διαπιστώνουμε ότι τη μεγαλύτερη διαφορά είχαμε στο τμήμα Δημιουργικού Σχεδιασμού και Ένδυσης στο Κιλκίς, πράγμα που δείχνει ότι για κάποιους είναι όνειρο ζωής και για κάποιους άλλους απλά ένα τμήμα στη λίστα. Συγκεκριμένα το τμήμα διαθέτει 131 θέσεις και αποτέλεσε την πρώτη επιλογή 61 υποψηφίων, δείχνοντας ότι πράγματι πρόκειται για ένα τμήμα που έχει ζήτηση, αλλά κοιτάζοντας τη βάση του που βρέθηκε στα μόλις 5.305 με ευκολία το κατέταξαν κάποιοι στα αζήτητα, χωρίς να έχουν δίκιο.

Υπήρξαν πράγματι τμήματα που έμειναν στα αζήτητα, όπως για παράδειγμα το τμήμα Περιφερειακής και Διασυνοριακής Ανάπτυξης στην Κοζάνη που διέθετε 288 θέσεις, αποτέλεσε την πρώτη επιλογή μόλις 7 υποψηφίων με τον πρώτο να συγκεντρώνει 7.151 μόρια και τον τελευταίο μόλις 4.092 μόρια.

Είδαμε ότι δεν είναι όλα τα τμήματα ίδια. Κοιτάζοντας μόνο τη βάση μπορεί να βγάλουμε εσφαλμένα συμπεράσματα. Η αλήθεια είναι ότι εισάγονται πολύ περισσότεροι από όσους έχουν την ικανότητα να σπουδάσουν. Συνεπώς η μείωση του αριθμού των εισακτέων κρίνεται απαραίτητη.

Τα νέα τμήματα που ιδρύθηκαν σε αντικατάσταση των τμημάτων ΤΕΙ που καταργήθηκαν δεν δημιουργήθηκαν με σκοπό να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των υποψηφίων, ούτε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, γι’ αυτό πολλά έμειναν στα αζήτητα. Δημιουργήθηκαν με κριτήριο τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις σε διάφορες πόλεις και βασικό κριτήριο να είναι φθηνές οι σπουδές, να μην έχουν, δηλαδή, πολλά εργαστήρια με ακριβό εξοπλισμό. Έτσι ενώ οι πλέον περιζήτητες σχολές ανήκουν στις Επιστήμες Υγείας μόνο δύο τμήματα δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα: Το Φυσικοθεραπείας Σπάρτης και το Εργοθεραπείας Πτολεμαΐδας. Δημιουργήθηκαν πολλά οικονομικά, κυρίως, τμήματα με μεγάλο αριθμό εισακτέων και ελάχιστες πρώτες προτιμήσεις. Θα συμβεί αυτό που συνέβαινε με τα χαμηλής ζήτησης ΤΕΙ τα προηγούμενα χρόνια: Θα εγγραφούν όλοι, λίγοι θα φοιτήσουν και ακόμα λιγότεροι θα αποφοιτήσουν.

Νομίζω ότι το εγχείρημα της κατάργησης των ΤΕΙ έχει πολλά προβλήματα και πρέπει να ανασχεδιαστεί. Προφανής είναι η ανάγκη μείωσης του αριθμού των εισακτέων, αφού αποδείχθηκε ότι δεν έχουν όλοι όσοι πέρασαν την ικανότητα να σπουδάσουν.