Του Γιάννη Αργυρού
Το 2020 «έφυγε» με την ίδια ένταση με την οποία ήρθε. Με την πανδημία και τις επιπτώσεις της να κυριαρχούν και τους πολίτες του παγκόσμιου χωριού να ελπίζουν σε καλύτερες ημέρες με τους εμβολιασμούς αν και έμαθαν στην πράξη ότι τίποτε δεν είναι πλέον δεδομένο στη ζωή.
Όμως το 2020 άφησε πίσω του μια σειρά εκκρεμότητες που αναζητούν λύση μέσα στο 2021. Η ανάληψη της εξουσίας των ΗΠΑ από την κυβέρνηση Μπάιντεν σε λίγες ημέρες αποτελεί το εναρκτήριο λάκτισμα για μια σειρά από γεωπολιτικές εξελίξεις στην πολύπαθη ανατολική μεσόγειο.
Η στρατηγική του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου θα δημιουργήσει καινούργια δεδομένα στην αντιμετώπιση της επεκτατικής πολιτικής που ακολουθεί αταλάντευτα ο «σουλτάνος» Ερντογάν τα τελευταία χρόνια. Με δεδομένη την οικονομική εξάντληση που έχει επιφέρει στην Τουρκία το στρατιωτικό άνοιγμα σε πέντε εμπόλεμα μέτωπα και την εσωτερική πολιτική κρίση που σοβεί, η συνέχιση και πιθανά η περαιτέρω αυστηροποίηση των κυρώσεων για τους S-400 θα ήταν η χαριστική βολή για τα όνειρα και τις «μεγάλες γαλάζιες πατρίδες» του Ταγίπ Ερντογάν.
Το φάντασμα των πολιτικών του ΔΝΤ φαίνεται να έρχεται όλο και πιο κοντά. Οι πολίτες του ψευδοκράτους της Κύπρου το ένιωσαν ήδη καθώς η στρόφιγγα των μετρητών από την Άγκυρα έκλεισε μαζί με τα φώτα από τις φιέστες για το άνοιγμα των Βαρωσίων. Τα ταμεία του κατοχικού καθεστώτος στέγνωσαν και η καταβολή των μισθών έγινε αδύνατη για πολλούς με αποτέλεσμα λίγες εβδομάδες μετά τους «θριάμβους» Ερντογάν να έχουμε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους εν μέσω πανδημίας. Συνεπώς το μέτωπο για την αναζήτηση λύσης στην ανοικτή πληγή του Κυπριακού παραμένει πάντα ανοικτό παρά τις απίθανες δηλώσεις του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ.
Συγκοινωνούντα δοχεία με το Κυπριακό είναι και η κατάσταση στην ανατολική μεσόγειο. Το ενεργειακό μέτωπο που έχει σχηματιστεί από Ελλάδα και Κύπρο με τη συμμετοχή Γαλλίας- Ισραήλ- Αιγύπτου και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σταδιακά μεταλλάσσεται και σε μια αμυντική συμμαχία κατά των τουρκικών προκλήσεων με αυξανόμενη ενόχληση από την πλευρά της Άγκυρας. Η σπουδή της τουρκικής διπλωματίας να βρει δίαυλο επικοινωνίας με το Ισραήλ μέσω Αζερμπαιτζάν δείχνει πολλά για τις προθέσεις των λαλίστατων επικοινωνιακά γειτόνων.
Το ενεργειακό παιγνίδι αναμένεται να κορυφωθεί το 2021 καθώς ο χρόνος πιέζει ενώ παράλληλα θα εξελίσσεται και το πολύπλευρο εξοπλιστικό πρόγραμμα της Αθήνας με στόχο αφενός να αλλάξει την κατάσταση στο Αιγαίο αφετέρου να «χτιστούν» νέες πολιτικές ισορροπίες στη μεσόγειο.
Τελευταία εκκρεμότητα αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε καταλυτικό παράγοντα. Είναι η στρατηγική Ερντογάν με πρόσφυγες και μετανάστες. Η ραγδαία οικονομική επιδείνωση είναι αυτονόητο ότι θα έχει επιπτώσεις και στα κονδύλια για την φιλοξενία των προσφύγων. Ηδη η Τουρκία έχει ενημερώσει την Ευρώπη ότι δίχως περισσότερα ευρωπαικά κονδύλια οι προηγούμενες συμφωνίες θα καταστούν ανενεργές. Εάν ελεγχθεί η πανδημία μέσω των εμβολίων τίποτε δεν αποκλείει την επιστροφή στο γνωστό παιγνίδι μεταφοράς μεταναστών στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Με αυτά τα δεδομένα το 2021 θα είναι μια κομβική χρονιά για τη σχέση δύσης –Τουρκίας με πολλές αναταράξεις και κατά συνέπεια πλησιάζει η περίοδος των μεγάλων αποφάσεων για την Ελλάδα.