Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι επενδυτές στις διεθνείς αγορές θυμίζουν τους ήρωες του αγαπημένου γαλατικού χωριού, κινούμενοι μεταξύ πανικού και υπέρμετρης ευφορίας.
Τη μία ημέρα προχωρούν σε μαζικές ρευστοποιήσεις, φοβούμενοι ότι ο κινεζικός «ουρανός» θα πέσει στο κεφάλι τους και την άλλη επιστρέφουν δυναμικά, με την πεποίθηση ότι το Πεκίνο ή κάποιος άλλος θα προσφέρει στην παγκόσμια οικονομία το «μαγικό φίλτρο». Ολοι έχουν ανάγκη να πιστέψουν στην ύπαρξη ενός σωτήρα. Ποιος, όμως, μπορεί να είναι αυτός;
Τα έως τώρα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι οι παρεμβάσεις των κινεζικών αρχών μπορούν να έχουν περιορισμένο μόνο αντίκτυπο. Οσες μετοχές και εάν αγοράσουν, όσα έκτακτα μέτρα για την τόνωση της ρευστότητας και εάν λάβουν, δεν αντιμετωπίζονται οι πηγές των προβλημάτων της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη.
Ο ασιατικός δράκος-που αντιπροσωπεύει το 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ- ύστερα από δύο και πλέον δεκαετίες ρωμαλέας και ταχύτατης ανάπτυξης έχει εξασθενήσει. Αναζητεί δε βιώσιμο μονοπάτι μέσα από το «ναρκοπέδιο», που έχουν δημιουργήσει ο υπέρογκος σκιώδης τραπεζικός τομέας, οι υπερχρεωμένες τοπικές κυβερνήσεις και η «φούσκα» στις μετοχές.
Την ίδια ώρα, οι άλλες αναδυόμενες οικονομίες αντιμετωπίζουν πολλαπλές απειλές από τη ραγδαία πτώση των τιμών ενέργειας και πρώτων υλών που εξάγουν έως γεωπολιτικούς κινδύνους.
Η Ευρωζώνη δηλώνει έτοιμη να αφήσει πίσω της την κρίση χρέους, αλλά παρά τις αλλεπάλληλες τονωτικές ενέσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη διπλή δόση «φίλτρου» (φθηνό ευρώ και πετρέλαιο), εξακολουθεί να παρουσιάζει συμπτώματα αναιμίας. Η Ιαπωνία μονίμως ασθενεί. Μένουν λοιπόν οι ΗΠΑ. Θα είναι αυτές που θα σώσουν την κατάσταση;
Η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη ίσως είναι η μόνη που μπορεί να αναλάβει τα ηνία. Βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, αποκρούοντας τις όποιες έξωθεν προκλήσεις, με τα μηνύματα από το μέτωπο της κατανάλωσης και της απασχόλησης να είναι ενθαρρυντικά.
Θα διατηρηθεί, όμως, η εικόνα αυτή, εάν η Fed αυξήσει τα επιτόκια φέτος, στρεφόμενη σε περιοριστική πολιτική για πρώτη φορά από το 2006; Οι φωνές που ζητούν από την ισχυρότερη κεντρική τράπεζα του πλανήτη να τηρήσει στάση αναμονής έως το 2016 πληθαίνουν.
Ακόμη και εάν η Fed, υποβοηθούμενη και από τη χαλαρή πολιτική των άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών, αναλάβει τη δύσκολη δουλειά, η πρόσφατη εμπειρία έχει καταδείξει πως οι κεντρικές τράπεζες μπορούν ίσως να συγκρατήσουν μία νέα παγκόσμια κρίση, αλλά δεν μπορούν να εγγυηθούν επιστροφή σε τροχιά υγιούς ανάπτυξης. Ο σωτήρας αυτήν τη φορά δεν μπορεί να είναι ένας.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν τη δική τους ευθύνη. Και οι μεγάλες επιχειρήσεις -με τη στήριξη των δύο παραπάνω- να βάλουν και εκείνες το δικό τους λιθαράκι, κατευθύνοντας μέρος του ρευστού των 7 τρισ. δολαρίων που συγκέντρωσαν όλα τα προηγούμενα χρόνια της επιφυλακτικότητας σε επενδύσεις.
