Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Ας ανταποκριθούμε στην προτροπή («παράκληση» το είπε, αλλά ως προτροπή+ το διαβάζουμε) αξιόλογου χειριστή της τωρινής κατάστασης πραγμάτων – να επισημάνουμε ότι εκτός από «εμάς» /την Ελλάδα, την ελληνική οικονομία και το τωρινό τιμ διακυβέρνησης, υπάρχουν περισσότεροι, πολύ-πολύ περισσότεροι που θα ‘πρεπε να συνειδητοποιούν ότι «ο έξω κόσμος υπάρχει» (Ήταν ο τίτλος και η ουσία του σημειώματος της 8ης Αυγούστου, εδώ).
Ασφαλώς θα ανταποκριθούμε. Ξεκινούμε από κοντά μας, και «χαμηλά». Η γειτονική Τουρκία, που είχε ήδη τα οικονομικά της προβλήματα, και προστέθηκαν οι αναταράξεις των S-400, των κυρώσεων CAATSA κ.λπ., μόλις πρόσφατα όχι απλώς τσαλάκωσε την ανεξαρτησία της Κεντρικής της Τράπεζας, αλλά και πήγε πίσω το βασικό της επιτόκιο από 24% σε 19,75% (ο πληθωρισμός είναι κάπου στο 16,65%, πριν από λίγο ήταν στο 19%). Ο δε ΥΠΟΙΚ Μπεράτ Αλμπαϊράκ -γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: χρήσιμο στο βιογραφικό- προανήγγειλε πρόσθετη χαλάρωση.
Με δεδομένη την υψηλή έκθεση του ιδιωτικού τομέα στον εξωτερικό δανεισμό -το δημόσιο χρέος της Τουρκίας είναι αμελητέο, η ανάπτυξή της βασικά αιμοδοτήθηκε από τον δανεισμό των επιχειρήσεων- και το χτίσιμο φούσκας ακινήτων/κατασκευαστικών, πόσο λαμβάνει υπόψη της μια τέτοια πολιτική το ότι υπάρχει «έξω κόσμος»; Περιορισμένα…
Πάμε τώρα πιο μακριά, πάντως πιο ψηλά. Στη Μεγάλη (καλά: σχεδόν μεγάλη, πια) Βρετανία, ο μόλις αναδειχθείς πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον – και ο εξ απορρήτων σύμβουλός του Ντόμινικ Κάμινγκς- προκρίνουν τη λογική ενός υψηλού γκαμπί [άνοιγμα στο σκάκι], θυσιάζοντας ένα πολιτικό πιόνι προκειμένου να πετύχουν «υψηλότερους στόχους». (Ο Κάμινγκς, ο οποίος είχε εν πολλοίς στήσει την καμπάνια του Vote Leave/αιχμής του Brexit, θεωρεί εαυτόν στρατηγικό εγκέφαλο, χειριστή των θεωριών της αιτιότητας, σκακιστή της πολιτικής: μήπως σας θυμίζει κάτι;).
Επειδή ο Τζόνσον είδε τον «απέναντι» -τη διαπραγματευόμενη Ε.Ε., που μέχρι το τέλος του χρόνου δεν διαθέτει συγκροτημένη ηγεσία- να εξηγεί ρητώς ότι η συμφωνία για Brexit που έχει επί μήνες χτιστεί δεν επιδέχεται ουσιώδεις αλλαγές, «ανέβασε» εξαρχής την προοπτική ενός Brexit-χωρίς-συμφωνία σε βασική πολιτική επιλογή, με την εκτίμηση ότι οι ως άνω απέναντι θα κάνουν πίσω. Γνωρίζοντας, δε, ότι η Βουλή των Κοινοτήτων «του» έχει κρατήσει για τον εαυτό της το βαρύ συνταγματικό (οι Βρετανοί δεν έχουν Σύνταγμα, αλλά… έχουν με βάση την κυριαρχία του Κοινοβουλίου) εργαλείο της άρνησης οποιουδήποτε Brexit-χωρίς-συμφωνία, κινεί το μεγαλύτερο πιόνι των πρόωρων εκλογών.
Με δεδομένο εδώ το πόσο δυσκίνητος είναι ο μηχανισμός των Βρυξελλών με τα πολλά επίπεδα απόφασης, πού οδηγεί αυτό αν όχι σε αδιέξοδο; Και όταν προκύψει το (τελικό) αδιέξοδο, πέραν του πολιτικού blame game, ποιος/τι θα πληρώσει περισσότερο;
Κι ας πάμε τώρα ακόμη πιο μακριά – εκεί που παίζουν τα πραγματικά μεγάλα παιδιά! Προχωρεί σε αύξηση δασμών, με ένα πρόσθετο 10%, σε νέα σειρά κινεζικών προϊόντων αξίας συνολικά 300 δισ. δολαρίων από 1ης Σεπτεμβρίου ο Ντόναλντ Τραμπ. Υποχωρεί παρευθύς κατά 1,5% η ισοτιμία του γιουάν, σπάζοντας επιπλέον το συμβολικό κατώφλι των 7 γιουάν/δολάριο. Σημειώσατε βέβαια τη λεπτομέρεια ότι η ισοτιμία αυτή αφορά το σύνολο των εξαγώγιμων κινεζικών προϊόντων, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση… Εγκαλεί την Κίνα για χειριστικότητα της ισοτιμίας της. Απαντά – αναμενόμενο- η κινεζική πλευρά ότι οι δυνάμεις της αγοράς είναι που απλώς εκδηλώνονται.
Α, ναι, και βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία ο Τραμπ να αναφερθεί και στην ευρωπαϊκή διάσταση μαχητικής εμπορικής διαπραγμάτευσης από μέρους του, ψιλο-απειλώντας για πρόσθετους δασμούς στις BMW και τις Mercedes που κυκλοφορούν (είναι αλήθεια πολλές, στη Ν. Υόρκη, μπροστά στον Trump Tower…), ύστερα το χαρακτηρίζει αστείο. Και έπεται συνέχεια…
Πόσο απέχει αυτή η σειρά χειρισμών από το να δώσει αληθινό περιεχόμενο στη δημοσιογραφική -ή και ακαδημαϊκή- συζήτηση περί εμπορικού πολέμου, ή περί ουσιώδους διατάραξης των διεθνών αλυσίδων αξίας. Περί υπονόμευσης των ρυθμών ανάπτυξης, διεθνώς – που ήδη τους ακούμε να τρίζουν, πάντως στην Ευρώπη;
Λοιπόν ναι: ο έξω κόσμος υπάρχει και για τους άλλους – κι αυτό «θα ‘πρεπε» να το συνυπολογίζουν. Όμως… όμως η Τουρκία διεκδικεί και πετυχαίνει τη ζώνη αποστείρωσης στα σύνορα με τη Συρία. από τη Μεγάλη Βρετανία απομένει κάτι από το «μεγάλη». όσο για τις ΗΠΑ και την Κίνα, δεν χρειάζεται πολλή συζήτηση.
Προσγείωση σ’ εμάς: πρώτη επίσημη απευθείας επαφή της νέας κυβέρνησης με το σύστημα των Βρυξελλών, τον άμεσο δικό μας «έξω κόσμο», επιλέγεται να είναι η διεξοδική συζήτηση Κυριάκου Μητσοτάκη με την (κομβικής σημασίας) Μαργκρέτε Βεστάγκερ «για το ποιόν της Βασιλικής Θάνου». Είναι και αυτή μια επιλογή…
