Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Το να ζητάς από τους πολίτες να ξεθάψουν από τα στρώματα δολάρια και χρυσό και να τα μετατρέψουν σε λίρες δεν είναι και η καλύτερη οικονομική στρατηγική, ειδικά σε μια εποχή που το τουρκικό νόμισμα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, έχοντας χάσει περισσότερο από το ένα τρίτο της αξίας του. Όταν ο κατήφορος της λίρας φαίνεται να είναι δίχως τέλος, η οικονομία παραπαίει και ο πληθωρισμός υπερβαίνει το 15%, οι θεωρίες συνωμοσίας και οι κατηγορίες για οικονομικό πόλεμο δείχνουν ότι δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο δράσης. Οι εκκλήσεις του προέδρου Ερντογάν προς τους Τούρκους να στηρίξουν τη λίρα δεν είναι τίποτε περισσότερο από «οικονομική αυτοκτονία», όπως παρατηρεί ο Μαρκ Γκίλμπερτ σε άρθρο του στο Bloomberg.
Ο «σουλτάνος» μίλησε για «συνωμοσία επιτοκίων» που δεν διαφέρει από την πρόσφατη απόπειρα πραξικοπήματος. Και, δυστυχώς, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ με τις πράξεις του φουντώνει τις συνωμοσιολογικές θεωρίες του Ερντογάν, ανακοινώνοντας διπλασιασμό των δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο που εισάγεται από την Τουρκία, δίνοντας στη λίρα χαριστική βολή.
Μπορεί οι πολίτες να πιστεύουν ότι η οικονομία της χώρας απειλείται από έναν αόρατο εχθρό και ότι είναι καθήκον τους να την υπερασπιστούν. Οι επενδυτές όμως χρειάζονται κάτι πιο χειροπιαστό για να επιστρέψουν και πάλι στις τουρκικές αγορές. Χρειάζονται αξιόπιστη οικονομική πολιτική, που θα αντιμετωπίζει τις χρόνιες παθογένειες της οικονομίας, όπως το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Χρειάζονται μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα που δεν θα φοβάται να τιθασεύσει τον πληθωρισμό με αυξήσεις επιτοκίων. Η απόφασή της τον προηγούμενο μήνα να διατηρήσει σταθερό το κόστος δανεισμού στο 17,75% προκάλεσε πολλά ερωτήματα.
Η στάση του Τούρκου προέδρου δείχνει πως θα κάνει ό,τι μπορεί να αποφύγει ένα πρόγραμμα διάσωσης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι αναλυτές διακρίνουν επίσης μειωμένες πιθανότητες για επιβολή capital controls. Η προσοχή στρέφεται αναπόφευκτα στην κεντρική τράπεζα και στο εάν πράγματι έχει την ελευθερία να προχωρήσει σε γενναίες αυξήσεις επιτοκίων, ώστε να συγκρατήσει τον κατήφορο της λίρας. «Η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Τουρκίας», διαβεβαιώνει ο υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Και έχει απόλυτο δίκιο. Η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση είναι σε έναν μήνα, στις 13 Σεπτεμβρίου. Εάν πράγματι η Άγκυρα εννοεί τα περί ανεξαρτησίας, η κεντρική τράπεζα δεν θα περιμένει έως τότε. Θα παρέμβει, τραβώντας τη λίρα από το χείλος του γκρεμού.
