Από την έντυπη έκδοση
Του Γκι Φερχόφσταντ,
πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, είναι πρόεδρος της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα του Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιο μακριά στο να καταλήξει πώς θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τι θα συμβεί στη συνέχεια απ’ όταν ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα. Επί της παρούσης η επιλογή για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος που θα αντικαταστήσει την απερχόμενη πρωθυπουργό Τερέζα Μέι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και η συζήτηση μεταξύ των υποψηφίων επιβεβαιώνει ότι δεν έχουν μάθει τίποτα τα τελευταία δύο χρόνια από τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.
Δυστυχώς, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι το προβάδισμα το έχει ο Μπόρις Τζόνσον, ο πιο φανατικός αρχιτέκτονας της εκστρατείας της αποχώρησης και ένας άνθρωπος που συνεχίζει να υποκρίνεται, να υπερβάλλει και να παραπληροφορεί το κοινό σχετικά με το Brexit. Το 2016, ο Τζόνσον και οι Brexiteers εξαπάτησαν μία μικρή πλειοψηφία των ψηφοφόρων του Ηνωμένου Βασιλείου ισχυριζόμενοι ότι η έξοδος από την Ε.Ε. θα ωφελήσει το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας με επιπλέον 350 εκατ. στερλίνες την εβδομάδα. Επίσης σφυρηλάτησε φόβους πως η παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε. θα οδηγήσει σε μαζική μετανάστευση από την Τουρκία (η οποία τυγχάνει να είναι η πατρίδα του παππού του, Αλί Κεμάλ).
Αν και ο Τζόνσον πιθανότατα θα βρεθεί σύντομα στη θέση όπου πρέπει να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις του, συνεχίζει να διαδίδει ανακρίβειες. Μεταξύ αυτών είναι ο μύθος ότι η Βρετανία μπορεί να αποσύρει τη συμφωνία αποχώρησης που η Μέι διαπραγματεύτηκε με την Ε.Ε., να μην τηρήσει τις οικονομικές δεσμεύσεις της έναντι του μπλοκ και ταυτόχρονα να αρχίσει διαπραγματεύσεις για συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Για τους οπαδούς του ο Τζόνσον, ωστόσο, είναι περισσότερο προφήτης παρά πολιτικός: μόνο αυτός μπορεί να πετύχει ένα μυθικό «αληθινό Brexit» που θα προσφέρει την ευημερία που υποσχέθηκε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του δημοψηφίσματος.
Όπως συμβαίνει συχνά με τους λαϊκιστές, η πραγματικότητα δεν ταιριάζει με τις ψεύτικες υποσχέσεις του Τζόνσον, τον ψευτοπατριωτισμό και τον αφορισμό των αλλοδαπών. Ο ίδιος και οι Brexiteers μιλάνε για μία «Παγκόσμια Βρετανία» που θα εμπορεύεται ελεύθερα με τον υπόλοιπο κόσμο, ακόμα και όταν σπρώχνουν τη χώρα τους σε ένα δρόμο με παρωχημένους εμπορικούς δεσμούς και ουσιαστικά νέα εμπόδια στο εμπόριο.
Η πραγματική παγκόσμια εμπορική δύναμη, φυσικά, είναι η Ε.Ε., η οποία πρόσφατα συνήψε εμπορικές συμφωνίες με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και τον Καναδά. Ως κράτος μέλος της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο ωφελείται αυτόματα από τις 40 εμπορικές συμφωνίες που έχει δημιουργήσει το μπλοκ με περισσότερες από 70 χώρες.
Εάν επιλέξει ένα «σκληρό» Brexit και αποχωρήσει χωρίς συμφωνία, όπως δήλωσε ο Τζόνσον ότι είναι πρόθυμος να κάνει, θα χάσει αμέσως την προνομιακή πρόσβαση σε αγορές που αντιπροσωπεύουν περίπου το 11% του συνολικού εμπορίου της χώρας (Αν και η κυβέρνηση της Μέι έχει υπογράψει συμφωνίες διατήρησης με ορισμένες χώρες, δεν καλύπτει σχεδόν τον ίδιο όγκο συναλλαγών με την ισχύουσα συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία εντός της Ε.Ε.).
Επιπλέον, η Ε.Ε. ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις για μία νέα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το μπλοκ της Mercosur – την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη- στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δέσμευσης μεταξύ των δύο πλευρών, μία εξέλιξη που θα ενισχύσει τη θέση της Ε.Ε. ως παγκόσμιας ηγέτιδας στο ανοικτό εμπόριο. Αν και οι εξαγωγές των ευρωπαϊκών εταιρειών είναι ήδη μεγάλες σε όγκο προς τη Mercosur -42 δισ. ευρώ σε προϊόντα το 2016, 22 δισ. ευρώ σε υπηρεσίες το 2015- οι δασμολογικοί φραγμοί είναι σήμερα υψηλοί. Οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς αντιμετωπίζουν φόρους 35% για τα αυτοκίνητα, 20% έως 35% για τα μηχανήματα και τα συναφή εξαρτήματα και 14% για τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Η προτεινόμενη εμπορική συμφωνία δεν στερείται αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μη κυβερνητικών οργανώσεων και κρατών μελών της Ε.Ε. με σημαντικές βιομηχανίες βόειου κρέατος. Οι διαπραγματευτές της Ε.Ε. θα πρέπει να εξασφαλίζουν μία ισορροπία για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των Ευρωπαίων σε όλους τους οικονομικούς τομείς. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στη Βραζιλία και να προωθήσουν διατάξεις για να ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να ενεργούν υπεύθυνα, να τηρούν τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων και να αντιμετωπίσουν τις απομιμήσεις των ευρωπαϊκών προϊόντων διατροφής και ποτών.
Η εμπορική συμφωνία Ε.Ε.-Mercosur -η οποία είναι μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές συμφωνίες στον κόσμο, αφορά 750 εκατομμύρια ανθρώπους- είναι επωφελής, δημιουργώντας ευκαιρίες για ανάπτυξη και θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές. Σε μία εποχή που οι ΗΠΑ και η Κίνα εμπλέκονται σε έναν εμπορικό και τεχνολογικό πόλεμο που δεν οδηγεί πουθενά, η Ε.Ε. και οι χώρες της Mercosur έχουν την ευκαιρία να οδηγήσουν τον κόσμο σε μία πιο ελπιδοφόρα κατεύθυνση.
Η Ε.Ε. πρέπει να χρησιμοποιήσει την αγοραστική της δύναμη για να εφαρμόσει πρότυπα σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Το επιτυχές αποτέλεσμα στις συνομιλίες Ε.Ε.-Mercosur στέλνει ένα μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο σχετικά με την αξία και τη σημασία του ανοικτού εμπορίου.
Με τον Τζόνσον να αναλαμβάνει την εξουσία στα τέλη Ιουλίου, η Ευρώπη θα έχει προσφέρει ακόμα περισσότερες αποδείξεις ότι το Brexit δεν είναι μόνο περιττό, αλλά και επιζήμιο για τα οικονομικά συμφέροντα της Βρετανίας. Οι Brexiteers θα πρέπει τελικά να εξηγήσουν για ποιο λόγο παραπονούνται ακόμα.
