Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Από την αρχή του έτους οικονομολόγοι είχαν προειδοποιήσει ότι το 2016 θα είναι μία από τις δυσκολότερες χρονιές μετά το 2008, επικαλούμενοι το εκρηκτικό κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν πρόλαβε να περάσει το α’ εξάμηνο και η τραπεζική κρίση στην Ευρωζώνη επανέρχεται δριμύτερη με επίκεντρο την Ιταλία, που θεωρείται τώρα από πολλούς αναλυτές ως «ο πιο αδύναμος κρίκος».
Το ιταλικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε οριακό σημείο και ξυπνά μνήμες από την πρώτη φάση της ευρωκρίσης, προκαλώντας «πονοκέφαλο» σε Βρυξέλλες και Βερολίνο, την ώρα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διασταυρώνουν τα ξίφη τους για την καταλληλότητα των συνταγών κατά της κρίσης. Αυτή ακριβώς η ανικανότητα επίλυσης προβλημάτων έχει δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο όπου οι κρίσεις κατασιγάζουν για λίγο με πρόχειρες «θεραπείες», για να επανέλθουν δριμύτερες καταδεικνύοντας το εύθραυστο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Έπειτα από πολλά χρόνια ύφεσης, το ύψος των «κόκκινων» δανείων στην Ιταλία ανέρχεται σε 360 δισ. ευρώ, τη στιγμή που από το 2008 οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διέθεσαν 2 τρισ. ευρώ για διάσωση των τραπεζών. «Σχεδόν μία δεκαετία μετά το πρώτο κύμα της χρηματοοικονομικής κρίσης, οι ειδήσεις που έρχονται από τις ευρωπαϊκές τράπεζες είναι μια εφιαλτική επανάληψη των σκανδάλων και της καταθλιπτικής κερδοφορίας που σήμερα περνιέται για κανονικότητα» έγραψε πρόσφατα σε άρθρο της η εφημερίδα «Financial Times».
Το ΔΝΤ προειδοποίησε δε ότι η Deutsche Bank συνιστά τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που σημαίνει ότι το τραπεζικό πρόβλημα έχει μεταφερθεί και στον «πυρήνα» του ευρώ. Η αιτία της χρηματιστηριακής απαξίωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών δεν είναι άλλη από την αδυναμία τους να δημιουργήσουν ένα κερδοφόρο επιχειρηματικό μοντέλο στο σημερινό περιβάλλον των πολύ χαμηλών, έως αρνητικών, επιτοκίων.
Το μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης δεν πρόκειται, λοιπόν, να λυθεί εάν δεν επιστρέψει η πραγματική οικονομία σε πορεία ανάπτυξης. Και για να επιστρέψει η ανάπτυξη, θα πρέπει να ακουστούν και κάποιες «μικρότερες» φωνές, από Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, όχι μόνο από Βερολίνο, που διά στόματος του υπουργού Οικονομικών του Β. Σόιμπλε απορρίπτει κατηγορηματικά τις προτάσεις για ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω επιπρόσθετων κρατικών επενδύσεων. Το θέμα όμως είναι ότι τίποτε δεν είναι μη αναστρέψιμο…