Η αξιοσημείωτη άνοδος του ESG

Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός

Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

Υπ. Διδάκτορας Μαριάννα Εσκαντάρ

Εργαστήριο Financial Engineering, Πολυτεχνείο Κρήτης

Υπεύθυνη επένδυση είναι ευρέως κατανοητή ως η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβερνητικών (ESG) παραγόντων στις επενδυτικές διαδικασίες και στη λήψη αποφάσεων. Οι παράγοντες ESG καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που παραδοσιακά δεν αποτελούν μέρος της χρηματοοικονομικής ανάλυσης, αλλά ενδέχεται να έχουν οικονομική σημασία. Σήμερα η ESG επένδυση εκτιμάται πάνω από 20 δις δολάρια το έτος.

Στο τελευταίο εξάμηνο του 2020, είδαμε μια σοβαρή επιστροφή ζητημάτων Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG) στην εταιρική ατζέντα. Πράγματι, μια διαρκής κληρονομιά που άφησε αυτή η πανδημία στις εταιρείες θα μπορούσε να είναι το ESG.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown, οι επιχειρήσεις εστίασαν αμέσως στην πλοήγηση στις τεράστιες προκλήσεις της κρίσης, αγωνιζόμενες να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους και να προσαρμοστούν στην εργασία εξ αποστάσεως. Καθ’ όλη αυτή την προσπάθεια μεγάλες εταιρείες έστρεψαν το βλέμμα τους προς το ESG.

Τι οδήγησε αυτή την αλλαγή; Η άποψή του Alberto Lopez Valenzuela,  ιδρυτή και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alva, είπε ότι “ο Covid-19 ανάγκασε τις επιχειρήσεις να επανεκτιμήσουν και να κάνουν δραστικές αλλαγές. Αυτή η ανάγκη για αλλαγή, σε συνδυασμό με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές αδυναμίες των προηγούμενων μοντέλων, δημιούργησε ένα περιβάλλον στο οποίο οι επιχειρήσεις στρέφουν τώρα το δυναμισμό τους προς το ESG”.

Οι κινήσεις των “μεγάλων”

Έχουμε δει λοιπόν μέσα στο 2020 πολλές δηλώσεις μεγάλων αλυσίδων όσον αφορά στρατηγικές κινήσεις ως προς τους τρεις πυλώνες του ESG.

1. H ανακοίνωση του βρετανικού σούπερ μάρκετ Waitrose ότι θα αφαιρέσει τις περιττές πλαστικές συσκευασίες στις φετινές χριστουγεννιάτικες σειρές, μαζί με τη δέσμευση του συναδέλφου λιανοπωλητή Tesco για αύξηση των πωλήσεων κατά 300% σε εναλλακτικά κρέατα εντός πέντε ετών.

2. Τον Οκτώβριο, είδαμε την JP Morgan να δεσμεύεται να διορθώσει το χάσμα φυλετικού πλούτου, όταν η εταιρεία δεσμεύτηκε επιπλέον 30 δισεκατομμύρια δολάρια για τα επόμενα πέντε χρόνια, για να προσφέρει οικονομική ευκαιρία σε αδύναμες κοινότητες, με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτές των Μαύρων και Λατίνων. «Ο συστημικός ρατσισμός είναι ένα τραγικό κομμάτι της ιστορίας της Αμερικής», δήλωσε ο Jamie Dimon, Διευθύνων Σύμβουλος της JP Morgan Chase & Co. «Μπορούμε να κάνουμε περισσότερα και να κάνουμε καλύτερα για να διαλύσουμε συστήματα που έχουν προωθήσει το ρατσισμό και την εκτεταμένη οικονομική ανισότητα, ειδικά για τους Μαύρους και τους Λατίνους”.

3. H GSK δεσμεύτηκε να έχει «καθαρό θετικό αντίκτυπο στον πλανήτη», ξεκινώντας νέους φιλόδοξους “πράσινους στόχους” και να έχει «καθαρή θετική» επίδραση στον πλανήτη έως το 2030. Ο γίγαντας των φαρμακευτικών προϊόντων θα εξοπλίσει όλο το προσωπικό πωλήσεων με ηλεκτρικά οχήματα, ώστε να χρησιμοποιούν 100% ανανεώσιμη ενέργεια σε όλες τις τοποθεσίες και να μηδενίσει τα απόβλητα από όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Τα πλαστικά μιας χρήσης θα εξαλειφθούν, εκτός από εκείνα που είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη προϊόντων, την υγεία, την ασφάλεια και τις κανονιστικές απαιτήσεις.

4. Η Walmart, η αλυσίδα λιανικής δεσμεύτηκε να «προστατεύσει, να διαχειριστεί ή να αποκαταστήσει» ένα εκατομμύριο τετραγωνικά μίλια ωκεανού και 50 εκατομμύρια στρέμματα γης έως το 2030. Σχεδιάζει επίσης να επιτύχει μηδενικά απόβλητα στις δικές της επιχειρήσεις στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο έως το 2025 . Αλλά όπως και άλλες εταιρείες, ένα μεγάλο μέρος των επιπτώσεων της Walmart στο περιβάλλον προέρχεται από τους προμηθευτές της και τον τρόπο με τον οποίο οι αγοραστές της χρησιμοποιούν τα προϊόντα της. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Walmart Kathleen McLaughlin πρόσθεσε ότι «προσπαθούμε ουσιαστικά να μετασχηματίσουμε τον τρόπο λειτουργίας των αλυσίδων εφοδιασμού καταναλωτών από την πηγή έως τον καταναλωτή».

Η κατάταξη του 2020

Η λίστα του Fortune’s Change the World βασίζεται σε μια βασική υπόθεση ότι το κίνητρο του κέρδους μπορεί να εμπνεύσει τις εταιρείες να αντιμετωπίσουν τις ανεκπλήρωτες ανάγκες της κοινωνίας. Ένα σημαντικό αποτέλεσμα από αυτή την ανάλυση ήταν ότι καμία επιχείρηση δεν τα καταφέρνει μόνη της. Η συνεργασία μεταξύ εταιρειών, ακόμη και αντιπάλων, είναι σημαντική από τη δημιουργία ενός πιο “πράσινου” κόσμου  έως τον αγώνα για ένα εμβόλιο Covid-19. Καθώς λοιπόν αντιμετωπίζουμε άνευ προηγουμένου συλλογικές προκλήσεις – μια παγκόσμια πανδημία, κλιματική αλλαγή, μια βαθιά εισοδηματική ανισότητα, η συνεργασία έχει γίνει επιχειρηματική υπερδύναμη. Με τη βοήθεια λοιπόν των ειδικών συνεργατών στο Shared Value Initiative, μια συμβουλευτική εταιρεία που βοηθά τις εταιρείες να εφαρμόζουν επιχειρηματικές δεξιότητες σε κοινωνικά προβλήματα βγήκε η παρακάτω λίστα:

Βάσει  το online περιοδικό IFA magazine το μήνυμα από τα ενδιαφερόμενα μέρη γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο: “δεν βλάπτουμε πλέον”, τώρα πρέπει να επιδιορθώσουμε. Οι εταιρείες αναμένεται να στρέψουν την καινοτομία τους προς το ESG εστιάζοντάς στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών. Ο Covid-19 έσπασε τη ρουτίνα της «συνηθισμένης επιχείρησης» και με τις εταιρείες να επανεκτιμούν το μέλλον, το ESG ξεχωρίζει ως βασική προτεραιότητα για πολλούς.

Τέλος, ο certified financial planner Marcio Silveira δήλωσε ότι “ο κόσμος θα μπορούσε τελικά να ανταμείβει τις εταιρείες για καλύτερη συμπεριφορά και καλύτερη διαχείριση αυτών των σημαντικών κινδύνων όπως είναι του ESG. Έτσι, οι υψηλότερες αποτιμήσεις θα οδηγήσουν σε χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου”.