Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
«Eκείνα τα χρόνια κανείς δεν ήξερε προς τα πού βάδιζε [η εποχή]. Ούτε μπορούσε κανείς να διακρίνει με σαφήνεια το πάνω από το κάτω, αυτό που κινούνταν προς τα εμπρός από αυτό που κινούνταν προς τα πίσω».
Ρόμπερτ Μούζιλ,
Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες.
Εκείνα ήταν τα χρόνια του ‘80, της Θάτσερ και του Ρίγκαν. Εκείνη η ώρα και τούτη μια λογάται, μα τι νόημα έχει κάποιος να φοβάται; Δεν ξέρω αν «όλα αρχίζουν σήμερα», όπως έγραψε στο Twitter ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά έχω την εντύπωση ότι τον τόνο έδωσε η βρετανική «ανταρσία». Έδωσε αέρα στα πανιά μιας αλλιώτικης προεδρίας. Η νίκη του φτιάχτηκε από το υλικό του Brexit. Μήπως τελικά οι Αμερικανοί ακόμη δεν έχουν ανεξαρτησία από τους Άγγλους;
«Αν ήμουν Αμερικάνος θα είχα την έμμονη σκέψη πώς να κάνω μια καινούρια επανάσταση ανεξαρτησίας – έτσι συλλογιζόμουνα καθώς γύριζα προχτές με το τρένο από Ουάσινγκτων. Μία υπέροχη ικανότητα για την κυριάρχηση της ύλης, για την υποταγή της, για τη χρησιμοποίησή της, και μία καταπληκτική απουσία πρωτοτυπίας ή ανεξαρτησίας ή προσωπικότητας στη σκέψη και στην ανθρώπινη συμπεριφορά γενικά – αυτή είναι με δυο λόγια η εντύπωση που έφερα πίσω από την πρωτεύουσα. Πώς είναι δυνατό αυτοί οι άνθρωποι που έχουν μια τέτοια δύναμη υλική να σκεφτούν τον κόσμο με ανεξάρτητο τρόπο, όταν με τον τρόπο της συμπεριφοράς τους δείχνουν ότι δεν έχουν ελευθερωθεί ακόμη από τη συνήθεια να μαϊμουδίζουν τους Άγγλους, όπως το δείχνει και η πρωτεύουσα που είναι κομμένη πάνω στα χνάρια μιας οποιασδήποτε πρωτεύουσας ενός μέλους της βρετανικής αυτοκρατορίας…» (Μαρώ και Γιώργος Σεφέρης, Αλληλογραφία Β’, εκδόσεις Ίκαρος, σ. 319, 21 Ιανουαρίου 1957)
Υπερβολές διπλωματών, ακριβώς 60 χρόνια πριν, ή παιχνίδια συγκυρίας στην πολιτική γεωγραφία, καθώς «ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες», είτε είναι στην Αγγλία είτε στη βαθιά Αμερική, ενώ υπέμενε αυτό που θεωρούσε αδικία όσο έμοιαζε αθεράπευτη, άρχισε να του φαίνεται ανυπόφορη μόλις πέρασε απ’ τον νου του η ιδέα ότι μπορεί να εξαλειφθεί; Πολύ φοβάμαι πως δεν θα ωφεληθεί, αλλά στον λογαριασμό θα φανεί.
