Από την έντυπη έκδοση
ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ
[email protected]
Ηταν «ευχάριστη έκπληξη», όπως τόνισε η ελληνική κυβέρνηση ή «πρωταπριλιάτικο αστείο», όπως απεφάνθη ο Τζιμ Ο’Νιλ;
Απροσδόκητη εξέλιξη ή αναμενόμενη κίνηση στη διπλωματική σκακιέρα από τη Μόσχα;
Η ρωσική πρόταση για συμμετοχή μας στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS δίχασε, με άλλους να τη βλέπουν ως καλοδεχούμενη ευκαιρία και άλλους ως κακόγουστη, αν όχι επικίνδυνη, φάρσα.
Η αλήθεια είναι πως όταν πέρυσι οι μεγάλες αναδυόμενες δυνάμεις (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική) συμφώνησαν να δημιουργήσουν το αντίπαλο δέος στο ελεγχόμενο από την ανεπτυγμένη Δύση Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί προοπτική συμμετοχής της μικρής, υπερχρεωμένης και δη ευρωπαϊκής Ελλάδας.
Από οικονομικής άποψης η πρόσκληση φαντάζει όντως ως αστείο.
Τα ιδρυτικά μέλη είναι μεγάλοι παίχτες της διεθνούς σκηνής, καλύπτοντας περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 24% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Το καταστατικό της τράπεζας, η οποία στοχεύει σε αρχικό κεφάλαιο 100 δισ. δολαρίων, ορίζει πως κάθε μέλος θα πρέπει να συνεισφέρει το ποσό των 10 δισ. δολαρίων.
Και εμείς χρήματα δεν διαθέτουμε. Στην καλύτερη περίπτωση λοιπόν θα μπορούσαμε να έχουμε καθεστώς παρατηρητή και όχι μέλους, το οποίο είναι αβέβαιο εάν θα διασφάλιζε πρόσβαση σε σημαντικά κεφάλαια.
Ας υποθέσουμε, όμως, ότι μπορούμε να λάβουμε πολύτιμο δάνειο.
Αυτό θα έφερε πιθανότατα υψηλό επιτόκιο, καθώς οι ίδιες οι BRICS δανείζονται από τις αγορές με επιτόκια από 5% έως 13%.
Το υψηλό κόστος (σε σχέση με το περίπου 2,5% που πληρώνουμε σήμερα για τα δάνεια του μνημονίου) θα μπορούσε να θεωρηθεί ανεκτό τίμημα σε ένα δάνειο που δεν συνοδεύεται από επαχθείς όρους μνημονίου.
Και πάλι, όμως, είναι λάθος να πιστεύουμε ότι τα κεφάλαια αυτά μπορούν να υποκαταστήσουν την ευρωπαϊκή βοήθεια.
Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα θα χρηματοδοτεί έργα υποδομών – κάτι που σίγουρα έχει ανάγκη μία οικονομία η οποία πασχίζει να επιστρέψει στην ανάπτυξη, όπως η δική μας.
Δεν θα προσφέρει, όμως, χρήμα για εξυπηρέτηση παλαιότερου χρέους, για πληρωμή μισθών και συντάξεων ή κάλυψη άλλων αναγκών.
Η πρόταση έχει σίγουρα να κάνει με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Μόσχας, η οποία έχει συμφέρον να προσεγγίσει ένα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ, όσο μικρό κι αν είναι.
Θετικά τη βλέπει και η Κίνα, η οποία έχει συμφέροντα στη χώρα μας.
Οσο για εμάς, ορθώς την εξετάζουμε, όπως θα έπρεπε να συμβαίνει και με κάθε πιθανή εναλλακτική σε μία περίοδο τόσο κρίσιμη.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι το έντονο φλερτ με τις BRICS θα μπορούσε μάλιστα να χρησιμοποιηθεί ως «χαρτί» στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους.
Ας προσέξουμε, όμως, το χαρτί αυτό να μη μετατραπεί σε ακόμη ένα «bric(k)» (τούβλο) στον τοίχο που ορθώνεται ανάμεσα στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ευρωζώνη.
