40 χρόνια Πανελλαδικές

Μικρές ή μεγάλες αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής έχουμε σχεδόν κάθε χρόνο την τελευταία εικοσαετία. Ας δούμε συνοπτικά τι συνέβη τα τελευταία 40 χρόνια. Το 1980 έκανε πρεμιέρα ένα σύστημα εισαγωγής που άλλαζε ριζικά τον μέχρι τότε τρόπο εισαγωγής. Πρόκειται για το σύστημα που καθιερώθηκε ως σύστημα Ράλλη από τον Υπουργό Παιδείας που το εισηγήθηκε. Εφαρμόστηκε μόλις για 3 χρόνια. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, με κεντρικό σύνθημα την αλλαγή, έφτασε μέχρι το σύστημα εισαγωγής, που άλλαξε κι αυτό καθιερώνοντας το 1983 τις Δέσμες: 4 κατευθύνσεις (που λέγονταν δέσμες), 4 επιστημονικά πεδία, 4 εξεταζόμενα μαθήματα. Σας θυμίζει κάτι; Φυσικά το σύστημα που έχουμε τώρα. Η διαφορά των δεσμών ήταν ότι μετρούσε και ο βαθμός του απολυτηρίου. Το 1988 καταργείται ο συνυπολογισμός του βαθμού του απολυτηρίου και η υπάρχουσα 5^η δέσμη που αφορούσε όσους δεν ήθελαν να συμμετέχουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και οι εξετάσεις σταματούν να είναι ταυτόχρονα και απολυτήριες και εισαγωγικές. Γίνονται μόνο εισαγωγικές, με συντελεστή βαρύτητας σε ένα μάθημα και δυνατότητα κατοχύρωσης βαθμολογίας για δύο έτη.

Από το 2000 εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση, που άλλαξε εντελώς τη λογική των εισαγωγικών εξετάσεων. Οι Πανελλαδικές εξετάσεις διενεργούνται στη Β και τη Γ Λυκείου, είναι ταυτόχρονα απολυτήριες και εισαγωγικές, όπως στο σύστημα Ράλλη. Η διαφορά είναι ότι τα εξεταζόμενα μαθήματα είναι 14, γεγονός που επιφέρει πολλές διαμαρτυρίες. Το ξήλωμα της μεταρρύθμισης Αρσένη αρχίζει από το ίδιο του το κόμμα. Τα εξεταζόμενα μαθήματα περιορίζονται σε 9 το 2001. Το 2006 έχουμε ακόμη μία σοβαρή αλλαγή. Τα εξεταζόμενα μαθήματα γίνονται 6 και καταργούνται οι Πανελλαδικές Εξετάσεις στη Β Λυκείου. Το 2013 ξεκίνησε η νέα μεταρρύθμιση Αρβανιτόπουλου. Εφαρμόστηκε το 2016 με την ολοκλήρωσή της από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Προέβλεπε εξέταση σε μέχρι 5 μαθήματα και τη δυνατότητα των υποψηφίων να επιλέξουν μέχρι δύο πεδία από τα 5 υπάρχοντα. Το 2018 τα Επιστημονικά Πεδία έγιναν 4 και τα εξεταζόμενα μαθήματα παρέμειναν 4 έως 5. Το 2020 τα εξεταζόμενα μαθήματα έγιναν μόνο 4 και τα Επιστημονικά Πεδία παρέμειναν 4. Επιστρέψαμε δηλαδή ακριβώς στο 1989! Μοναδική διαφορά στα 4 εξεταζόμενα μαθήματα του Πεδίου Οικονομίας και Πληροφορικής που έχουμε Οικονομία και Πληροφορική αντί για Ιστορία και Πολιτική Οικονομία και ότι έχουμε δύο μαθήματα βαρύτητας αντί για ένα.

30 χρόνια μετά είμαστε στο σημείο που βρισκόμασταν το 1990. Υπήρξε κανένα κέρδος από όλη αυτές τις συνεχείς αλλαγές; Όχι, φυσικά, αφού επιστρέψαμε ακριβώς στο σημείο που βρισκόμασταν. Λύθηκε κανένα από τα προβλήματα που είχε το σύστημα εισαγωγής το 1990; Όχι βέβαια. Τελικά τι άλλαξε; Άλλαξε ότι ενώ το σύστημα του 1990 ήταν σχετικά κατάλληλο για την εποχή του, τώρα είναι παρωχημένο. Οι αλλαγές που γίνονται με καταιγιστικούς ρυθμούς στην παγκόσμια οικονομία δεν επιτρέπουν στο γιατρό του 21^ου αιώνα να μη γνωρίζει μαθηματικά, πληροφορική και οικονομία, ούτε στον ψυχολόγο να μη γνωρίζει στατιστική και οικονομία, γιατί δεν θα μπορεί να εργαστεί, αφού πια οι επιστήμες διασυνδέονται· διεπιστημονικότητα το λένε, αλλά και γιατί δεν θα μπορεί να προσαρμοστεί στις μελλοντικές εξελίξεις, που μας είναι άγνωστες. Πρόκειται ακριβώς για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλοί 50+ εργαζόμενοι που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στον ψηφιακό κόσμο. Συνεπώς τα 4 μαθήματα αποτελούν αναχρονισμό, που επιπλέον δημιουργεί κριτήρια εισαγωγής σε τμήματα που δεν έχουν καμία σχέση με τις σπουδές στο τμήμα. Για να εισαχθεί κάποιος στο Μαθηματικό αποτελεί κριτήριο επιλογής η εξέταση στη Χημεία. Όποιος γράψει καλύτερα στη Χημεία θεωρείται καταλληλότερος από κάποιον άλλο που έγραψε μικρότερο βαθμό. Κι όμως η τελευταία φορά που θα δει ένας μαθηματικός Χημεία είναι τη μέρα που θα εξεταστεί στις Πανελλαδικές. Ποτέ άλλοτε δεν θα ξαναδεί Χημεία στη ζωή του. Αντίθετα η Οικονομία και η Πληροφορική είναι χρήσιμα στις σπουδές του, αλλά δεν αποτελούν κριτήριο εισαγωγής.

Τα 4 Επιστημονικά πεδία δημιουργούν μεγάλες αδικίες. Υποψήφιοι που εξετάζονται σε διαφορετικά μαθήματα συγκρίνονται ως προς τα μόρια που συγκέντρωσαν, πράγμα παντελώς άδικο, αφού τα μαθήματα κάθε πεδίου έχουν διαφορετικό βαθμό δυσκολίας, όπως μας δείχνουν οι βαθμολογίες των υποψηφίων. Και όμως το 34% των τμημάτων του Μηχανογραφικού Δελτίου ανήκουν σε περισσότερα από ένα Πεδία. Έτσι κάποιος που εξετάστηκε σε Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία και Κοινωνιολογία συγκρίνεται με κάποιον που εξετάστηκε σε Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία, πράγμα εντελώς άδικο, γιατί οι μαθητές μαθαίνουν από το Δημοτικό ότι δεν επιτρέπεται να συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα.

Έτσι λοιπόν τα τελευταία 40 χρόνια είπαμε τις εισαγωγικές εξετάσεις Πανελλήνιες, μετά τις είπαμε Γενικές Εξετάσεις, μετά τις ξαναείπαμε Πανελλήνιες για να τις πούμε, τελικά, Πανελλαδικές. Βρισκόμαστε στο σημείο που είμασταν πριν 30 χρόνια. Ο κόσμος στο μεταξύ έχει αλλάξει αλλά εμείς δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις αλλαγές. Μένουμε στάσιμοι, αυξάνοντας συνεχώς την απόσταση που μας χωρίζει από την εποχή μας. Φαίνεται και στο πρόγραμμα PISA  όπου οι επιδόσεις μας χειροτερεύουν, αλλά θα σας το επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε καθηγητής διδάσκει μαθητές Λυκείου: Το κάθε πέρυσι και καλύτερα είναι ο κανόνας πια στην Εκπαίδευση.