Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ως άλλος Μεγαλέξανδρος ο Εμανουέλ Μακρόν «έκοψε τον γόρδιο δεσμό του πολιτικού συστήματος». Αυτό τουλάχιστον μας είπε ο νέος Γάλλος πρωθυπουργός, Εντουάρ Φιλίπ, θυμίζοντας ότι «τα δύο κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία ηττήθηκαν εξαιτίας της δυσφορίας των πολιτών». Πριν ακόμη οι εκπρόσωποι της γκολικής Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς μείνουν αμφότεροι, για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία, εκτός δεύτερου γύρου στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, πολιτικοί παρατηρητές τόνιζαν ότι οι παραδοσιακές δυνάμεις ψυχορραγούν.
Ανά την Ευρώπη κόμματα εξουσίας έβλεπαν τη δύναμή τους να συρρικνώνεται από τις αρχές του 21ου αιώνα και με ταχύτερους ρυθμούς από την κρίση του 2008, την ώρα που νέοι σχηματισμοί και υποψήφιοι έρχονταν με φόρα να διεκδικήσουν κομμάτι της εκλογικής πίτας και γιατί όχι την εξουσία. Τα παραδοσιακά κόμματα απέτυχαν να ανταποκριθούν σε βασικές δεσμεύσεις, αλλά και να μιλήσουν πειστικά για τους «ξεχασμένους» του ελεύθερου εμπορίου, τη μετανάστευση, τα ζητήματα ταυτότητας και ασφάλειας. Η μάχη έπαψε να είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά.
Έγινε μάχη ανάμεσα σε ανοιχτά και κλειστά σύνορα, σε μία εθνοκεντρική ή ξεκάθαρα εθνικιστική προσέγγιση και την προάσπιση των υπερεθνικών συμμαχιών. Και κάπως έτσι φτάσαμε σε 26 από τα 28 κράτη – μέλη να έχουμε κυβερνήσεις συνασπισμού, σε πολλές περιπτώσεις με τουλάχιστον τρία κόμματα. Ακόμη και στη Βρετανία, όπου οι Τόρις απολαμβάνουν μόνοι την εξουσία, νικητές στην εκστρατεία του Brexit ήταν οι αντάρτες των Συντηρητικών και ο Φάρατζ. Όσο για τους Εργατικούς, βρίσκονται σε παρακμή. Αρκούν αυτά ώστε να μιλήσουμε για τον θάνατο των παραδοσιακών κομμάτων; Σίγουρα αρκούν για να μιλήσουμε για υπαρξιακή κρίση, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα αντιδράσουν οι ίδιες οι παραδοσιακές δυνάμεις και πώς θα διαχειριστούν οι νέες την απήχησή τους.
Η ιστορία δείχνει ότι δεν πρέπει να βιαζόμαστε. Η Γαλλία έχει παράδοση δομικών αλλαγών στα δύο μεγάλα κόμματα. Και στη Βρετανία σε μία ανάλογη μεγάλη κρίση των Εργατικών, το 1981, η κεντρώα «Συμμορία των 4» διασπάστηκε, σχηματίζοντας το SDP και μπήκε στο παιχνίδι δυναμικά. Αλλά απέτυχε. Είχε φόρα, της έλειπε όμως η εμπειρία, η αίσθηση μιας ιστορικής συνέχειας.
