Του Στράτου Στρατηγάκη
[email protected]
Για μια ακόμη φορά οι μετεγγραφές κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Την πρώτη φορά που η διαδικασία που αντικατέστησε τις μετεγγραφές ήταν το 2014, όπου ανατράπηκε η ρύθμιση που είχε φέρει ο κ. Πανάρετος θεσπίζοντας τις ειδικές κατηγορίες και ορίζοντας συγκεκριμένο αριθμό θέσεων για κάθε κατηγορία σε κάθε τμήμα.
Το επιχείρημα ήταν ότι δεν μπορεί να εισάγονται στο ίδιο τμήμα φοιτητές με διαφορετική βαθμολογία. Η απάντηση του κ. Αρβανιτόπουλου (τότε Υπουργού Παιδείας) ήταν η επιστροφή στο παλαιότερο καθεστώς, που δημιουργούσε πολλά προβλήματα και είχε προσπαθήσει να αλλάξει ο κ. Πανάρετος.
Το παλαιό καθεστώς βούλιαξε τα κεντρικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και ερήμωσε τα περιφερειακά. Θεωρήθηκε και αυτό αντισυνταγματικό από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣΤΕ) γιατί παραβιάζει το αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ και τα υποχρεώνει να δεχθούν μαζικές μετεγγραφές που δυσχεραίνουν την ομαλή λειτουργία τους.
Τονίζει το ΣΤΕ ότι οι μετεγγραφές δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπερβαίνουν το 10% των εισακτέων σε κάθε τμήμα, χωρίς την υποχρέωση των τμημάτων να εξαντλούν το 10% και θα γίνονται μόνο για δύο λόγους: ασθένεια ή οικονομική αδυναμία παρακολούθησης των σπουδών στο τμήμα επιτυχίας.
Αναμένουμε, λοιπόν, νέα νομοθετική ρύθμιση, για μία ακόμη χρονιά, του Υπουργείου Παιδείας, που θα καθορίζει τον τρόπο που θα γίνουν οι μετεγγραφές στα πλαίσια της απόφασης του ΣΤΕ.
Οι υποψήφιοι των προσεχών εισαγωγικών εξετάσεων θα πρέπει να σκεφτούν πολύ σοβαρά αν θα δηλώσουν σχολές εκτός του τόπου κατοικίας τους, γιατί μπορεί να ελπίζουν ότι θα πάρουν μετεγγραφή, αλλά τελικά να “εγκλωβιστούν” αν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν.
Γιατί όμως κάθε χρόνο συζητάμε για τις μετεγγραφές και κάθε χρόνο αλλάζει το νομοθετικό πλαίσιο; Να θυμίσουμε ότι αλλαγή στη διαδικασία των μετεγγραφών είχαμε το 2010. το 2011. το 2012, το 2014 και θα έχουμε και φέτος. Οι μετεγγραφές αποτελούν παγκόσμια ελληνική “πατέντα” για να καλύψει το κράτος την ανικανότητά του να υπηρετήσει τους πολίτες του που αποτελεί το λόγο ύπαρξής του.
Στις άλλες χώρες του κόσμου το κράτος δίνει υποτροφίες και φροντίζει οι φοιτητές να παίρνουν δάνεια που ξεπληρώνουν μετά το πέρας των σπουδών τους όταν βρουν αξιοπρεπή εργασία. Στην Ελλάδα το κράτος τόσα χρόνια δεν ήθελε να ξοδέψει χρήματα και εφηύρε τις μετεγγραφές.
Παράλληλα, όμως, έφτιαξε και ένα νόμο για να παίρνουν οι φοιτητές που έχουν οικονομική αδυναμία άτοκα δάνεια από τις τράπεζες. Μόνο που αυτός ο νόμος, που ψηφίστηκε τον καιρό της ευμάρειας, το 2007, είναι κάπου ξεχασμένος και ανενεργός. Πρόκειται για το νόμο 3549 (ΦΕΚ 69Α/20-3-2007). Ας δούμε τι γράφει ο νόμος στο άρθρο 13 παρ. 2:
“Οι φοιτητές ή σπουδαστές που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν άτοκα εκπαιδευτικά δάνεια από πιστωτικά ιδρύματα της χώρας που επιθυμούν, εφόσον έχουν εξεταστεί με επιτυχία σε όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα του προηγούμενου εξαμήνου από το εξάμηνο στο οποίο φοιτούν και δεν έχουν υπερβεί τον ανώτατο χρόνο σπουδών.
Το ποσό του δανείου θα καταβάλλεται τμηματικά στους δικαιούχους στο τέλος κάθε εξαμήνου, ανάλογα με την πρόοδο των σπουδών τους ανά εξάμηνο. Η αποπληρωμή των δανείων γίνεται τμηματικά με ευνοϊκούς όρους μετά από πενταετή άσκηση επαγγέλματος και σε κάθε περίπτωση σε δεκαπέντε (15) έτη από τη λήψη του συνολικού ποσού του δανείου.
Η διαδικασία και οι λεπτομέρειες χορήγησης των εκπαιδευτικών δανείων καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.”
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι υπάρχει νόμος που επιτρέπει τα φοιτητικά δάνεια (στους καλούς φοιτητές) όπως και στις άλλες χώρες του κόσμου. Ο νόμος έμεινε ανενεργός, πιθανό να μην εκδόθηκε ποτέ η απαιτούμενη κοινή Υπουργική απόφαση.
Φυσικά τώρα στην Ελλάδα της κρίσης δεν μπορούμε να διανοηθούμε τέτοιο πράγμα, αλλά το θέμα είναι ότι δεν εφαρμόστηκε όταν μπορούσαμε να το κάνουμε και οι τράπεζες χορηγούσαν αφειδώς δάνεια.
Βέβαια το κλειδί της μη εφαρμογής ήταν ότι τα δάνεια έπρεπε να είναι άτοκα, που σημαίνει ότι το κράτος έπρεπε να πληρώσει τους τόκους, ως επιδότηση. Αντί αυτού επελέγη η δωρεάν, για το κράτος, λύση των μετεγγραφών. Και άκρη δεν βρίσκουμε…
