«Δεν είναι απλά δασμοί. Είναι η κατάρρευση της νομισματικής και γεωπολιτικής τάξης. Και είναι κάτι που συμβαίνει μια φορά στα 100 (ίσως και στα 200) χρόνια». Τάδε έφη ο δισεκατομμυριούχος, πολύπειρος επενδυτής Ρέι Ντάλιο.
Και προσπάθησε εν συντομία να εξηγήσει τι ακριβώς βλέπει και τι προσπαθεί να αλλάξει ο Τραμπ. Οι παγκόσμιες ανισορροπίες – εμπορικές, κεφαλαιακές, παραγωγικές – είναι βαθιές, διαρκείς και συστημικά επικίνδυνες. Είναι αυτές που εντείνουν τη δυσφορία μεγάλων στρωμάτων της κοινωνίας και που εν τέλει ευνοούν τα άκρα. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει το πολιτικό ένστικτο (και θάρρος, ας του αναγνωρίσουμε) να το δει αυτό, χωρίς περιστροφές. Μέχρι εδώ, καλά.
Αλλά τι κάνει; Με ώθηση από τις εμμονές συμβούλων όπως ο Πίτερ Ναβάρο και μπακαλίστικους υπολογισμούς, που κάνουν πρωτοετείς φοιτητές να γελούν, οδηγήθηκε σε έναν δρόμο επιπόλαιο, εσωστρεφή και εντέλει αυτοκαταστροφικό.
Οι αγορές τιμωρούν
Η κυνική χαλαρότητα, οι προχειρότητες και οι προκλητικές ατάκες μπορεί να ταιριάζουν στα σόου που δίνει σε κομματικές εκδηλώσεις, αλλά δεν βοηθούν αλλού. Μπορεί, όπως διατείνεται, οι χώρες να τον «γλείφουν», αλλά οι αγορές δεν έχουν τέτοια ανάγκη. Τιμωρούν.
Οι ακραίοι δασμοί που επιβάλλει στην Κίνα δεν αλλάζουν τους παγκόσμιους συσχετισμούς με στρατηγικό τρόπο. Αντιθέτως, επιτείνουν την αστάθεια, αποδυναμώνουν την εμπιστοσύνη στο δολάριο, βυθίζουν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (εκτινάσσοντας το κόστος δανεισμού της χώρας) και επιταχύνουν την παγκόσμια αναζήτηση εναλλακτικών μηχανισμών ισχύος.
Κάποια στιγμή πρέπει να παίρνουμε το φάρμακό μας, είπε. Αλλά οι παρενέργειες προκάλεσαν σοκ. Οι αγορές του φώναξαν «το φάρμακο σκοτώνει». Και εκείνος επέμεινε. Μέχρι που είδε τα ομόλογα να ματώνουν. Και αποφάσισε να κόψει το φάρμακο…για 90 ημέρες. Γιατί με όλους μπορεί να παίζει ο κ. Τραμπ. Με την αγορά χρέους, όχι.
