Στο Σιάτλ, το 1997, το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης έκανε μία εκρηκτική είσοδο στη διεθνή σκηνή. Στη σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους δρόμους της Γένοβας αντηχούσε το σύνθημα «We make history, they make misery».
Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, αχός βαρύς ακούγεται. «Η παγκοσμιοποίηση εδώ τελειώνει». Ο Τραμπ το λάβαρο υψώνει. Εντάξει, δεν λέει «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», αλλά ότι «ο κόσμος είναι εχθρικός».
Κάτι καταλάβαμε το 2008, με τη χρηματοπιστωτική καταιγίδα, που διέλυσε τη φούσκα. Οι στοχαστές της παγκοσμιοποίησης, σημαντικοί οικονομολόγοι, δεν προέβλεψαν τότε το σεφέρι, αλλά σήμερα ξέρουν η «Ημέρα Απελευθέρωσης» τι θα φέρει.
Ανάμεσά τους, ο βάρδος της παγκοσμιοποίησης, Φράνσις Φουκουγιάμα, ναι, αυτός που είχε διακηρύξει το τέλος της Ιστορίας, που θεωρεί ότι «όλα πηγάζουν από την ανικανότητα του Τραμπ να αντιληφθεί πώς λειτουργεί η οικονομία».
Ο Φράνσις είναι ξεφτέρι, ο Τραμπ δεν ξέρει. Δεν το γνωρίζω, αλλά πολύ ολίγα στις ευθείες πια στοιχηματίζω. «Ο Τραμπ επαναλαμβάνει τις πολιτικές που τη δεκαετία του ’30 οδήγησαν στον πόλεμο».
Εξ όσων θυμάμαι, τα δασμολογικά τείχη του νόμου Σμουτ-Χόλεϊ οδήγησαν σε περαιτέρω συρρίκνωση της παραγωγής στις ΗΠΑ ως μέρος της Μεγάλης Ύφεσης. Δεν προκλήθηκε η Μεγάλη Ύφεση από τον πόλεμο προστατευτισμού των ΗΠΑ.
«Οι αποφάσεις του Τραμπ βασίζονται σε τόσο αδιανόητη άγνοια που είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς κατάφερε να γίνει πρόεδρος», λέει στη Repubblica ο Φουκουγιάμα.
Δεν ξέρει δηλαδή ο ένοικος του Λευκού Οίκου ότι το εμπόριο των ΗΠΑ ως μερίδιο του παγκόσμιου εμπορίου ήταν το 2023 10,35% από 14,13% το 1990, ενώ της Κίνας 11,92% από μόλις 1,82%;
Δεν ξέρει ο επιχειρηματίας-πρόεδρος ότι το τεχνολογικό έλλειμμα της Κίνας με τις ΗΠΑ μειώνεται επικίνδυνα κι αν δεν «χτυπήσει», την κυριαρχία θα αποχαιρετήσει;
Θα λειτουργήσει αυτό; Δεν το γνωρίζω, αλλά από τους αστρολόγους της οικονομίας δεν ψωνίζω.
