Με τον Λευκό Οίκο στολισμένο συμβολικά, με μεγάλες αμερικανικές σημαίες και προσκεκλημένους πολλούς βιομηχανικούς εργάτες, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ γέμισε τον παγκόσμιο οικονομικό ορίζοντα με μαύρα σύννεφα, ανακοινώνοντας τους υψηλότερους δασμούς εδώ και έναν αιώνα.
Στη 48λεπτη ομιλία του, ο Αμερικανός πρόεδρος , αφού υποστήριξε ότι η χώρα του «λεηλατήθηκε, βιάστηκε και ληστεύτηκε», έθεσε τους δασμούς στο επίκεντρο της οικονομικής του πολιτικής.
Οι δασμοί που ανακοίνωσε, αυξάνονται σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από τον περιβόητο νόμο «Smoot-Hawley Tariff Act» του 1930, ο οποίος πυροδότησε τότε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και βάθυνε τη Μεγάλη Ύφεση.
Τώρα ο Αμερικανός πρόεδρος απειλεί να καταφέρει ένα νέο πλήγμα στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα και στην παγκοσμιοποίηση. Ορθώνοντας ένα τείχος προστατευτισμού με άγνωστες συνέπειες σε όλον τον κόσμο, καθώς είναι σαφές ότι θα ακολουθήσουν ανάλογα αντίποινα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλουν ελάχιστο καθολικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές, αλλά και θα «τιμωρήσουν» πρόσθετα κάπου 60 χώρες και ενώσεις με τις οποίες έχουν μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα.
Στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης -την οποία κατηγόρησε για άλλη μία φορά για «εξαπάτηση» των ΗΠΑ -επιβάλλονται δασμοί 20%. Στις εισαγωγές από την Κίνα μάλιστα , οι δασμοί θα αυξηθούν συνολικά κατά 54%.
Κατάρρευση στις αγορές
Οι δασμοί που ανακοίνωσε ο Τραμπ είναι μάλιστα υψηλότεροι από ό,τι περίμεναν οι οικονομολόγοι και οι επενδυτές και ήδη τα διεθνή χρηματιστήρια αντέδρασαν έντονα πτωτικά.
Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει με αυτά τα τιμωρητικά μέτρα ν’ αυξήσει τους φόρους στις εισαγωγές κατά εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ώστε να χρηματοδοτήσει τις φορολογικές περικοπές, που σχεδιάζει.
Μόνο που έτσι, γυρίζει ουσιαστικά σελίδα και επιστρέφει τη χώρα στον 19ο αιώνα, όταν οι δασμοί ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος για το Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Τραμπ πιστεύει ότι μ’ αυτά και μ’ αυτά θα εγκαινιάσει μια «χρυσή εποχή» για τη χώρα του.
Αντίθετα, οι περισσότεροι οικονομολόγοι φοβούνται ότι ξεκινά ένας εμπορικός πόλεμος που θα βυθίσει στην ύφεση, τόσο τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και σε ορισμένους παραδοσιακούς τους εταίρους. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ προειδοποίησε άλλωστε σε συνέντευξή του στο Bloomberg ότι εάν οι χώρες αντιδράσουν με αντίμετρα, η Ουάσιγκτον θα αυξήσει τους δασμούς της πάνω από τα ανακοινωθέντα επίπεδα. Η ιστορία έχει δείξει πάντως ότι το «σφυρί των δασμών» της Αμερικής δεν τελείωσε ποτέ καλά. Κάθε φορά που η Ουάσιγκτον επέβαλε υψηλούς δασμούς, ακολουθούσαν υφέσεις, κρίσεις και εμπορικοί πόλεμοι.
Το «μάρμαρο» στους καταναλωτές
Οι οικονομολόγοι είναι αρκετά βέβαιοι ότι οι καταναλωτές θα είναι αυτοί που θα καταλήξουν να πληρώσουν το «μάρμαρο» των υψηλότερων δασμών, καθώς οι εταιρείες πιθανότατα θα προσπαθήσουν να μετακυλίσουν τις υψηλότερες τιμές στα «ράφια» των καταστημάτων για να μην μειωθούν τα κέρδη. Και αυτό θα κοστίσει πιθανότατα σε ανάπτυξη και σε θέσεις εργασίας.
Ο Εσουαρ Πράσαντ, καθηγητής εμπορικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Cornell, περιέγραψε τους ανακοινωθέντεσ δασμούς ως το «απότομο τέλος» σε μια εποχή ελεύθερου και χωρίς αποκλεισμούς, διεθνούς εμπορίου. «Ενός συστήματος που βασιζόταν σε κανόνες και το οποίο είχε δημιουργηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες», σύμφωνα με τους New York Times. Αντί να διορθώσει τους κανόνες που πολλοί εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ έχουν ομολογουμένως εκμεταλλευτεί προς όφελός τους, ο Τραμπ επέλεξε να τινάξει στον αέρα το σύστημα του διεθνούς εμπορίου.
