Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Τι έκανε η Ελλάδα στις 25 Μαρτίου του 1957; Γιόρταζε την επέτειο της εθνεγερσίας, η προφανής απάντηση, ενώ στη Ρώμη «υπεγράφη η συμφωνία των εξ Ευρωπαϊκών κρατών περί συστάσεως κοινής ευρωπαϊκής αγοράς, η οποία εφεξής ονομάζεται “Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινοπραξία”. Ταυτοχρόνως υπεγράφη και η συμφωνία δια μίαν συνεργασίαν εις την ειρηνικήν χρησιμοποίησιν της ατομικής ενέργειας και την σύστασιν αναλόγου οργανώσεως, της “Ευρατόμ”» («Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», 28/3/1957).
Το μονόστηλο της εποχής στην εφημερίδα «Το Βήμα» (26/3/1957) παραθέτει δήλωση εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος χαρακτηρίζει τις συμφωνίες «νέον σταθμόν εις την ανάπτυξιν της ευρωπαϊκής ενότητος».
Οι αντιδράσεις εν Ελλάδι για τον σταθμό στην Ιστορία της Ευρώπης δεν υπήρξαν ανάλογες της σημασίας των σχεδίων, ενώ και οι παραγωγικές τάξεις κινήθηκαν μάλλον άτονα.
Λίγοι ήταν αυτοί που έδωσαν τη δέουσα προσοχή στη νέα ευρωπαϊκή αρχή. Υπήρχε λόγος, σοβαρός. Εκείνο το διάστημα η Ελλάδα συγκλονιζόταν από τις ραγδαίες εξελίξεις στο Κυπριακό, με τον εξόριστο στις Σεϋχέλλες Μακάριο και την πυρπόληση του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου.
Υπήρχε, όμως, κι άλλος λόγος. Η «Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών -η οποία και ενδιαφέρει περισσότερον την Ελλάδα- προβλέπεται ότι συντόμως θα ακολουθήση» την οδό της πραγματοποίησης («Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», 28/3/1957). Αν καταλαβαίνω καλά, το αντίπαλον δέος της ΕΟΚ, υπό βρετανική επιρροή.
Η Ελλάδα τελικά στις 8 Ιουνίου 1959 υποβάλλει αίτηση για σύνδεση με την ΕΟΚ. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έχει επιλέξει οικονομική συμμαχία. «Αι δυσκολίαι τας οποίας συναντά η Ελλάς εις το πεδίον της οικονομίας είναι πολιτικαί (χώρα εντεταγμένη ιδεολογικώς εις την Δύσιν, αλλά περιβαλλομένη από λαούς και καθεστώτα μη φιλικά) και οικονομικοκοινωνικαί τας οποίας εκμεταλλεύεται η Μόσχα με διαφόρους δελεαστικάς προτάσεις καθ’ ων η Ελλάς ανθίσταται αποβλέπουσα εις την αλληλεγγύην των Μεγάλων Συμμάχων μας. Η λύσις των προβλημάτων τούτων έγκειται εις την σύνδεσιν με την ΕΟΚ η οποία υπαγορεύεται από οικονομικούς αλλά και πολιτικούς λόγους…»
Η Αθήνα έχει επιλέξει οικονομική συμμαχία και κινητοποιεί ακόμη και την Ουάσιγκτον -ο ρόλος της οποίας υποβαθμίζεται στο ευρωπαϊκό εγχείρημα- για να επιτύχει τη συμφωνία. Αρχίζει η μακρά πορεία…
