Να φοβάσαι τις ειδούς του Μαρτίου; Γδάρτης ο μήνας. Σκληρός σαν τον Άρη, τον θεό του πολέμου, στον οποίο οφείλει το όνομά του (Mars στα λατινικά, Martius/Μάρτιος).
Περίσσια σίγουρος ο Καίσαρας, αν και είχε προειδοποιηθεί «να φοβάται τις ειδούς του Μαρτίου», κίνησε για τη Σύγκλητο. Στον δρόμο συνάντησε τον μάντη και τον ειρωνεύτηκε για την «απάτη». «Αι ειδοί έφτασαν!»
«Ναι, άλλα δεν πέρασαν…», του απάντησε ο οιωνοσκόπος. Έκανε και ο Έλληνας σοφιστής Αρτεμίδωρος, ο Κνίδιος, τον κόπο να τον συνεφέρει, τη συνωμοσία στο χέρι να του φέρει. Του ενεχείρισε σημείωμα, αλλά πού χρόνος να το διαβάσει. Μέγα πλήθος έχει φτάσει, τις επευφημίες πώς να προσπεράσει.
«…μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις τους διαφόρους/που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις/ (τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη/κ’ η Σύγκλητος αυτή, κ’ ευθύς να τα γνωρίσεις/τα σοβαρά γραφόμενα του Αρτεμιδώρου». (Κ.Π. Καβάφης, 1911)
Ήταν 15 Μαρτίου 44 π.Χ. η μέρα που βγήκε με βίαιο τρόπο του στρατηλάτη και ισόβιου δικτάτορα η ψυχή. Έπεσε νεκρός, με 23 μαχαιριές, από τα χέρια των συνωμοτών, υπό την ηγεσία του Κάσσιου και του Βρούτου, από όπου και η γνωστή υποτιθέμενη τελευταία φράση του Καίσαρα: «Και συ τέκνον;».
Κι αυτός. Εν τέλει στοιχειώθηκε από το φονικό και πήγε ηττημένος, αυτόχειρας στο χαμό.
Σκληρός μήνας ο Μάρτιος. Μην αγνοείς τους οιωνούς. Μην αγνοείς τις κρίσιμες λεπτομέρειες που συνθέτουν τα γεγονότα από το ένα μέρος, με τη φορά των πραγμάτων, όπως διαμορφώνονται από τις αντικειμενικές συνθήκες, από το άλλο.
Αυτός που πιστεύει ότι μπορεί να προσαρμόσει στα μέτρα του τα τετελεσμένα, να σχεδιάσει ένα καλύτερο παρελθόν και να αγνοήσει τα σημάδια για ψεγάδια, έρχεται η στιγμή που ανακαλύπτει ότι δεν είναι η νέμεση παραμύθι.
