Ανάμεσα στους δύο ιμπεριαλισμούς, τον ιμπεριαλισμό του Τραμπ και τον ιμπεριαλισμό του Πούτιν, η Ευρώπη δεν δείχνει να έχει πολλές ανοιχτές επιλογές.
Στην πραγματικότητα, κατά τη γερμανική Handelsblatt, έχει έναν και μοναδικό δρόμο προκειμένου να μη συντριβεί: Να γίνει στρατηγικά αυτόνομη μέσω της ενότητας και της ισχύος.
Το, φαινομενικά, παράδοξο είναι πως ο πρώτος που έσπευσε να καταθέσει δημόσια αυτή τη διακήρυξη αυτονομίας και ανεξαρτησίας είναι ένας δεδηλωμένος ατλαντιστής, ο Φρίντριχ Μερτς. Ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, μόλις λίγες ώρες μετά τη νίκη του στις εκλογές, σήμανε το προσκλητήριο του απογαλακτισμού και της απεξάρτησης από τον «μεγάλο αδελφό» και υπερατλαντικό σύμμαχο, κάλεσε την Ευρώπη να χτίσει τη δική της άμυνα, και δήλωσε αβέβαιος ακόμη και γι’ αυτή καθαυτή τη μελλοντική ύπαρξη του ΝΑΤΟ.
«Η απόλυτη προτεραιότητά μου θα είναι να ενισχύσω την Ευρώπη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε, βήμα προς βήμα, να επιτύχουμε πραγματικά την ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ» είπε ο Μερτς, σε μια «σεισμική μετατόπιση», όπως έγραψε το Politico.
Και κατέστησε σαφές ότι η πρόκληση είναι τόσο επιτακτική που ο ίδιος δεν είναι καν σίγουρος για την ύπαρξη του ΝΑΤΟ μετά το… επόμενο καλοκαίρι. «Είμαι περίεργος», είπε, «να δω πώς θα φθάσουμε στη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας τον Ιούνιο. Εάν θα εξακολουθούμε να μιλάμε για το ΝΑΤΟ στην παρούσα μορφή του ή αν θα πρέπει να δημιουργήσουμε πολύ πιο γρήγορα μια ανεξάρτητη ευρωπαϊκή αμυντική δομή».
Από μία οπτική, αρκετοί στην Ευρώπη μπορεί να ακούν την ανατρεπτική ρητορική Μερτς ως μονόδρομο ενώπιον της γεωπολιτικής καταιγίδας Τραμπ. Παραπλεύρως όμως ακούγονται με θόρυβο και οι άνεμοι των ευρωπαϊκών διαιρέσεων και αντιθέσεων που θέτουν υπό βαθιά αίρεση τον ρεαλισμό του εγχειρήματος για την κοινή άμυνα.
Διότι η σωστή πλευρά της ιστορίας δεν είναι απαραιτήτως η ίδια για τον ευρωπαϊκό βορρά, την ευρωπαϊκή ανατολή και τον ευρωπαϊκό νότο. Διότι η χρηματοδότηση της κοινής άμυνας προϋποθέτει κοινό χρέος, στο οποίο κάθε άλλο παρά δεδομένη πρέπει να θεωρείται η συναίνεση του Βερολίνου. Και διότι επίσης, ακόμη και τώρα, η επαναστρατιωτικοποίηση της Γερμανίας και δη χωρίς υπερατλαντικό «κηδεμόνα» ξυπνά σε πολλές γωνιές της ηπείρου μνήμες Μεσοπολέμου…
