Ο Ντέκλαν Κοστέλο, γνωστός μας από τη θητεία του στην τρόικα και νυν υψηλόβαθμο στέλεχος της Κομισιόν, μας κάλεσε να τρέξουμε για να προλάβουμε την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, διότι ο χρόνος τελειώνει.
Δεν ήταν τυχαία η προειδοποίησή του. Όπως εξήγησε, η Ελλάδα έχει εισπράξει 18 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ και απομένει να απορροφήσει άλλα 18 δισ. έως τον Αύγουστο του 2026, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα δοθεί καμία παράταση πέραν του Αυγούστου 2026 και όσα κονδύλια δεν απορροφηθούν από τις χώρες της Ε.Ε. χάνονται.
Η εκταμίευση των κονδυλίων δεν γίνεται αυτόματα, αλλά μόνο κατόπιν υλοποίησης συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων για τις οποίες δεσμεύτηκε κάθε χώρα. Η Ελλάδα δεσμεύτηκε να υλοποιήσει 371 ορόσημα ή προαπαιτούμενα -για να θυμηθούμε και την ορολογία που έφερε στη ζωή μας η τρόικα-, εκ των οποίων υλοποίησε τα 131, αλλά για να λάβει τα υπόλοιπα 18 δισ. θα πρέπει να υλοποιήσει άλλα 240 ορόσημα, έως τον Ιούνιο του 2026, ώστε η τελευταία δόση να εκταμιευτεί τον Αύγουστο του 2026 που τελειώνει το πρόγραμμα.
Κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανέφικτο, αλλά δεν μας εξηγούν πειστικά γιατί μέχρι τώρα έχουμε μείνει πίσω και πάμε σε συνεχείς αναθεωρήσεις. Με την τελευταία, «κουρεύτηκε» η 5η δόση και από 3,6 δισ. ευρώ μειώθηκε στα 3,1 δισ. ευρώ.
Ο κ. Κοστέλο μας είπε και κάτι άλλο. Η ελληνική οικονομία υστερεί σε παραγωγικότητα, έναντι της Ε.Ε., αφού το παραγωγικό της μοντέλο στηρίζεται στις υπηρεσίες, και απαιτείται «αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων που λείπουν από την Ελλάδα».
Πρόκειται για ένα καμπανάκι, το οποίο, παρότι είναι ηχηρό, ουδείς ακούει, εδώ και δεκαετίες. Και το ΤΑΑ είναι μια ευκαιρία να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις που θα αλλάξουν και το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Όμως, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν βαδίζουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Και τώρα που αρχίζει να πιέζει ο χρόνος, ο κίνδυνος να απορροφηθούν άρον-άρον τα εναπομείναντα 18 δισ. και να διατεθούν για τη χρηματοδότηση δευτερεύουσας σημασίας έργων και φυσικά μη παραγωγικών επενδύσεων, είναι μεγάλος. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η ένταξη στο ΤΑΑ της «δημιουργίας εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας».
Όμως, τα… μονοπάτια και καλντερίμια δεν οδηγούν στο νέο παραγωγικό μοντέλο.
