Η ανάπτυξη θα έρθει και από τα εργαστήρια, την έρευνα και την καινοτομία. Το ακούμε, το είχαμε ξανακούσει και θα το ξανακούσουμε, για να το εμπεδώσουμε. Το επανέλαβε και ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας σε ημερίδα με τίτλο: «ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. και Έρευνα Περιέργειας: Εγκαινιάζοντας έναν ανοιχτό διάλογο με την επιστημονική κοινότητα της χώρας».
Με το αρκτικόλεξο βγάλαμε άκρη, Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, αυτή η έρευνα περιέργειας τι είναι; Από την απορία δεν εκκινεί μια ερευνητική πορεία;
Ο αξιωματούχος τόνισε τη μεγάλη σημασία της έρευνας περιέργειας, η οποία παράγει νέα γνώση, «εκπαιδεύει τους φοιτητές και τους νέους επιστήμονες και από την άλλη, θέτει τις βάσεις για εφαρμοσμένη έρευνα και πειραματική ανάπτυξη». Καλά, το μοντέλο δεν είναι γραμμικό. Είναι εύκολο να βρεθούν και παραδείγματα όπου η πρόοδος της τεχνολογίας έχει οδηγήσει σε πρόοδο της βασικής επιστήμης. «Η Θερμοδυναμική οφείλει περισσότερα στην ατμομηχανή απ’ όσα η ατμομηχανή στην επιστήμη».
Ποιος μπορεί να πει εκ των προτέρων τι είναι εφαρμόσιμο και τι όχι; Μπορεί, όμως, να διακρίνει το κίνητρο, τη διεύρυνση της γνώσης ή απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις. Πώς το έθεσε η Κόνι Άερτς, αστροφυσικός, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Λέβεν, επικεφαλής ερευνητικής ομάδας 20 ατόμων;
«Μερικές φορές με ρωτούν ποιο είναι το προϊόν σας, με τι ασχολείστε, τι προσφέρετε; Λοιπόν, απαντώ: κάνω έρευνα που βασίζεται στην περιέργεια για το γαλάζιο του ουρανού και η πιο ουσιαστική απάντησή μου είναι: το βασικό μου έργο είναι (φιλο)περίεργοι μαθητές. Επειδή αυτό είναι κρίσιμο! Είναι οι καινοτόμοι του επόμενου μισού αιώνα».
Τον προηγούμενο αιώνα, ο J.J. Thomson, που ανακάλυψε το ηλεκτρόνιο, έδωσε το παράδειγμα των ακτίνων-Χ, που ανακαλύφθηκαν εξαιτίας της βασικής έρευνας για τη φύση του ηλεκτρισμού.
Ανάβει το λαμπάκι. Η χρηματοδότηση καίει λιγάκι, ακόμη και οικονομικά ισχυρές χώρες. «Τι θα συνεισφέρει το εργαστήριό σας στην άμυνα των ΗΠΑ;», ρώτησαν οι γερουσιαστές τον Robert Rathbun Wilson, πρώτο διευθυντή του Fermilab. «Τίποτα, αλλά θα είναι τέτοιο που θ’ αξίζει να το υπερασπιστούμε».
Είμαι περίεργη. Εμείς, θέλουμε;
