Είναι αλήθεια ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι απρόβλεπτος. Σκέφτεται «out of the box» και ποτέ δεν ξέρεις τι απόφαση μπορεί να λάβει.
Ειδικά στο θέμα των δασμών, πολλοί φοβούνται ότι οι αποφάσεις του μπορούν να προκαλέσουν παγκόσμια αστάθεια στις αγορές, ανά πάσα στιγμή. Πυροδοτώντας έναν παγκόσμιο, εμπορικό πόλεμο Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Και φαίνεται να γνωρίζει ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν επίσης αντιπαραγωγικός , αναφορικά με το στόχο του να μειώσει τις τιμές στις ΗΠΑ. Αυτό τουλάχιστον υποδηλώνει το γεγονός ότι οι δασμοί στην Κίνα περιορίστηκαν στο 10%, ενώ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του μιλούσε για 60%. Όπως επίσης ότι ανέστειλε τους δασμούς στο Μεξικό και στον Καναδά για ένα μήνα .
Ο «επιχειρηματίας» Τραμπ κατανοεί ότι ένας εμπορικός πόλεμος μπορεί να συνοδευτεί με άνοδο του πληθωρισμού, γεγονός που θα επιβραδύνει τον άλλο μεγάλο στόχο του: τη δραστική μείωση των επιτοκίων από τη Fed.
Για την ιστορία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα από το 1976 λόγω των υψηλών εισαγωγών πετρελαίου και καταναλωτικών αγαθών. Τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα είναι με την Κίνα, το Μεξικό, το Βιετνάμ, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ιαπωνία και την Ιρλανδία.
Το πρόβλημα των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ότι έχουν χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία, μέσω της συστηματικής μετεγκατάστασης των μεγάλων επιχειρήσεων σε χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος, ειδικά σε αυτές της ανατολικής Ασίας. Και η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα. Το 40% οφείλεται μάλιστα στην επαναγορά αγαθών που παράγονται από αμερικανικές επιχειρήσεις σε άλλες χώρες. Για αυτό και θέλει να φέρει πίσω στις ΗΠΑ αυτούς τους παραγωγικούς τομείς -που τώρα έχουν χαθεί .
Αλλά, η αύξηση των τιμών των υλικών που εισάγονται στις ΗΠΑ, κινδυνεύει να πλήξει την αγοραστική δύναμη των κατώτερων και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Να μειώσει επίσης το περιθώριο κέρδους των εταιρειών και συνεπώς τα φορολογικά έσοδα που θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη μείωση του επαχθούς δημόσιου χρέους.
Με ένα δημόσιο χρέος, όμως, που έχει απογειωθεί στα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια, σε συνδυασμό με την χαμηλή τάση στις ΗΠΑ για αποταμίευση, δημιουργούνται συνθήκες που μπορεί να προκαλέσουν όχι μόνο ένα τεράστιο οικονομικό πρόβλημα, αλλά μια πραγματική, εσωτερική κοινωνική κατάρρευση. Κάτι που θα προκαλούσε ανεπανόρθωτη ζημιά και στις πολιτικές επιλογές του Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων.
Ως εκ τούτου, ο Αμερικανός πρόεδρος σκοπεύει μεν να επαναφέρει το εμπορικό ισοζύγιο σε θετικό έδαφος, αλλά δεν μπορεί να αυξήσει υπερβολικά τους δασμούς . Ειδικά προς τις χώρες που προμηθεύουν αγαθά στις ΗΠΑ, επειδή δεν μπορούν να τα αντικαταστήσουν βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, χωρίς να επιδεινώσουν τα οικονομικά και κοινωνικά ισοζύγια με σημαντικές αυξήσεις στις τιμές.
«Μυρίζει τον φόβο»
Ταυτόχρονα οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να εξάγουν, αλλά η αύξηση των αντι-δασμών στα εξαγόμενα προϊόντα τους, μπορεί να γίνει εξαιρετικά επιζήμια.
Αυτή η κατάσταση ανοίγει χώρο για πιθανές διαπραγματεύσεις και ανοίγματα. Η ΕΕ για παράδειγμα, αν μπορούσε να μειώσει τις κυρώσεις στη Ρωσία για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, δεν θα αναγκαζόταν να εισάγει αμερικανικό LNG σε τιμές πολλαπλάσιες από αυτές της Ρωσίας, αλλά οι αμερικανικές εξαγωγές θα επηρεάζονταν σοβαρά. Αυτό δείχνει ότι όταν αρχίζουν οι πόλεμοι, δημιουργείται μια συγκρουσιακή κατάσταση, που μπορεί να αποτραπεί όμως με ισχυρή διαπραγμάτευση.
Μέχρι στιγμής η Ευρώπης διατηρεί μια στάση υποτέλειας απέναντι στις ΗΠΑ. Και ο «επιχειρηματίας» Τραμπ, όσο μυρίζεται «φόβο», τόσο θα σκληραίνει τη διαπραγμάτευση. Όπως έλεγε ο Κίσιγκερ το να είσαι εχθρός των ΗΠΑ είναι επικίνδυνο, αλλά το να είσαι υποτελής, είναι θανατηφόρο.
