Η ανάπτυξη και εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών ταυτίζεται με την πορεία ανάπτυξης της τεχνολογίας.
Ξεκινώντας από την αυτοδιαχειριστική προσέγγιση ο άνθρωπος, ως οντολογική μονάδα, διαπίστωσε ότι η επίλυση των προβλημάτων προϋποθέτει μια «υπέρβαση», η οποία δημιούργησε τις προϋποθέσεις της κοινωνικότητας μέσω της ανάπτυξης κοινωνικών δεσμών και θεσμών.
Η αέναη αυτή πορεία και προσπάθεια οδήγησε στο «σήμερα», μετά από μια σειρά ανατρεπτικών αλλαγών και ανθρωπίνων επιτευγμάτων (όπως οι βιομηχανικές επαναστάσεις, η έντονη αστικοποίηση, η εξέλιξη μοντέλων και εργαλείων) που ως «τέλος» («σκοπό») είχαν κι έχουν την ευημερία και την βιωσιμότητα.
Αυτό το «σήμερα» χαρακτηρίζεται ως ένα σύστημα πολυπλοκοτήτων και αβεβαιοτήτων, η διαχείριση του οποίου επιβάλλει την ανάπτυξη και ενίσχυση συνεργατικών λογικών και νοοτροπιών.
Κανείς μόνος τους ως άτομο ή ως συλλογικότητα δεν μπορεί να σταθεί μπροστά στις σύγχρονες προκλήσεις. Μια από τις προκλήσεις που συνοδεύουν την παρούσα μορφή των νέων τεχνολογιών ή τεχνολογιών αιχμής είναι και η ασφάλεια του «νέου» χώρου ή Κυβερνοχώρου, αφού όλες οι τεχνολογίες συγκλίνουν και ερίζουν στην συνδεσιμότητα. Γιατί η Κυβερνοασφάλεια συνδέεται με την έννοια της συνεργασίας; Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό σημαίνει ότι κατανοούμε καλύτερα το νέο οικοσύστημα, το οποίο είναι αποτέλεσμα προσπαθειών «πολλών» γενεών αλλά και οντοτήτων.
Είναι μια αλυσίδα η οποία χτίσθηκε στην αλυσίδα του χρόνου, μέσα από τις εφευρέσεις και τις καινοτομίες, αποτελέσματα επίσης συνεργατικών προσπαθειών. Σήμερα οι προκλήσεις αυτές έχουν γιγαντωθεί αφού η συγκέντρωση της πληροφορίας μας έφερε στην πραγματικότητα των Μαζικών Δεδομένων (Big Data), η αξιοποίηση της πληροφορίας στον κόσμο της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence), η αναζήτηση λύσεων στα θέματα υγείας στις Βιοτεχνολογίες (Biotechnologies), η αναζήτηση καθημερινών και πρακτικών προβλημάτων στις «έξυπνες» τεχνολογίες και στις «έξυπνες» πόλεις.
Η διαχείριση των προκλήσεων αυτών οδήγησε στην επινόηση νέων θεσμών και οργανισμών που καλούνται να διαχειριστούν τα θέματα της Κυβερνοασφάλειας (προστασία των προσωπικών δεδομένων από διαρροές και έκθεση των υποκειμένων της πληροφορίας, προστασία των πληροφοριακών συστημάτων από κυβερνοεπιθέσεις εξελιγμένων και δυναμικών μορφών, κα). Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκαν οι αρχές προστασίας των προσωπικών δεδομένων, οι οργανισμοί κυβερνοασφάλειας, οι μηχανισμοί αντιμετώπισης του κυβερνοεγκλήματος (ως εκδοχής αποτυχίας της κυβερνοασφάλειας), αλλά και μορφές οντοτήτων που εκφράζουν την κοινωνία των πολιτών (μη κυβερνητικές οργανώσεις και ινστιτούτα). Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν και τα πρώτα θεσμικά κείμενα, οι πρώτες νόρμες και κανόνες ως μια βάση συνεννόησης και άμεσης απάντησης σε αυτές τις νέες προκλήσεις (Διεθνείς Συμβάσεις, Κανονισμοί, Οδηγίες, Πρότυπα, κα).
Για να μπορεί σήμερα να σταθεί και να ενισχυθεί αυτή η προσπάθεια χρειάζονται δεξιότητες και ικανότητες, πέρα από τις τεχνολογικές, κι αυτές σχετίζονται με την κουλτούρα της συνεργασίας, η οποία ξεκινά από το σπίτι και συνεχίζεται με πιο οργανωμένο τρόπο στο σχολείο.
Στο σχολείο εκείνο που λαμβάνει τα μηνύματα της εποχής του και επικαιροποιεί το «παιδαγωγικό» περιεχόμενο αλλά κυρίως την πρακτική του. Αλλά και οι πολιτικοί θεσμοί εντάσσονται στην προσπάθεια αυτή στο βαθμό που μαθαίνουν να υπερβαίνουν ανόητους και αδιέξοδους εγωισμούς και καταφέρνουν να συμφωνούν στο αυτονόητο, έχοντας την απαραίτητη συναίνεση στα μείζονα και σοβαρά προβλήματα του καιρού μας, κι ένα από αυτά είναι η Κυβερνοασφάλεια.
Η ενίσχυση και επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου χρειάζεται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στις οποίες συνδράμει ολόκληρη η κοινωνία σε μια συμπεριληπτική λογική αλλά και η διαύγεια της επιστημονικής ανθρωποκεντρικής σκέψης.
Ένα καλό παράδειγμα για τη νέα χρονιά στη χώρα μας θα αποτελέσει και η ενσωμάτωση, μέσω της επικύρωσης από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, της διεθνούς σύμβασης για τα παράνομα (και επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία) σκευάσματα που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο (Medicrime convention). Κι αυτό δεν είναι θέμα μόνο συνεργασίας αλλά και κοινής λογικής.
*Αντιστράτηγος εα – Πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ – Δικαστικός Γραφολόγος Ειδικός σε θέματα Αντιμετώπισης Κυβερνοεγκλημάτων
