Ένας καλός φίλος έλεγε πως αν κάποιος θέλει να δει την κληρονομιά του Κώστα Σημίτη στη σημερινή Ελλάδα μπορεί να κοιτάξει σε δύο σημεία: στο πορτοφόλι του (όπου θα δει βεβαίως ευρώ και όχι δραχμές) και … στη σημερινή κυβέρνηση.
Είναι παράδοξο (ή όχι και τόσο) ότι το σημιτικό ΠΑΣΟΚ βρήκε πολιτική στέγη στην κυβέρνηση της αντίπαλης παράταξης, της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Είναι ταυτόχρονα και μία απόδειξη ότι ο εκλιπών ήταν ένας πρωθυπουργός που αν μη τι άλλο άφησε στη χώρα ισχυρότατο αποτύπωμα για πολύ μεγαλύτερη περίοδο από την 8ετή παραμονή του στην εξουσία.
Κάποιοι θα υμνήσουν τον πολιτικό που έβαλε τη χώρα στην Ευρωζώνη, στον σκληρό πυρήνα της Ένωσης (μία απόφαση πρωτίστως πολιτική και όχι υπαγορευόμενη από την οικονομική λογική), που είχε καθοριστικό ρόλο στην ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια και που συνέδεσε το όνομά του με σειρά μεγάλων έργων (μετρό της Αθήνας, γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος). Και άλλοι θα εστιάσουν στο «σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου», την ταπείνωση των Ιμίων, την παράδοση Οτσαλάν και κυρίως στις σχέσεις του μιντιακού κατεστημένου με την κυβέρνησή του, στις υποθέσεις διαφθοράς υπουργών και στα όσα έκαναν τους πολιτικούς του αντιπάλους να μιλούν για τον «αρχιερέα της διαπλοκής». Η θητεία του Κώστα Σημίτη είχε όλα τα παραπάνω και δεν μπορείς να πιστώσεις τα μεν, χωρίς να χρεώσεις τα δε. Όλα είναι καταγεγραμμένα γεγονότα, που θα κριθούν από την ιστορία.
Ο ίδιος είχε προτάξει το όνειρο του «εκσυγχρονισμού». Αλλά και ήταν εκείνος που φρόντισε να μας ξυπνήσει απότομα από αυτό, όταν μετά την τραγωδία του Σάμινα, είπε από το βήμα της Βουλής, το περιβόητο «Αυτή είναι η Ελλάδα». Ήταν μία φράση που έμεινε ως στίγμα στην πορεία του, αλλά και αποτύπωνε την εικόνα μίας χώρας μεγάλων αντιθέσεων: της προόδου και των εγκληματικών καθυστερήσεων, της τάξης και του χάους, των επιτυχιών και των τραγωδιών (για τις οποίες οι κυβερνώντες δεν μπορεί να είναι άμοιροι ευθυνών). Ήταν, ακόμη και εάν αυτή δεν ήταν η πρόθεσή του, μία στιγμή αυτοκριτικής.
Σχεδόν 25 χρόνια μετά, «αυτή εξακολουθεί να είναι η Ελλάδα», μία χώρα με δύο πρόσωπα: Το πρόσωπο του success story με τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και την πολιτική σταθερότητα. Και το άλλο, πιο σκοτεινό πρόσωπο των υποκλοπών, των Τεμπών και των διαπλεκόμενων παθών.
