Ο νόμος μένει βουβός κατά τη διάρκεια των πολέμων, είχε πει ο Κικέρωνας. Και φυσικά εννοούσε τον ανθρώπινο νόμο, γιατί ο συμπαντικός νόμος αποδίδει δικαιοσύνη σε βάθος χρόνου. Και εάν ο ισχυρός άνθρωπος θέλει να καταστρέφει στο διάβα του για να επιτυγχάνει τον σκοπό του, πληρώνει πάντα το τίμημα αυτής της αλόγιστης συμπεριφοράς του.
Σήμερα που ο πόλεμος εξαπλώνεται στον πλανήτη οι διεθνείς κανόνες δικαίου σιγούν εκκωφαντικά, καθώς -εκτός από τον θάνατο- έχουμε και την καταστροφή αρχαιολογικών χώρων που είναι μνημεία και μοναδικά έργα τέχνης για όσους βέβαια μπορούν να τα εκτιμήσουν.
Από το Ιράκ έως τη Συρία, την Υεμένη, τη Λωρίδα της Γάζας, τη Λιβύη, τη Σερβία, την Ουκρανία και τώρα τον Λίβανο, ο πόλεμος αδιαφορεί και καταστρέφει αδιακρίτως καθετί και οιονδήποτε βρίσκεται κοντά σε εχθρικό στρατιωτικό στόχο, «νομιμοποιώντας» την κάθε μορφή βίας ή εγκλήματος.
Η ευθύνη του σεβασμού της πολιτιστικής κληρονομιάς εγγράφηκε στους κανόνες του πολέμου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος κατέστρεψε πόλεις, από τη Δρέσδη και το Κόβεντρι έως τη Χιροσίμα. Πόσο μπορούν όμως να λειτουργήσουν αυτά τα διεθνή «εργαλεία» και πόσο εύκολο είναι να λογοδοτήσουν οι παραβάτες των κανόνων;
Το βέβαιο είναι ότι η καταστροφή του παρελθόντος επηρεάζει το μέλλον μας και απειλεί την αιωνιότητα του ανθρώπου, όπως αυτή μετουσιώνεται μέσα από την τέχνη.
Η πλήρης και συστηματική καταστροφή της ιστορικής μνήμης είναι ο θάνατος του πολιτισμού, γιατί τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι είναι η «ψυχή» τόσο του Λιβάνου όσο και κάθε χώρας ξεχωριστά. Και αυτό ακριβώς καταστρέφεται, όπως χαρακτηριστικά κραυγάζει πλήθος αρχαιολόγων.
Αυτή είναι η κληρονομιά μας, η καταστροφή της οποίας στερεί από τις μελλοντικές γενιές την ευκαιρία να διδαχθούν από το παρελθόν. Γιατί, όπως είχε πει ο Πλάτωνας, εάν υπάρχει ιστορία και μνήμη, τότε υπάρχουν και ιδέες και -ως γνωστόν- για να πορευθεί κάποιος στο μέλλον θα πρέπει να γνωρίζει την ιστορία του.
