Skip to main content

Πώς και γιατί έγινε η ανατροπή στη Συρία

REUTERS/Ammar Awad

Ο στόχος επετεύχθη, η Συρία δεν αποτελεί πλέον κρίκο στον «άξονα» της αντίστασης

Ο Κασίμ Σουλεϊμάνι, που εξοντώθηκε μετά από επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους στο αυτοκίνητο που επέβαινε στη Βαγδάτη (3-1-2020), με προσωπική εντολή Τραμπ, ήταν ο αρχιτέκτονας του λεγόμενου «άξονα της αντίστασης» εναντίον του κράτους του Ισραήλ. Η επιθετική πυγμή του άξονα αυτού ήταν η Χεζμπολάχ, ενώ ο πιο σημαντικός κρίκος για τον ανεφοδιασμό της με οπλικά συστήματα και πυρομαχικά ήταν η Συρία.

Χρησιμοποιούμε αόριστο χρόνο και όχι ενεστώτα, γιατί πια δεν είναι, αφού ο σημαντικός κρίκος δεν υπάρχει πια και χωρίς αυτόν, μια απομονωμένη από ξηράς και θαλάσσης Χεζμπολάχ, δεν μπορεί να συνιστά σοβαρή στρατιωτική απειλή για το Ισραήλ.

Η Συρία είχε από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου στενές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση, όμως η στιβαρή προσωπικότητα του Χαφέζ αλ Άζαντ δεν επέτρεπε την μετατροπή της Δαμασκού σε υποχείριο της Μόσχας. Η διεθνής απομόνωση της Συρίας, μετά την σχεδιασμένη από εξωτερικές δυνάμεις εξέγερση το 2011, οδήγησαν τον Μπασάρ Άσαντ στο να αποδεχθεί μια σχέση απόλυτης εξάρτησης από τη Ρωσία, η οποία τον βοήθησε σε πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό πεδίο να παραμείνει στη θέση του και να μην ανατραπεί από τους χρηματοδοτούμενους από το Κατάρ εξεγερμένους, η πλειονότητα των οποίων ήταν ξένοι τζιχαντιστές.

Αυτή η σχέση απόλυτης εξάρτυσης οδήγησε τον Άσαντ το 2017 στην ανανέωση αλλά και στην επέκταση για 49 χρόνια της συμφωνίας του 1971 που αφορούσε την παραχώρηση της ναυτικής βάσης Ταρτούς. Ο Άσαντ το 2015 υπέγραψε μια δεύτερη συμφωνία με τον Πούτιν, για την παραχώρηση της αεροπορικής βάσης Χμεϊμίν, μέσα στο αεροδρόμιο της Λατάκειας, στην οποία στάθμευσαν μαχητικά αεροσκάφη και μέσω της οποίας μεταφέρθηκε στρατιωτικό προσωπικό της Ρωσίας, για την καταπολέμηση του ISIS.  Η Ρωσία χρησιμοποίησε και τις δύο βάσεις για άσκηση επιρροής στη Μέση Ανατολή, την ανατολική Μεσόγειο και την βόρειο Αφρική.

Όπως συνάγεται από τα ανωτέρω, για το Ισραήλ η συνέχιση του καθεστώτος Άσαντ συνιστούσε μια σοβαρή απειλή για την εθνική του ασφάλεια, ενώ για τις ΗΠΑ σοβαρό εμπόδιο για την άσκηση επιρροής στην περιοχή.

Αυτοί οι δύο παράγοντες ήταν που οδήγησαν το Κατάρ, το οποίο προφανώς ήταν σε συνεννόηση με τις προαναφερθείσες χώρες, να χρηματοδοτήσει την «εξέγερση» κατά του Άσαντ, τον Μάρτιο του 2011, για την οποία χρησιμοποιήθηκε για πρακτικούς λόγους η Τουρκία.

Η βοήθεια της Ρωσίας και της Κίνας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για να αποφύγουν τα όσα έγιναν στη Λιβύη το 2011, με αλλεπάλληλα βέτο απέτρεψαν την έκδοση απόφασης για ένοπλη επίθεση του… διεθνούς παράγοντά κατά της Συρίας. Έτσι ο Άσαντ κατάφερε να γλυτώσει από την παγίδα που του έστησαν με την «εξέγερση» του 2011. Το 2014 ήλθε ο ISIS, ο οποίος έφθασε να πολιορκεί μέχρι και τη Δαμασκό. Η αποστολή στρατευμάτων από τη Ρωσία και το Ιράν, τον έσωσε για δεύτερη φορά από την ανατροπή.

Ακολούθησε η τρίτη και φαρμακερή. Τη φορά αυτή τη… σκυτάλη πήρε η τρομοκρατική οργάνωση Hayʼat Taḥrīr al-Shām, που ιδρύθηκε το 2017, μετά από συγχώνευση της Αλ Νούσρα, παραρτήματος της Αλ Κάιντα στη Συρία, με άλλες τζιχαντιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις, που ίδρυσαν ένα κρατίδιο στο Ιντλίμπ και οργάνωσαν έναν στρατό, που είχε στόχο την ανατροπή του Άσαντ.

Η οργάνωση αυτή, σκληρή σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση, που όλα αυτά τα χρόνια που διαρκεί ο πόλεμος στη Γάζα, με πάνω από σαράντα χιλιάδες νεκρούς σουνίτες Παλαιστίνιους, δεν εξέδωσε ούτε μια ανακοίνωση κατά του Ισραήλ, τις 27 Νοεμβρίου, ημέρα που άρχισε να ισχύει η κατάπαυση του πυρός στο Λίβανο, μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, επιτέθηκε εναντίον του Χαλεπίου και στη συνέχεια εναντίον της Χάμα, της Χομς και της Δαμασκού, ανατρέποντας τον Άσαντ.

Μετά ακολούθησε η καταστροφή της πολεμικής μηχανής του Άσαντ και η κατάληψη εδαφών 1.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων από τον στρατό του Ισραήλ, στο εσωτερικό της Συρίας, για λόγους ασφαλείας.

Όσον αφορά τον ρωσικό στόλο της Μεσογείου, εξήλθε της ναυτικής βάσης της Ταρτούς και παραμένει στα ανοιχτά των ακτών της Συρίας, σε απόσταση μεγαλύτερη των 10χλμ.

Όπως γίνεται κατανοητό, ο στόχος επετεύχθη.

Η Συρία δεν αποτελεί πλέον κρίκο στον «άξονα» της αντίστασης, η Χεζμπολάχ είναι απομονωμένη από ξηράς και θαλάσσης, άρα δύσκολα θα αποτελέσει πλέον απειλή για το Ισραήλ και η Ρωσία προσπαθεί να βρει διαύλους επικοινωνίας να διατηρήσει τουλάχιστον τη βάση της Ταρτούς, άρα… ψαλιδίζεται η δυνατότητα να ασκεί γεωπολιτική επιρροή στην περιοχή.

Μια λεπτομέρεια. Σε όλες τις φάσεις των προσπαθειών ανατροπής, η Τουρκία δεν πρωταγωνίστησε, αλλά έπαιξε το ρόλο του χρήσιμου…

Μένει να δούμε τις επιπτώσεις…