Ήταν τόσο επιφυλακτική που είχε την τάση να περιμένει μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο του τελευταίου λεπτού. Ενίοτε, εκνευριστική με την εμμονή στο μέτρο και στη φειδώ, όπως τη βραδιά που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου. Πήγε σε μια σάουνα, πέρασε απέναντι για τους πανηγυρισμούς, ήπιε μία μπίρα και επέστρεψε σπίτι, για να μην αργήσει το πρωί στη δουλειά, όταν σχεδόν οι πάντες στο Βερολίνο έμειναν ξάγρυπνοι.
Δεν είμαι σίγουρη ότι θα μείνουν ξάγρυπνοι πολλοί, για να μελετήσουν τα ευπώλητα απομνημονεύματά της. Από τα λίγα αποσπάσματα που διάβασα της «Ελευθερίας» (κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο), ακόμη και τώρα που είναι απαλλαγμένη από τους καταναγκασμούς της εξουσίας, είναι τόσο συγκρατημένη η κυρία με τα κβάντα και την εστίαση στη μέθοδο σε άγρια συμβάντα.
Δεν είναι άλλη. Θυμάται και γράφει, όπως κυβέρνησε 16 χρόνια. Η καγκελάριος των θετικών επιστημών και των ελεγχόμενων στιγμών. Διαβάζω ότι δεν έκανε αυτοκριτική για λάθη, παραλείψεις, εσφαλμένες κρίσεις. Μα, ακόμη κι η κριτική για ηγέτες, που είδε να έρχονται, υποσχόμενοι λειμώνες και να φεύγουν φορτωμένοι χειμώνες, είναι τόσο μερκελική. Σχεδόν εργαστηριακή.
Έτσι, άσκησε πολιτική. Με τον τρόπο που ζευγαρώνουν οι σκαντζόχοιροι, δηλαδή πολύ προσεκτικά, με εξαντλητική εξέταση κάθε βήματος. Ενδεικτικό το γεγονός ότι εννέα ετών στο μάθημα της γυμναστικής -το οποίο απεχθανόταν, όπως και το μη υπολογισμένο ρίσκο- έστεκε επί 45 λεπτά στον βατήρα, προτού δοκιμάσει τη βουτιά, λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι.
Το ταξίδι της από κόρη Λουθηρανού πάστορα στην Ανατολική Γερμανία έως ντε φάκτο ηγέτιδα μίας ηπείρου έχει περάσει ήδη στην Ιστορία. Στο βιβλίο δεν γυρεύει ασυλία. Κέρδισε τη δική της ελευθερία, μία μορφή σταθερής ηγεσίας, με αυτοκυριαρχία, όταν δεν υπήρχε καμία εγγύηση επιτυχίας. Και δείχνει να το διασκεδάζει. Με μερκελικό τρόπο, βεβαίως, βεβαίως. Έβγαλε το χρέος.
