Το 1948, ο Τζωρτζ Όργουελ έγραψε προφητικά στο βιβλίο του «1984 – Ο Μεγάλος Αδελφός», πώς θα ήταν η κοινωνία το έτος 1984. Ήταν ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, για ένα ολοκληρωτικό καθεστώς (του Μεγάλου Αδελφού), ο οποίος μπορούσε να παρακολουθεί κάθε κάτοικο συνεχώς μέσω διαδραστικών οθονών.
Στην φανταστική (;) εκείνη κοινωνία ο Μεγάλος Αδελφός είναι ο παντοδύναμος, αδιαμφισβήτητος ηγέτης, ελέγχει τη συνείδηση των πολιτών, εξαφανίζει τα ανθρώπινα συναισθήματα και η σκέψη συνιστά έγκλημα προς θάνατο. Η προφητική μυθιστορία του Όργουελ για την παρακολούθηση των πάντων και την υπερσυγκέντρωση εξουσιών εύκολα μπορεί να συγκριθεί με όσα συμβαίνουν στην εποχή μας και επίσης εύκολα μπορούμε να φανταζόμαστε τι θα επισυμβεί στο άμεσο μέλλον.
Η υψηλή τεχνολογία και η Τεχνητή Νοημοσύνη στα χέρια ελαχίστων Κροίσων, εν είδει Μεγάλου Αδελφού, είναι εδώ. Πολεμικές μηχανές υψίστης τεχνολογίας, συχνά δίχως ανθρώπινη παρουσία, ασύλληπτης από τον ανθρώπινο νου λειτουργίας, δράσης, αποτελεσματικότητας, βρίσκονται ήδη σε λειτουργία εν αγνοία των πολλών. Επιστημονικές εφαρμογές σε κάθε τομέα της ζωής, προάγουν την έρευνα, την ιατρική, ανοίγουν δρόμους σε ένα αδιόρατο μέλλον. Ερήμην θεσμών και κάθε λογής εξουσιών, επιστήμονες, τεχνολόγοι και οι χρηματοδότες τους προδιαγράφουν τη ζωή μας. Οι μηχανές θα υπηρετήσουν την κοινωνία εν συνόλω, ελάχιστους, ή τον εαυτό τους; Ποιος θα είναι ο άνθρωπος του άμεσου μέλλοντος;
Η έκρηξη της υπερανθρώπινης ευφυΐας μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών διαχέεται ως τεράστια δύναμη, της οποίας η πιθανή αυτονόμηση αποτελεί μια υπαρκτή απειλή. Δεν ξέρω πότε (ή αν ήδη έχει συμβεί) θα επισυμβεί αυτή η τεράστια έκλυση της δύναμης της ΤΝ, αλλά διαισθάνομαι το επερχόμενο τέλος της μακραίωνης ιστορίας του ανθρώπου όπως τη γνωρίζαμε έως τώρα, την αμέσως επόμενη ιστορική στιγμή. Αυτό προσλαμβάνω μέσα από τον καταιγισμό της πληροφόρησης και ελπίζω να κάνω λάθος ως προς τις πιθανές ολέθριες εκτιμήσεις. Και λέω ολέθριες, παραλληλίζοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη με την Πυρηνική Ενέργεια που υπηρετεί τον άνθρωπο, σώζει ζωές (Πυρηνική Ιατρική), αλλά και σκοτώνει (πυρηνικά όπλα).
Με την πρόοδο της τεχνολογίας, ο άνθρωπος δημιουργός, πιθανότατα -όπως καταγράφουν οι ειδικοί- δεν θα μπορεί να ελέγξει το δημιούργημά του (ΤΝ). Οι μηχανές θα αποφασίζουν για τη ζωή μας. Και το μεγάλο αγωνιώδες ερώτημα παραμένει: Θα καταφέρουμε να μας υπηρετεί η τεχνολογία ή θα καταστραφούμε από το δημιούργημά μας, το οποίο δεν θα μπορούμε πλέον να ελέγξουμε;
Αναρωτιέμαι, χωρίς να μπορώ να έχω σαφή απάντηση, αν αυτό που ήδη ζούμε -με την απόλυτη παρακολούθηση, καταγραφή κάθε κίνησής μας, με τη χρήση της υψηλής τεχνολογίας- συνιστά Δημοκρατία ή ένα είδος αόρατης δικτατορίας που έχει καλύψει ολόκληρο τον πλανήτη. Είσαι πλέον ένας διάφανος άνθρωπος και μια αόρατη μηχανή γνωρίζει τις σκέψεις, τις προτιμήσεις, τις καταναλωτικές, ερωτικές, αναγνωστικές και άλλες συνήθειές σου. Αισθητά τα αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας. Αναζητάς ένα προϊόν στο διαδίκτυο και αμέσως καταφθάνουν διαφημίσεις για αντίστοιχα προϊόντα. Με κλειστό το κινητό σου μπορούν να παρακολουθούν τι συζητάς στο σπίτι σου. Κάνεις τη βόλτα σου περπατώντας και η διαδρομή σου καταγράφεται στο κινητό.
Εν έτει 2019, στην Κίνα αναλογούσε μία κάμερα παρακολούθησης ανά τέσσερις κατοίκους και στη Μ. Βρετανία μία κάμερα ανά επτά κατοίκους. Στο όνομα του χτυπήματος της τρομοκρατίας και της «ασφάλειάς» μας, έχουμε καταστεί όλοι ευάλωτοι στους μηχανισμούς ελέγχου και με διάχυτη την τρομολαγνεία που διασπείρουν τα μέσα ενημέρωσης, υποτασσόμαστε αποδεχόμενοι (;) πλήρως τον απόλυτο έλεγχο της ζωής μας.
Σε μια κοινωνία της πληροφορίας με καταργημένα σύνορα και ελάχιστες εταιρείες στον κόσμο να διαφεντεύουν «εθνικές» οικονομίες, η έννοια της παγκοσμιοποίησης όπως τη γνωρίζαμε είναι ξεπερασμένη. Θα μπορούσα να μιλήσω για μια άτυπη ενιαία παγκόσμια «κρατική» οντότητα. Τα σύνορα ορίζουν πλέον μόνο περιοχές διαχείρισης…
Και τα δραματικά ερωτήματα παραμένουν: Σε ποιους φτάνουν και πώς αξιοποιούνται τα στοιχεία για τις κινήσεις, την υγεία, τις σκέψεις, τις πολιτικές, αναγνωστικές, καταναλωτικές και άλλες προτιμήσεις μας, στοιχείων που συνθέτουν την προσωπικότητά μας; Πού αποσκοπεί η υπερσυγκέντρωση πληροφοριών για τον καθένα από μας; Ποιος είναι ο σημερινός Μεγάλος Αδελφός; Και τέλος, ποιος θα μπορούσε να μας προστατέψει;
Ήταν τόσο πρόσκαιρη, λοιπόν, η ελπίδα να ισχύσουν στην πράξη η Χάρτα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η πραγματική προστασία των προσωπικών δεδομένων, οι διακηρύξεις περί ισότητας, δημοκρατίας και να ορθωθεί η καταρρακωμένη αξιοπρέπεια του πολίτη;
