Ποτέ στην επενδυτική ιστορία τόσοι πολλοί δεν διαψεύστηκαν από τόσο λίγους. Οι οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις αλλάζουν με ρυθμούς που δεν είχαμε φανταστεί στο παρελθόν.
Ζούμε σε μια πραγματικότητα που μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως δεν είναι. Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων όπως τα κρυπτονομίσματα, μπορεί στους περισσότερους να ακούγονται αδιάφορα ή ακόμα και τρομακτικά. Ωστόσο, για όποιον επιλέξει να τα αγνοεί, ίσως αποδειχθεί τεράστιο σφάλμα.
Όποιος παρακολουθεί την επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα, ασφαλώς θα αντιλήφθηκε -πιθανότατα έκπληκτος- για το ράλι της τιμής του Bitcoin, το οποίο πραγματοποιεί συνεχώς νέα υψηλά. Ήδη έφτασε τις 90.000 δολάρια με μια εντυπωσιακή απόδοση της τάξης του 28% μετά τις αμερικάνικες εκλογές.
Το παράξενο δεν είναι που ανεβαίνει συνέχεια το Bitcoin. Τα νέα υψηλά στα χρηματιστήρια, είτε σε μετοχές, είτε δείκτες, είτε εμπορεύματα, συνήθως πραγματοποιούνται σε σμήνη. Το ένα διαδέχεται το άλλο.
Το ασυνήθιστο ήταν τον Μάρτιο του 2024, όταν το Bitcoin ξεπέρασε το παλαιότερο ιστορικό υψηλό των 69.000 δολαρίων και δεν ανέβηκε περισσότερο. Προφανώς δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες. Τώρα όμως είναι. Η εκλογή Τραμπ και η υπόσχεση για ευνοϊκότερο νομοθετικό περιβάλλον για τα κρυπτονομίσματα ήταν το καύσιμο που απογείωσε τις τιμές.
Το σκηνικό έχει αλλάξει θεαματικά. Πριν από ελάχιστο καιρό όσοι υποστήριζαν πως η τιμή του Bitcoin θα φτάσει τις 100.000 δολάρια, θεωρούνταν γραφικοί. Αποδείχτηκε όμως πως αυτοί ήταν ρεαλιστές. Για τους πιο ενημερωμένους δεν αποτέλεσε έκπληξη το πρόσφατο ιστορικό υψηλό στο Bitcoin. Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί, μετά την είσοδο αμερικάνικων επενδυτικών κολοσσών στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, όπως η BlackRock, η Fidelity και άλλοι.
Όποιος πίστευε πως η Wall Street θα παρακολουθούσε παθητικά τους μικρούς να συνεχίζουν να κερδίζουν ερήμην τους, έπεσε έξω. Δεν υπήρχε περίπτωση να συμβεί. Τα στελέχη της Wall Street μπορεί να φημίζονται για πολλά, όχι όμως ότι είναι χαζοί. Έκαναν μία φορά το μοιραίο σφάλμα να υποτιμήσουν το Bitcoin και το νέο οικονομικό και τεχνολογικό οικοσύστημα που δημιουργείται γύρω του, αλλά ήταν βέβαιο πως δεν θα συνέχιζαν να μένουν αμέτοχοι.
Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να ενημερώνονται για τις ιδιότητές του, να εκτιμούν τη σπανιότητά του, την προοπτική του. Γι’ αυτό άλλοι το αγοράζουν ως μακροχρόνια επένδυση, άλλοι για trading, άλλοι διαβλέπουν ευκαιρίες όσον αφορά τις υπηρεσίες θεματοφυλακής.
Ορισμένοι διορατικοί είχαν την τύχη να πιστέψουν στην προοπτική του Bitcoin από τα πρώτα χρόνια. Το απόκτησαν όταν συναλλάσσονταν με δεκάδες ή εκατοντάδες δολάρια. Σε άλλους η στιγμή της επιφοίτησης ήταν στα λίγα χιλιάρικα. Οι περισσότεροι το αγόρασαν όταν η τιμή του ξεπέρασε τις 20.000 δολάρια. Το σημείο καμπής του ευρύτερου κύματος ενδιαφερομένων θα σημάνει όταν φτάσει ή και ξεπεράσει τις 100.000. Τότε θα πειστεί και ο πιο δύσπιστος σκεπτικιστής ότι δεν μπορεί να είναι ponzi ή απάτη ή τουλίπες.
Η κοινότητα των κρυπτονομισμάτων όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει βγει κερδισμένη επειδή τα μέλη της είναι πιο έξυπνα, πιο ηθικά ή πιο καταρτισμένα φιλοσοφικά. Επιβραβεύονται επειδή κατέβαλαν πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια κατανόησης των τεχνολογικών και οικονομικών συνθηκών της εποχής τους. Έχουν συναφείς απαντήσεις στις νέες προκλήσεις της μεταβιομηχανικής οικονομίας. Βρίσκονται στο πνεύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού και κατέχουν πρωτότυπες ιδέες για το πώς θα επωφεληθούν από τις νέες ευκαιρίες.
Βρισκόμαστε στον κύκλο όπου οι άνθρωποι για πρώτη φορά μαζικά ενημερώνονται για το πόσο σημαντικό είναι το Bitcoin. Ποιες είναι οι ιδιότητές του που το έφτασαν μέχρι εδώ. Για να μπεις στο πνεύμα, θέλει χρόνο και μελέτη. Τι σημαίνει αποκέντρωση, πώς καταφέρνει να είναι ανθεκτικό στην άσκηση ελέγχου, ποιος είναι ο λόγος που απέτυχαν όσοι επιχείρησαν να το περιορίσουν ή να το σταματήσουν. Γιατί δεν έχει διακόψει ποτέ τη λειτουργία του. Πως πέτυχε να γίνει το πρώτο ψηφιακό αντικείμενο που δεν μπορεί να αντιγραφεί.
Για τους νεότερους στον συναρπαστικό χώρο των crypto, τώρα ξεκινάνε τα δύσκολα. Από την άνοδο του Bitcoin είναι δεδομένο πως κάποιοι θα ξεγελαστούν. Θα θεωρήσουν εύκολη την επένδυση στα κρυπτονομίσματα.
Σε καμία περίπτωση δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν ευκαιρίες, ιδιαιτερότητες σε σχέση με τις παραδοσιακές μορφές επένδυσης και κίνδυνοι. Δυστυχώς οι περισσότεροι ξεκινούν με μια εξαιρετική αφέλεια σε ένα χώρο που δεν γνωρίζουν πώς λειτουργεί, μόνο και μόνο επειδή έμαθαν πως υπόσχεται γρήγορο κέρδος. Το πιθανότερο είναι να εκπλαγούν δυσάρεστα.
Οι αγορές είναι αμείλικτες, δεν συγχωρούν. Ειδικά τα κρυπτονομίσματα έχουν ένα επιπλέον ρίσκο που προκύπτει από την μεγάλη τους μεταβλητότητα και το χαλαρό νομοθετικό πλαίσιο. Η αγορά των crypto, όπως κάθε άλλη αγορά, δεν υπάρχει για να ικανοποιεί τις επιθυμίες μας. Είναι σχεδιασμένη για να αναδιανέμει τον πλούτο, από τους αδαείς προς τους περισσότερο ενημερωμένους.
* Βασίλης Παζόπουλος, Οικονομολόγος – συγγραφέας
